वङ्ग राज्य भारतीय उपमहाद्वीपमा गङ्गा मुखद्वीप भित्रको एक प्राचीन राज्य र भूराजनीतिक विभाजन थियो। राज्य बङ्गाल क्षेत्रको एक नाम हो। यो वर्तमान पश्चिम बङ्गाल (भारत) र दक्षिणपश्चिम बङ्गलादेशको दक्षिणी भाग सहित कोर क्षेत्रको साथ दक्षिणी बङ्गालमा अवस्थित थियो। प्राचीन भारतका महाकाव्यहरू र कथाहरूमा साथै श्रीलङ्काको इतिहासमा बङ्गको विशेषताहरू प्रमुख रूपमा समावेश छन्।

वङ्ग राज्य
११०० ईपूर्व–३४० ईपूर्व
वङ्ग
वङ्ग
आम भाषाहरूवैदिक संस्कृत
धर्म
वैदिक धर्म
सरकारराजतन्त्र
ऐतिहासिक कालफलाम युग
• स्थापित
११०० ईपूर्व
• विस्थापित
३४० ईपूर्व
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
वैदिक काल
नन्द साम्राज्य
समतट
अचेलबङ्गलादेश
भारत

इतिहास सम्पादन गर्नुहोस्

पुरातन भारतीय अभिलेखहरूले वङ्गलाई नाविकहरूको केन्द्रको रूपमा उल्लेख गरेको छ। ५औँ शताब्दी ईपूर्वमा, वङ्ग राजा सिंहबाहुका छोरा राजकुमार विजयले बङ्गालको खाडी पार गरी अहिले श्रीलङ्कामा राज्य स्थापना गरे। राज्यका धार्मिक परम्पराहरूमा जैन, बौद्धहिन्दु धर्म समावेश थिए।[१]

कौटिल्यद्वारा लिखित अर्थशास्त्रमा वङ्गलाई प्रशासनिक एकाइको रूपमा अभिलेखित गरिएको छ। यसलाई कालिदासले एक उल्लेखनीय नौसैनिक शक्तिको रूपमा वर्णन गरेका छन्। त्यहाँ वङ्ग भित्र उप-विभाजनका अभिलेखहरू पनि छन्, जसमा "उपवङ्ग" (सानो वङ्ग) भनिने क्षेत्र जोसोरसँग मिल्दोजुल्दो छ र सुन्दरवनसँग मिल्दोजुल्दो वन क्षेत्रहरू छन्।[२]

भूगोल सम्पादन गर्नुहोस्

वङ्गको मूल क्षेत्र पूर्वमा पद्मा-मेघना नदी प्रणाली र पश्चिममा भागीरथी-हुगली नदी प्रणालीको बीचमा रहेको छ। पूर्वमा, यसले आधुनिक बङ्गलादेशी खुलना विभागलाई समाहित गर्दछ जुन पूर्व-सन् १९४७ जेसोर जिल्लालाई बाहेक पश्चिम वङ्ग र बरिशाल विभागमा रहेको उपवङ्ग, साथै ढाका विभागको दक्षिणपश्चिमी भागलाई समावेश गर्दछ।[३]

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. Malaẏaśaṅkara Bhaṭṭācārya (२००८), Glimpses of Buddhist Bengal, Indian Institute of Oriental Studies & Research, आइएसबिएन 978-81-901371-7-1 
  2. "Vanga - Banglapedia" 
  3. "Ganges-Padma River System - Banglapedia"