थारू भाषा
थारू भाषा थारू समुदायमा बोलिने भाषा हो। यो भाषा अन्य भाषासँग मिल्दोजुल्दो हुन्छ। थारू भाषा नेपालमा बोलिने एक प्रमुख भाषा हो। थारू जाति मा थारू भाषा कै प्रकार मानिने अन्य धेरै भाषाहरू छन्।जस्लाइ थारू भाषा वा सोनहा कठरिया दङ्गौरा वा मुख्य कोचीला भाषा पनि भनिन्छ।नेपालको पश्चिममा भु-भागमा यि भाषा बाहेक पूर्वी थारू समुदाय मा चितवनिया थारू भाषा बोलिन्छ जुन पश्चिमि थारू भाषा भन्दा फरक हुन्छ। यो अन्य नेपाल मा बोलिने भाषा सङ्ग मेल खान्छ मैथिली भोजपुरी बङ्गाली आदि भाषा सङग मेलखाएको देखिन्छ तर थारू मुल भाषाबाट अरु भाषा विकास भएको पाइन्छ किनकि अरु थारू भाषाबाटै विकसीत भएको हुनाले सभ्य र परिस्क्रित छ थारू भाषामा अझै पनि पुरानै मौलिकता छ। थारू भाषामा अनैकौ प्राचीन रचनाहरू छन् कथा कहानीको रूपमा यस्लाइ सङ्ग्रह गरीनुपर्ने अति आवश्यकता छ
थारू | |
---|---|
थारू, थरुवा, थरुहट | |
मूलभाषी | नेपाल, भारत |
रैथाने(हरू) | थारू जाति |
मातृभाषी वक्ता | नेपालमा १७.१ लाख (बाह्रौँ राष्ट्रिय जनगणना २०७८)[१] |
देवनागरी | |
सरकारी दर्जा | |
आधिकारिक भाषा | नेपाल |
भाषा सङ्केतहरू | |
आइएसओ ६३९-३ | विविध:thl – डङ्गौरा थारूtkt – कथरिया थारूthr – राना थारूthe – चितवानिया थारूthq – कोचिला थारूtkb – बक्सा थारूsoi – सोनहा |
ग्लोटोलग | thar1284 [२] |
ढाँचा:थारू भाषा को इतिहास थारू भाषाको कुनै लिखित इतिहास नभए ता पनि यो भाषा धेरै पुरानो मानिन्छ र वुद्द प्राचीन पाली भाषासंग पनि जोडिन्छ प्राय भाषा पनि मिल्छ नेपालको तराई मा बोलिने प्रमुख भाषा हो थारू भाषाको विकास नेपालको लुम्विनी देवदह क्षेत्र प्राचीन शाक्य र कोलीय राज्यबाट विकास भएको मानिन्छ।किनकि यस देवदह क्षेत्र वरिपरि बसोबास गर्ने थारू हरू अझ पनि पाइन्छ नेपालको पश्चिमि जिल्ला कैलाली कंचनपुर मा बसोबास गर्ने थारू जातिको एक उच्च स्थान भएको थारू राणा हाल थारूवाट छुटीएको छ।
यद्यपि उनीहरूको आफ्नै सटीक वर्गीकरण इन्डो-आर्यन भित्र पक्का छैन, थारू भाषाहरूको अवधी, मैथिली, बङ्गाली र भोजपुरी जस्ता छिमेकी भाषाहरू संग सतही समानता छ। निश्चित थारू घरहरूको कोश एक पुरातन, 'स्वदेशी' सब्सट्रमको सूचक हो, संभवतः चीन-तिब्बती वा ईन्डो-आर्यन बस्ती दुवैको भविष्यवाणी गर्दछ। थारू भाषाहरू इन्डो-आर्यनको सन्दर्भमा सङ्क्रमकालीन देखिन्छन्
थारू भाषाको इतिहास
सम्पादन गर्नुहोस्थारू भाषाको कुनै लिखित ईतिहास छैन, यो धेरै पुरानो मानिन्छ। यो बौद्ध धर्म र पाली भाषा संग सम्बन्धित छ। अधिकांश भाषाहरू उस्तै हुन्।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ National Statistics Office (२०२१), "National Population and Housing Census 2021, mother tongue Report", Government of Nepal।
- ↑ ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "थारू", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान।