इजरायल

इजरायल राष्ट्र (हिब्रु: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל^ⓘ, मेदिनत यिसरा'एल; دَوْلَةْ إِسْرَائِيل, दौलत इसरा'ईल) एउटा दक्षिण-पश्चिम एसियामा स्थित देश हो । यो दक्षिणपूर्व भूमध्य सागरको पूर्वी छेउमा स्थित छ । यसको उत्तरमा लेबनान छ, पूर्वमा सीरिया र जोर्डन छन्, भने दक्षिण-पश्चिममा मिश्र छ । इजरायलको वित्तीय केन्द्र र प्रविधि केन्द्र तेल अभिभ हुन् । इजरायललाई ३२ वटा राज्यले मान्यता दिएको छैन।

इजरायल राज्य מְדִינַת יִשְׂרָאֵלcode: he is deprecated  (हिब्रु) دَوْلَة إِسْرَائِيلcode: ar is deprecated  (अरबी)
झन्डा निसाना छाप
राष्ट्रिय गान: "हतिभाह"code: he is deprecated  (हिब्रु) "द होप"
राजधानी	जेरुसेलम (बिबादित)
सबैभन्दा ठुलो सहर	जेरुसेलम
आधिकारिक भाषाहरू	हिब्रु अरबी
जातिगत समूहहरू (२०१३)	७४.९% यहुदी २०.७% अरबी ४.४% अरु
रैथाने(हरू)	इजरायली
सरकार	एकात्मक संसदीय गणतन्त्र
• राष्ट्रपति	रेउभन रोभ्लिन
• प्रधानमन्त्री	नाफ्ताली बेनेट
व्यवस्थापिका	नेस्सेट
स्वतन्त्र  बेलायत बाट अनिवार्य प्यालेस्टाइन
• घोषित	१४ मे १९४८
• मान्यता	१ मे १९४९
क्षेत्रफल
• जम्मा	२२,०७२ किमी२ (८,५२२ वर्ग माइल)
• पानी (%)	२.१२
जनसङ्ख्या
• २०१४ अनुमानित	८१,४६,३०० (९६औ)
• २००८ जनगणना	७४,१२,२०० (९९औ)
• घनत्व	३८७.६३ /किमी2 (१,००४.० /वर्ग माइल) (३४औ)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)	२०१४ लगत
• जम्मा	$२८६.८४० बिलियन
• प्रति व्यक्ति	$३५,६५८ (२५औ)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक)	२०१४ लगत
• जम्मा	$३०५.७०७ बिलियन
• प्रति व्यक्ति	$३८,००४ (२५औ)
गिनी (२००८)	३९.२ मध्यम · ६६औ
मानव विकास सूचकाङ्क (२०१३)	०.८८८ धेरै उच्च · १९औ
मुद्रा	इजराइली न्यु सिकेल (हिब्रुमा : ₪) (ILS)
समय क्षेत्र	अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+२ (इजरायली प्रमाणिक समय)
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत)	अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+३ (ग्रीष्ममा)
मिति ढाँचा	dd-mm-yyyy
सडक प्रयोग	दायाँ
टेलिफोन कोड	+९७२
इन्टरनेट डोमेन	.il

व्युत्पत्तिशास्त्र

सन् १९४८ मा यस देशको नाम इजरायल राज्य राखिएको हो ।

इतिहास

• १९४७ मे १४: इजरायल राज्यको स्थापना
• १९५६: स्वेज सङ्कट
• १९६७:छ दिने युद्ध
• १९७३:योम किपुर युद्ध
  

१९७३ तेल सङ्कट

• २००६: २००६ लेबनान युद्ध

भूगोल

इजरायल दक्षिण पश्चिम एसियाको एक स्वतन्त्र यहूदी राज्य हो, जुन १४ मे, १९४८ ई. मा प्यालेस्टाइनबाट बेलायती शासनको अन्त्य भए पछि बनेको हो। यो राज्य भूमध्य सागरको पूर्वी तटमा स्थित छ। यसको उत्तर तथा उत्तर पूर्वमा लेबनन एवं सीरिया, पूर्वमा जोर्डन, दक्षिणमा अकाबा को खाडी तथा दक्षिण पश्चिम मा मिस्र(इजिप्ट) छ (क्षेत्रफल २०,७०० वर्ग किलोमीटर)। यसको राजधानी तेल अभीभ हो भने हाइफा यसको अन्य मुख्य शहर हो। यहाँको राजभाषा हिब्रु हो।

जनसाङ्ख्यिकी

भाषा

मुख्य लेख: इजरायलको भाषाहरु

इजरायलका हिब्रू र अरबी गरेर दुईवटा आधिकारिक भाषाहरु छन् । हिब्रु यहाँको मुख्य भाषा हो र अरबी अरबहरूले मात्र बोल्छन् । हिब्रु अरबी विद्यालयहरुमा सिकाइएको छ ।

धर्म

इजरायलका धेरै मानिसहरु यहुदी छन् ।

अर्थतन्त्र

प्राकृतिक साधनहरूको अभाव रहेको इजरायलको आर्थिक स्थिति विशेषत: कृषि तथा विशिष्ट एवं साना उद्योगहरूमा आश्रित छ। सिंचाईद्वारा सुख्खा क्षेत्रहरूलाई कृषियोग्य बनाइएको छ। अत: कृषि को क्षेत्रफल, सन्‌ १९६८-७० मा १०,५८,००० एकड थियो। तेल अभीभ इजराइलको प्रमुख उद्योग केन्द्र हो जहाँ कपडा, काठ, औषधि, पेय तथा प्लास्टिक आदि उद्योगहरूको विकास भएको छ। हाइफा क्षेत्र मा सिमेन्ट, मट्टीतेल, मिसिन, रसायन, काँच एवं विद्युत्‌ वस्तुहरूका कारखानाहरू छन्। जेरूसेलम हस्तकला एवं मुद्रण उद्योगको लागि विख्यात छ।

जीवनशैली

‌

प्रमुख शहरहरू

• हाइफा
• तेल अभिभ