मनाङ जिल्ला
मनाङ नेपालको पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रको गण्डकी अञ्चलमा अवस्थित हिमालपारीको सुन्दर जिल्ला हो। नेपाल सरकारको मापदण्ड अनुसार अति दुर्गम जिल्ला अर्थात् "क" वर्गको जिल्लाको रूपमा मनाङ पर्दछ।[४]
मनाङ | |
---|---|
देश | नेपाल |
विकास क्षेत्र | पश्चिमाञ्चल |
अञ्चल | गण्डकी अञ्चल |
जिल्ला | मनाङ जिल्ला |
सदरमुकाम | चामे |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | २,२४६ किमी२ (८६७ वर्ग माइल) |
उच्चतम उचाई | ८,१६३ मिटर (२६७८१ फिट) |
न्यूनतम उचाई | १,८८० मिटर (६१७० फिट) |
जनसङ्ख्या | |
• जम्मा | ६,५३८ |
• घनत्व | ३/किमी२ (८/वर्ग माइल) |
जातीयता | |
• मुख्य जातीयता | ब्राह्मण, घले, लिम्बु, भोटे, शेर्पा |
भाषा | |
• मुख्य भाषाहरू | नेपाली, लिम्बु, शेर्पा, राई भाषा |
समय क्षेत्र | युटिसी+५:४५ (नेपालको प्रमाणिक समय) |
क्षेत्रीय सङ्केत | +९७७-६६ |
गाविस संख्या | १३ |
नगरपालिका | चामे |
वेबसाइट | www |
परिचय
सम्पादन गर्नुहोस्कुल क्षेत्रफल २,२४६ वर्ग कि.मी. ओगटेको यस जिल्लाको सिमाना पूर्वमा गोरखा र लमजुङ, पश्चिममा मुस्ताङ र म्याग्दी, दक्षिणमा कास्की र लमजुङ तथा उत्तरमा चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बत पर्दछ। जिल्लाको भौगोलिक सुन्दरताको वयान गर्दा अति नै लोभ लाग्दा दृश्यहरू, अग्ला भिराला पहाडहरू र उच्च हिमश्रृखलाहरू जस्ता विषेशताहरू भएको यस जिल्लामा पूर्वमा मनास्लु, पश्चिममा दामोदर, दक्षिणमा अन्नपूर्ण र लमजुङ हिमाल पर्दछन् भने उत्तरमा तिब्बतको पेरी र चीन हिमाल पर्दछन्। मनाङ जिल्ला थुप्रै स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक/पदयात्रीको गन्तव्य मार्ग, बहुमुल्य जडिबुटी, वन सम्पदा, अपार जलस्रोतको धनी, विश्वको सबभन्दा अग्लो स्थानमा रहेको तिलिचो ताल तथा कुण्डहरूको बेजोड संगम भएको जिल्ला हो।[३]
जनसङ्ख्या
सम्पादन गर्नुहोस्राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार मनाङ जिल्लाको कूल जनसङ्ख्या ६,५३८ जना मध्ये पुरुष ३,६६१ जना र महिला २,८७७ रहेका छन ।[१][२]
नामाकरण
सम्पादन गर्नुहोस्जिल्लाको सबैभन्दा ठूलो गाउँ मनाङबाट नै जिल्लाको नामाकरण भएको पाइन्छ। मनाङ् शब्द तिब्बती भाषाको "म्हनाङ्" शब्दबाट अपभ्रंश भएर आएको मानिन्छ। तिब्वती भाषामा "म्ह"को अर्थ सहायता र "नाङ"को अर्थ देउ भन्ने हुन्छ। बिकट भौगोलिक परीवेशमा रहेको र वाह्य साहयता बिना जनजीवन अतीकष्टकर रहेको भन्ने अर्थमा बुझ्नु पर्ने हुन्छ।[३]
जिल्लाको इतिहास
सम्पादन गर्नुहोस्सन १७८१मा रणबहादुर शाहको शासनकालमा नेपाल राज्यमा एकिकरण हुनु भन्दा आगाडी यो जिल्ला लमजुड राज्य कै एक अङ्गको रूपमा रहेको थियो। पछि यस जिल्लालाई पश्चिम ३ नं. गोश्वारा अन्तर्गत पोखरा स्थित बडाहाकिम मार्फत राखि प्रशासन सञ्चालन गरियो। वि.सं. २०१८ सालमा नेपाललाई १४ अञ्चल ७५ जिल्लामा बिभाजन गर्दा गण्डकी अञ्चल अन्तर्गत एउटा छुट्टै जिल्लाको रूपमा स्थापित भएको हो।[३]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ १.० १.१ १.२ "नेपालका जिल्लाहरूको सम्पूर्ण विवरण (जनसङ्ख्या, क्षेत्रफल, सदरमुकाम )", http://www.statoids.com/ynp.html।
- ↑ २.० २.१ "नेपालको राष्ट्रिय जनगणना २०६८ (गाविस तह)", राष्ट्रिय योजना आयोग, नेपाल सरकार, नोभेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच नोभेम्बर २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-०४-१८ मिति
- ↑ ३.० ३.१ ३.२ ३.३ "जिल्ला विकास समिति, मनाङ (तथ्याङकीय जानकारी)", जिल्ला विकास समिति, मनाङ, http://www.ddcmanang.gov.np/index.php?page=page&cid=1&id=78।
- ↑ "मनाङ जिल्ला"।