विकिपिडिया

बुतरस बुतरस-घाली

संयुक्त राष्ट्र सङ्घका छैटौँ महासचिव

बुतरस बुतरस-घाली (/ˈbuːtrɒs ˈɡɑːli/; सन् १९२२ नोभेम्बर १४ – सन् २०१६ फेब्रुअरी ६) मिस्रका राजनीतिज्ञ र कूटनीतिज्ञ थिए जो सन् १९९२ जनवरीदेखि सन् १९९६ डिसेम्बरसम्म संयुक्त राष्ट्र संघको महासचिव भएका थिए। मिस्रका पूर्व उप विदेश मन्त्री बुतरस बुतरस-घालीको संयुक्त राष्ट्रको पदभार ग्रहण गरेको समयमा संयुक्त राष्ट्र युगोस्लाभियाको बिखण्डन, रुवान्डा नरसंहार जस्ता विभिन्न विश्व सङ्कटसँग जुधिरहेको थियो।

बुतरस बुतरस-घाली
6th संयुक्त राष्ट्र संघको महासचिव
कार्यकाल
१ जनवरी १९९२ – ३१ डिसेम्बर १९९६
पूर्वाधिकारीज्याभियर पेरिज डी कुईलर
उतराधिकारीकोफी अन्नान
1st Secretary-General of La Francophonie
कार्यकाल
16 November 1997 – 31 December 2002
पूर्वाधिकारीओहोदा स्थापित
उतराधिकारीAbdou Diouf
Minister of Foreign Affairs
Acting
कार्यकाल
१७ सेप्टेम्बर १९७८ – १७ फेब्रुअरी १९७९
प्रधानमन्त्रीMamdouh Salem
Mustafa Khalil
पूर्वाधिकारीMuhammad Ibrahim Kamel
उतराधिकारीMustafa Khalil
कार्यकाल
17 November 1977 – 15 December 1977
प्रधानमन्त्रीMamdouh Salem
पूर्वाधिकारीIsmail Fahmi
उतराधिकारीMuhammad Ibrahim Kamel
व्यक्तिगत विवरण
जन्म(१९२२-११-१४)१४ नोभेम्बर १९२२
कायरो, Egypt
मृत्यु१६ फेब्रुअरी २०१६(2016-02-16) (उमेर ९३)
Cairo, Egypt
राजनीतिक दलArab Socialist (Before 1978)
National Democratic (1978–2011)
Independent (2011–2016)
जीवन साथीLeia Maria Boutros-Ghali
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठानकायरो विश्वविद्यालय
युनिभर्सिटी अफ पेरिस
Institute of Political Studies, Paris
हस्ताक्षर

प्रारम्भिक जीवन र शिक्षा

सम्पादन गर्नुहोस्

बुतरस बुतरस-घाली १४ नोभेम्बर १९२२ कोप्टिक ईसाई परिवारमा कायरोमा जन्मिएको थिए।[१] उनका पिता युसुफ बुत्रोस घालीका पिता बुत्रोस घाली पासा थिए, जो १९१० सम्म हत्या नहुन्जेल सम्म इजिप्टका प्रधानमन्त्री थिए ।.[२][३] उनको आमा सफाला मिखाइल शर्बिम मिखाइल शरबिम (1861-19 20), एक प्रमुख निजामती कर्मचारी र इतिहासकार थिए।[४]

बुतरस बुतरस-घालीले १९४६ मा कायरो विश्वविद्यालयबाट स्नातक गरे।[५] उनले १९४९ मा  University of Parisबाट international law अन्तरराष्ट्रीय कानूनमा पीएचडी गरे र international relations मा  Sciences Poबाट डिप्लोमा गरे in 1949। १९४९- १९७९ को समयमा उनलाई कायरो विश्वविद्यालयमा अन्तराष्ट्रिय कानून र अन्तराष्ट्रिय सम्बन्ध प्रोफेसर नियुक्त गरिएको थियो। उनी सन् १९७५ मा राजनैतिक र सामरिक अध्ययन केन्द्रको अध्यक्ष र १९८० मा अफ्रिकी सोसायटी अफ पोलिटिकल स्टडीजका अध्यक्ष बने।

राजनीतिक वृति

सम्पादन गर्नुहोस्
 
बुतरस बुतरस-घाली and Moshe Dayan at the Council of Europe in Strasbourg (October 1979)

बुतरस बुतरस-घालीको राजनीतिक वृति अनवर एल सादातको रास्ट्रपति कालमा विकसित भयो। उनी अरब समाजवादी संघको केन्द्रीय समिति १९७४ देखि १९७७  सम्मको सदस्य थिए। उनले इजिप्टको विदेश राज्य मन्न्री को रूपमा १९७७ देखि १९९१  सम्म सेवा गरे ।  त्यसपछि उहाँ संयुक्त राष्ट्रसंघमा जान अघि धेरै महिनासम्म विदेशको उपमन्त्री हुनुभयो। विदेश राज्य मन्त्रीको रूपमा, उहाँले राष्ट्रपति सादत र इजरायलका प्रधानमन्त्री म्यानकोहेज बीचको शान्ति सम्झौतामा भाग लिनुभयो। [६]

अनुसन्धान पत्रकार लिंडा मेल्वरनको अनुसार, बुतरस बुतरस-घालीले  १९९० मा रुवांडा सरकारलाई एक गोपनीय $ २६ मिलियन हतियार बिक्री स्वीकृत गरे जब उनी विदेश मन्त्री थिए, हुतु शासनद्वारा हतियारको भण्डारले साधारण जनताको भागको रूपमा, पछिल्ला नरसंहारको लागि दीर्घकालीन तयारी। जब चार वर्ष पछि नरसंहार भयो त्यो बेला संयुक्त राष्ट्र महासचिवको रूपमा सेवा गरिरहेका थिए।[७]

संयुक्त राष्ट्रको महासचिव (१९९२-१९९६)

सम्पादन गर्नुहोस्

१९९१ चयन

सम्पादन गर्नुहोस्

बुतरस बुतरस-घाली १९९१ को चुनावमा संयुक्त राष्ट्रको महासचिवको लागि भाग लिए। संयुक्त राष्ट्रमा शीर्ष पद खोलिएको थियो जब पेरूको जेवियर पेरिज डी कुईलर आफ्नो दोस्रो पदको अन्त्यमा थिए , र अफ्रिकाको पालो थियो।बुत्रोस -घाली ले मतदानको पहिलो दुई राउन्डमा जिम्बाब्वेको बर्नार्ड चिड्जेरोलाई बराबरीमा राख्यो, तेस्रो चरणमा एक मतले अग्रता लिएको थियो, र चौथोमा एक मतले पराजित गर्यो।धेरै देशहरूले चिदजोरोको लागि आफ्नो समर्थन फिर्ता लिंदा डरलाग्दो डरलाग्दो थियो कि संयुक्त राज्य अमेरिका दुवै प्रमुख उम्मेद्वारहरू हटाउन प्रयास गर्दै थिए, बुतरस बुतरस-घालीले पाचौँ चरणमा स्पष्ट विजय हासिल गरे।[८]

पहिलो कार्यकाल

सम्पादन गर्नुहोस्

बुतरस बुतरस-घालीको कार्यकाल अवधि विवादास्पद रह्यो। १९९२ मा, तिनले शान्तिको लागि एजेन्डा An Agenda for Peace, पेश गरे, संयुक्त राष्ट्रले कसरी हिंसात्मक संघर्षको जवाफ दिन सक्थे। तथापि, सन् १९९४ को रुवान्डा नरसंहारको रोक्न नसक्नु संयुक्त राष्ट्रसंघको असफलताको आलोचना गरिएको थियो, उक्त नरसंहारमा आधिकारिक रूपमा एक लाख भन्दा बढी मानिस मरेको छ, र उनले संयुक्त राष्ट्रमा अन्गोलाको गृहयुद्ध हस्तक्षेपको लागि समर्थन गर्न असमर्थ थिए । आफ्नो कार्यकालको सबै भन्दा कठिन कार्यहरु मध्ये एक युगोस्लाभियाको विघटन पछि यूगोस्लाव युद्धहरूको संकटसंग समाधानको अभाव  थियो। तिनको प्रतिष्ठा संयुक्त राष्ट्रको प्रभावकारिता र संयुक्त राष्ट्रमा संयुक्त राज्यको भूमिकामाथि ठूलो विवादमा उभिएको थियो।

मृत्यु

सम्पादन गर्नुहोस्

बोट्रोस-गालीले कायरोको एक अस्पतालमा ९३  वर्षको उमेरमा मृत्यु भएको थियो,  जहाँ उनी खुट्टा भाचिएकोले १६ फेब्रुअरी २०१६ मा भर्ना भएका थिए ।[९][१०][११][१२] Coptic पोप Tawadros II को नेतृत्व मा प्रार्थनासँग उनको लागि एक सैन्य अंतिम संस्कार भएको थियो। उनी अब्राफिया, कायरोमा पेट्रिना चर्चमा गाडियो।

सम्मान

सम्पादन गर्नुहोस्

इजिप्टको राष्ट्रिय सम्मान

सम्पादन गर्नुहोस्
  •   :
  • Grand Collar of the Order of the Nile
  • Grand Cordon of the Order of the Arab Republic of Egypt
  • Grand Cross of the Order of Merit (Egypt)

विदेशी सम्मान

सम्पादन गर्नुहोस्

प्रकाशित कार्यहरू

सम्पादन गर्नुहोस्

As Secretary-General, Boutros-Ghali wrote An Agenda for Peace. He has also published other memoirs:

  • The Arab League, 1954-1955 : Ten years of struggle, ed. Carnegie Endowment for International Peace, New York, 1954
  • New Dimensions of Arms Regulations and Disarmament in the Post Cold War, ed. United Nations, New York, 1992
  • An Agenda for Development, ed. United Nations, New York, 1995
  • Confronting New Challenges, ed. United Nations, New York, 1995
  • Fifty Years of the United Nations, ed. William Morrow, New York, 1995
  • The 50th anniversary : Annual report on the work of the Organization, ed. United Nations, New York, 1996
  • An Agenda for Democratization, ed. United Nations, New York, 1997
  • Egypt's Road to Jerusalem: A Diplomat's Story of the Struggle for Peace in the Middle East, ed. Random House, New York, 1998
  • Essays on Leadership, (with George H. W. Bush, Jimmy Carter, Mikhail Gorbachev, Desmond Tutu), ed. Carnegie Commission on Preventing Deadly Conflict, Washington, 1998
  • Unvanquished: A US-UN Saga, ed. I.B.Tauris, New York, 1999
  • The Arab League, 1945-1955: International Conciliation,, ed. Literary Licensing Publisher, London, 2013

See also

सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्

Citations

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. ↑ Boutros Boutros-Ghali Biography, Encyclopedia of World Biography
  2. ↑ ।  |title= रितो (सहायता)|title= অনুপস্থিত বা খালি (सहायता)
  3. ↑ Goldschmidt 1993, pp.183,188
  4. ↑ Goldschmidt 1993 p.183
  5. ↑ Goshko, John M. (२०१६-०२-१६), "Boutros Boutros-Ghali, U.N. secretary general who clashed with U.S., dies at 93", The Washington Post (en-USमा), अन्तिम पहुँच २०१६-०२-१६। 
  6. ↑ "Boutros Boutros-Ghali: The world is his oyster", Weekly Ahram, १८ जनवरी २००६, मूलबाट ३० जुन २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ८ जुन २०१२।  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  7. ↑ Melvern, Linda (२०००), A People Betrayed: The Role of the West in Rwanda's Genocide, London: Zed, आइएसबिएन 1-85649-830-1।  একের অধিক |ISBN= र |isbn= উল্লেখ করা হয়েছে (सहायता)Washington Monthly Review
  8. ↑ Lewis, Paul (२३ नोभेम्बर १९९१), "How U.N. Nominee Won: 4 Switched", The New York Times। 
  9. ↑ "Boutros Boutros-Ghali, former UN head, dies at 93", BBC News, अन्तिम पहुँच २०१६-०२-१६। 
  10. ↑ "Boutros Boutros-Ghali: Make diplomacy, not war", www.aljazeera.com, अन्तिम पहुँच २०१६-०२-१८। 
  11. ↑ "Former U.N. Secretary-General Boutros Boutros-Ghali dies - CNN.com", CNN, अन्तिम पहुँच २०१६-०२-१८। 
  12. ↑ "Boutros Boutros-Ghali, Former U.N. Secretary General, Dies at 93" (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०१८-०३-१७। 
Political offices
Preceded by
Ismail Fahmi 		Minister of Foreign Affairs
Acting
1977 		उत्तराधिकारी 
Muhammad Ibrahim Kamel
Preceded by
Muhammad Ibrahim Kamel 		Minister of Foreign Affairs
Acting
1978–1979 		उत्तराधिकारी 
Mustafa Khalil
Positions in intergovernmental organisations
पुर्वाधिकारी☃☃
  जेवियर पेरिज डी कुईलर 		 संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव
1992–1996 		उत्तराधिकारी
  कोफी अन्नानKofi Annan
Preceded by
Jean-Louis Roy
as Secretary General of the Agence de Coopération Culturelle et Technique 		Secretary General of La Francophonie
1997–2002 		उत्तराधिकारी 
Abdou Diouf 
"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=बुतरस_बुतरस-घाली&oldid=1205646" बाट अनुप्रेषित