द्विसदनपद्धति

द्विसदनवाद वा द्विसदनपद्धति एक प्रकारको व्यवस्थापिका हो जुन दुई अलग-अलग विधानसभा, कक्ष, वा सदनहरूमा विभाजित हुन्छ, जसलाई द्विसदनीय व्यवस्थापिका भनिन्छ। द्विसदनवाद एकसदनवादबाट अलग छ, जसमा सबै सदस्यहरूले एकल समूहको रूपमा विचार र मतदान गर्छन्। सन् २०२२ सम्ममा विश्वका लगभग ४०% राष्ट्रिय व्यवस्थापिकाहरू द्विसदनीय छन्, जबकि एकसदनवादले राष्ट्रिय स्तरमा ६०% र उप-राष्ट्रिय स्तरमा धेरै प्रतिनिधित्व गर्दछ।

प्रायः, दुई सदनका सदस्यहरू विभिन्न विधिहरूद्वारा निर्वाचित वा चयन गरिन्छ, जुन क्षेत्राधिकारदेखि क्षेत्राधिकारमा भिन्न हुन्छ। यसले प्रायः दुई सदनहरूमा सदस्यहरूको धेरै फरक संरचनाहरू हुन सक्छ।

प्राथमिक कानूनको विधेयकलाई प्राय: समवर्ती बहुमत र व्यवस्थापिकाको प्रत्येक सदनमा बहुमत सदस्यहरूको अनुमोदन आवश्यक हुन्छ। यस्तो अवस्थामा व्यवस्थापिकालाई पूर्ण द्विसदनीयताको उदाहरण भन्न सकिन्छ। यद्यपि, धेरै संसदीय र अर्ध-राष्ट्रपति प्रणालीमा, कार्यपालिका जिम्मेवार हुने सदन (जस्तै बेलायतको हाउस अफ कमन्स र फ्रान्सको राष्ट्रिय सभा)ले अर्को सदन (जस्तै बेलायतको हाउस अफ लर्ड्स र फ्रान्सको सिनेट) र अपूर्ण द्विसदनीयताको उदाहरण मान्न सकिन्छ। केही व्यवस्थापिकाहरू यी दुई स्थानहरू बीचमा छन्, एउटा सदनले केही परिस्थितिहरूमा मात्र अर्कोलाई उल्टाउन गर्न सक्षम हुन्छ।

यो पनि हेर्नुहोस्

• सङ्घीयता
• एकसदनवाद