बरेली भारतको उत्तर प्रदेश राज्यको बरेली जिल्लामा अवस्थित एउटा सहर हो। यो पश्चिमी उत्तर प्रदेशको सबैभन्दा ठुलो महानगरहरू मध्ये एक हो र बरेली मण्डलको साथसाथै रोहिलखण्डको ऐतिहासिक क्षेत्रको केन्द्र हो। यो सहर राज्यको राजधानी लखनउको उत्तरपश्चिममा लगभग २५२ किलोमिटर (१५७ माइल) र राष्ट्रिय राजधानी नयाँ दिल्लीबाट २६५ किलोमिटर (१६५ माइल) पूर्वमा सिन्धु-गङ्गा मैदानमा अवस्थित छ।

बरेली
उपनामहरू: 
नाथ नगरी
बरेली is located in उत्तर प्रदेश
बरेली
बरेली
उत्तर प्रदेश भित्रको स्थान
बरेली is located in भारत
बरेली
बरेली
बरेली (भारत)
निर्देशाङ्क: २८°२१′५०″N ७९°२४′५४″E / २८.३६४°N ७९.४१५°E / 28.364; 79.415निर्देशाङ्कहरू: २८°२१′५०″N ७९°२४′५४″E / २८.३६४°N ७९.४१५°E / 28.364; 79.415
देश भारत
राज्यउत्तर प्रदेश
जिल्लाबरेली
क्षेत्रफल
 • सहर१०६ किमी (४१ वर्ग माइल)
 • महानगर१२३ किमी (४७ वर्ग माइल)
उन्नतांश
२६८ मिटर (८७९ फिट)
जनसङ्ख्या
 (२०११)
 • सहर९०३,६६८
 • घनत्व८५००/किमी (२२०००/वर्ग माइल)
 • महानगर
९३३,६७१
समय क्षेत्रभारतीय मानक समय

इतिहास सम्पादन गर्नुहोस्

महाकाव्य महाभारतका अनुसार, बरेली क्षेत्र (पाञ्चाल) लाई द्रौपदीको जन्मस्थल भनिन्छ, जसलाई भगवान कृष्णद्वारा 'पाञ्चाली' (पाञ्चाली राज्यबाट एक) पनि भनिएको थियो।[३] महाभारतको अन्त्यमा युधिष्ठिर हस्तिनापुरको राजा भएपछि द्रौपदी उनको रानी बनिन्। गौतम बुद्ध एक पटक बरेलीको प्राचीन किल्ला नगर अहिछत्रमा गएका थिएँ भन्ने लोककथा बताउँछ।[३]

पुरातात्विक दृष्टिकोणबाट बरेली जिल्ला धेरै धनी छ। जिल्लाको आओन्ला तहसीलको रामनगर गाउँ नजिकै उत्तरी पाँचलाको राजधानी सहर अहिछत्रको व्यापक अवशेष फेला परेको छ।[४] बरेली सिपाही विद्रोहको केन्द्र थियो।[५]

जनसाङ्ख्यिकी सम्पादन गर्नुहोस्

२०११ को भारतीय जनगणना अनुसार, बरेलीको जनसङ्ख्या ९०३,६६८ थियो, जसमध्ये ४७६,९२७ पुरुष र ४२६,७४१ महिला थिएँ। लिङ्ग अनुपात ८९५ थियो। ० देखि ६ वर्ष सम्मको जनसङ्ख्या १०७,३२३ थियो। बरेलीमा साक्षरहरूको कुल सङ्ख्या ५४३,५१५ थियो, जसले जनसङ्ख्याको ६०.१% गठन गर्दछ, जसमा पुरुष साक्षरता ६६.५% र महिला साक्षरता ५५.७% छ। बरेलीको ७+ जनसङ्ख्याको प्रभावकारी साक्षरता दर ६८.३% थियो, जसमध्ये पुरुष साक्षरता दर ७२.७% र महिला साक्षरता दर ६३.२% थियो।[६]

बरेलीमा हिन्दुहरूको बहुमत छ, जसमा ५८.५८% हिन्दु धर्मलाई पछ्याउँछन्। इस्लाम सहरमा दोस्रो सबैभन्दा धेरै पालना गरिएको धर्म हो, लगभग ३८.८०% अनुयायीहरू, सिख धर्म (०.९०% अनुयायी), इसाई धर्म (०.७८% अनुयायी), जैन धर्म (०.०५% अनुयायी) र बौद्ध धर्म (०.०५% अनुयायी) पनि सहरमा अभ्यास गरिन्छ।[६]

स्थानीय मानिसहरू सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. १.० १.१ "Bareilly Nagar Nigam", mohua.gov.in, अन्तिम पहुँच २२ नोभेम्बर २०२० 
  2. District Census Handbook Bareilly Part-A, Lucknow: Directorate of Census Operations, Uttar Pradesh, पृ: ६९२। 
  3. ३.० ३.१ "Archived copy", मूलबाट १४ जुलाई २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ८ नोभेम्बर २०१०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १४ जुलाई २००७ मिति
  4. "Artefacts of painted grey ware culture found in Bareilly village | Bareilly News - Times of India", The Times of India 
  5. R. C. Majumdar: Sepoy Mutiny and Revolt of 1857, Firma K. L. Mukhopadhyay, 1963, pp. 2303–31
  6. ६.० ६.१ "Census of India: Bareilly", अन्तिम पहुँच ११ अक्टोबर २०१९