म्याग्नेसियम

म्याग्नेशियम (मराठी: मॅग्नेशियम) एक रसायनिक तत्त्व हो, जसको चिह्न Mg हो , यसको परमाणु संख्या १२ हो र सामान्य ऑक्सीडेशन संख्या +२ हो। यो कॅल्शियम र बेरियम जस्तै एक एल्कालाईन अर्थ धातु हो।पृथ्वीमा आठौँ धेरै उपलब्ध यस तत्त्व,तौलको अनुपातमा २% छ, अझ पूरै ब्रह्माण्डमा यो नवौँ सबै भन्दा बढी पाइने तत्त्व हो। यसको बाहुल्यको सम्बन्ध यस तथ्यसंग छ, कि सुपरनोभा तारहरूमा तीन हेलियमका नाभिकहरू कार्बनमा शृंखलागत तरिकाले जोडिए पछि मॅग्नेशियमको निर्माण हुन्छ। मॅग्नेशियम आयनको पानीमा उच्च घुलनशीलताले यसलाई समुद्री जलमा तेश्रो धेरै घुलनशील तत्त्वको रूपमा स्थापना गरिदिएको छ। मॅग्नेशियम सबै जीव जन्तुहरूलगायत मनुष्यको लागि पनि उपयोगी तत्त्व हो। यो मानव शरीरमा पाइने पांच प्रमुख रसायनिक तत्वहरू मध्येको एक हो। मानव शरीरमा यसको ५०% उपस्थिति अस्थिहरू र हड्डिहरूमा हुन्छ जब कि बांकी ५०% भाग शरीरमा हुने जैविक कियाहरूमा सहभागी रहन्छ।

म्याग्नेसियम   _१२Mg

उच्चारण	/mæɡˈniːziəm/ ​(mag-NEE-zee-əm)
उपस्थिति	चम्किलो खैरो ठोस धातु
आणविक तौल Ar°(Mg)
	ढाँचा:Infobox element/symbol-to-saw/standardढाँचा:Infobox element/symbol-to-saw/CIAAW-saw-element-page ढाँचा:Infobox element/symbol-to-saw/abridged (abridged)ढाँचा:CIAAW2021
आवर्त सारणीमा म्याग्नेसियम
Be ↑ Mg ↓ Ca सोडियम ← म्याग्नेसियम → एल्युमिनियम
आणविक सङ्ख्या	१२
रसायनीक तत्वको श्रेणी	अल्कालाइन अर्थ धातु
ग्रुप	period 3
आवर्त	period 3
ब्लक	एस-ब्लक
इलेक्ट्रोन विन्यास	[Ne] 3s2
प्रत्येक कक्षमा इलेक्ट्रोनहरूको सङ्ख्या	२, ८, २
भौतिक विशेषता
प्रावस्था	solid
पग्लने विन्दु	९२३ के ​(६५० °से, ​१२०२ °फ)
उम्लने विन्दु	१३६३ K ​(१०९१ °से, ​१९९४ °फ)
पग्लने विन्दुको आन्तरिक उष्मागतिक क्षमता	८.४८ किलोजुल/मोल−१]]
वाष्पीकरणको अन्तरिक उष्मागतिक क्षमता	१२८ kJ·mol−১
ताप क्षमता	२४.८६९ J·mol−१·K−१
आणविक विशेषता
अक्सीकरण अवस्था	२, १ ​strongly basic oxide
विद्युत् ऋणात्मकता	१.३१ (पलिङ स्केल)
आयनीकरण ऊर्जा	(अधिक)
आणविक अर्धव्यास	empirical: १६० पिकोमिटर
समयोजी अर्धव्यास	१४१±७ pm
भ्यान डर वल्स अर्धव्यास	१७३ pm
विविध
क्रिस्टल संरचना	​षट्भुजाकार [[File:षट्भुजाकार|50px|alt=षट्भुजाकार ढाँचा:का लागि क्रिस्टल संरचनाम्याग्नेसियम]]
आवाजको गति	পাতলা रडमा: (annealed) ४९४० m·s−১ (at r.t.)
तापीय परिवाहीता	१५६ W·m−१·K−१
कुरी विन्दु	इतिहास
[[को आइसोटोप]]

रसायनिक गुणहरू

मॅग्नेशियमले पाणीसंग रासायनिक प्रतिक्रिया गरी मॅग्नेशियम हायड्रॉक्साइड र हायड्रोजन गॅसको निर्माण हुन्छ :
Mg+२H_२O → Mg(OH)_२+H_२

मॅग्नेशियम कार्बन डायऑक्साइडसँग प्रतिक्रिया गरी मॅग्नेशियम ऑक्साइड कार्बनको निर्माण गर्दछ :
२Mg (S) + CO_२ → २MgO (S) + C (S)

भौतिक गुणहरू

रसायनिक तत्व

यो पनि हेर्नुहोस्

• रसायन शास्त्र
• भौतिक शास्त्र
• जीव शास्त्र