विकिपिडिया

बोलिभिया

‍‍‍

Plurinational State of Bolivia
Estado Plurinacional de Bolivia (स्पेनी)
Bulivya Mamallaqta ढाँचा:Qu icon
Wuliwya Suyu ढाँचा:Ay icon
बोलीभियाको झण्डा
झण्डा
बोलीभियाको निशाना छाप
निशाना छाप
आदर्श वाक्य: ¡La unión es la fuerza!
"The unity is the strength" (स्पेनी) [१]
राष्ट्रिय गान: Himno Nacional de Bolivia (स्पेनी)
Bolivia (orthographic projection).svg
राजधानीSucre (constitutional capital)[३][४]
१९°२′द॰ ६५°१५′प॰ / १९.०३३°S ६५.२५०°W / -19.033; -65.250
La Paz (administrative capital)[४]
१६°३०′द॰ ६८°०९′प॰ / १६.५००°S ६८.१५०°W / -16.500; -68.150
सबैभन्दा ठूलो सहरSanta Cruz de la Sierra
१७°४८′द॰ ६३°१०′प॰ / १७.८००°S ६३.१६७°W / -17.800; -63.167
आधिकारिक भाषाहरूस्पेनपस
Quechua
Aymara
and 34 other native languages[५][६]
जातिगत समूहहरू
५५% Amerindian
(Quechua, Aymara
and ३४ other ethnic groups)
३०% Mestizo
१५% White[७]
रैथाने(हरू)बोलिभियन
सरकारगणतन्त्र
Evo Morales
Álvaro García
स्वतन्त्र 
स्पेन बाट
• घोषणा
६ अगस्ट १८२५
• Recognized
२१ जुलाई १८४७

फेब्रुअरी ७,२००९
क्षेत्रफल
• जम्मा
१०,९८,५८१ किमी२ (४,२४,१६४ वर्ग माइल) (२८ औँ)
• पानी (%)
१.२९
जनसङ्ख्या
• २०१० अनुमानित
वृद्धि१०,९०७,७७८[८] (८४ औँ)
• २००१ जनगणना
८,२८०,१८४
• घनत्व
८.९ /किमी2 (२३.१ /वर्ग माइल) (२२० औँ)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)२०१० लगत
• जम्मा
$४७.८८२ बिलियन[९]
• प्रति व्यक्ति
$४,५९२[९]
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक)२०११ लगत
• जम्मा
$२२.७७८ बिलियन[९]
• प्रति व्यक्ति
$२,१४३[९]
गिनी (२०१८)Positive decrease 42.2[१०]
मध्यम
मानव विकास सूचकाङ्क (२०१९)वृद्धि 0.718[११]
उच्च · १०७औ
मुद्राबोलिभिनो (BOB)
समय क्षेत्रअन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय-४
सडक प्रयोगदाँया
टेलिफोन कोड+५९१
इन्टरनेट डोमेन.bo
Uyuni

परिचयसम्पादन

बोलिभिया(स्पेनिस: [boliˈβja]) आधिकारिक रूपमा प्लुरिनेशनल स्टेट अफ बोलिभिया मध्य दक्षिण अमेरिकि भुपरिवेष्ठित मुलुक हो। यो देश दक्षिण अमेरिकाको सबैभन्दा गरीब राष्ट्र पनि हो। यसको पुर्व र उत्तरमा ब्राजिल, दक्षिणमा पाराग्वे र अर्जेन्टिना, दक्षिण पश्चिममा चिले र पश्चिममा पेरु रहेका छन्। यो देशको राजधानी लापाज र सुकर हुन्। यहाँको मुख्य भाषा स्पेनिस हो।

Sánchez de Lozada and Banzer: देश लाई उदार गराउनेसम्पादन

 
Gonzalo Sánchez de Lozada

भुगोलसम्पादन

Territorial division of Bolivia
Department Abbreviation
(ISO) 		Population Surface (km²) Density Capital city  
  Bolivia BO 10.027.644 1.098.581 9,1 Sucre (Constitutional)
Nuestra Señora de La Paz (Administrative)
  Beni BO-B 430.049 213.564 1,9 Trinidad
  Chuquisaca BO-H 631.062 51.524 11,9 Sucre
  Cochabamba BO-C 1.786.040 55.631 22,7 Cochabamba
  La Paz BO-L 2.756.989 133.985 19,9 La Paz
  Oruro BO-O 444.093 53.558 8,2 Oruro
  Pando BO-N 75.335 63.827 1,1 Cobija
  Potosí BO-P 780.392 118.218 6,5 Potosí
  Santa Cruz Department BO-S 2.626.697 370.621 7,1 Santa Cruz de la Sierra
  Tarija BO-T 496.988 37.623 12,5 Tarija
Source: Demographic Projections 2008, Bolivian National Demographic Institute.[१२] The departmental densitiy has been calculated with the population of 2006.
Fauna and Flora of Bolivia
       
Leopardus pardalis
Ocelot 		Saimiri boliviensis
Black-capped squirrel monkey 		Phoenicopterus andinus
Andean Flamingo 		Lama glama
Llama 		Inia boliviensis
Amazon river dolphin
         
Heliconia rostrata
Patujú 		Echinopsis boyuibensis
Boyuibe cactus 		Ceiba speciosa
Toborochi 		Swietenia macrophylla
Mara 		Cantua buxifolia
Cantuta

Territorial limitsसम्पादन

Boundaries
 
Country Terrestrial Maritime Total
  Argentina 471 302 773
  ब्राजिल 750 2.673¹ 3.423
  चिली 830 20 850
  पाराग्वे 634 57 741
  पेरू 513 534² 1.047
Terrestrial 3.469
Maritime 3.579
Total 6.834
Notes:

1 =From the 2.673 kilometers of maritime boundaries with Brazil, 95 kilometers are lakes, being the rest rivers.
2 =From the 544 kilometers of maritime boundaries with Peru, 150 kilometers are in the Lake Titicaca, being the rest rivers.

 
Satellital image of Bolivia
 
 
Contrast of the land relief forms of Bolivia, from an elevation of 4.000 meters in the Andean region (altiplano) to 2.500 meters in the Sub-Andean region (valleys) and to 400 meters in Los Llanos region (savanna).

ईतिहाससम्पादन

 
Tiwanaku at its largest territorial extent, AD 950
 
Inca Expansion (1438–1527)
 
A llama in the Laguna Colorada, a shallow salt lake in the southwestern Bolivian sector of the Altiplano.

राजनिति र प्रशासनसम्पादन

चित्र:La paz Bolivia view 2008.jpg
La Paz skyline. The city is the highest capital in the world.
चित्र:Evomorales 20050122 posesion01.jpg
Evo Morales' inauguration as President

सन्दर्भ सामग्रीहरूसम्पादन

  1. ↑ "Central Bank of Bolivia", The Bolivian coin, अन्तिम पहुँच २००६-०८-०४। 
  2. ↑ Article 6, section II of the new Bolivian constitution establishes the Wiphala as a national symbol of Bolivia (along with the flag, national anthem and coat of arms). See "Bandera indígena boliviana es incluida como símbolo patrio en nueva Constitución", October 21, 2008, United Press International.
  3. ↑ "Artículo 6. I. Sucre es la Capital de Bolivia." (Article 6. I. Sucre is the capital of Bolivia.) Constitution of Bolivia
  4. ↑ ४.० ४.१ CIA - The World Factbook
  5. ↑ Bolivian Constitution, Article 5-I: Son idiomas oficiales del Estado el castellano y todos los idiomas de las naciones y pueblos indígena originario campesinos, que son el aymara, araona, baure, bésiro, canichana, cavineño, cayubaba, chácobo, chimán, ese ejja, Guaraní, guarasu'we, guarayu, itonama, leco, machajuyai-kallawaya, machineri, maropa, mojeño-trinitario, mojeño-ignaciano, moré, mosetén, movima, pacawara, puquina, quechua, sirionó, tacana, tapieté, toromona, uru-chipaya, weenhayek, yawanawa, yuki, yuracaré y zamuco.
  6. ↑ "Kids Encyclopedia", Kids.britannica.com, ८ फेब्रुअरी २००९, अन्तिम पहुँच ३० अगस्ट २०१०। 
  7. ↑ "The World Factbook – Bolivia", CIA, अन्तिम पहुँच ३० मार्च २०१०। 
  8. ↑ "Bolivia", World Gazetteer, मूलबाट १९ जनवरी २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ जनवरी २०१०। 
  9. ↑ ९.० ९.१ ९.२ ९.३ "Bolivia", International Monetary Fund, अन्तिम पहुँच ८ डिसेम्बर २०११। 
  10. ↑ "GINI index (World Bank estimate) – Bolivia", World Bank, मूलबाट ११ अगस्ट २०१८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २२ मार्च २०२०। 
  11. ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene, United Nations Development Programme, १५ डिसेम्बर २०२०, पृ: 343–346, आइएसबिएन 978-92-1-126442-5, अन्तिम पहुँच १६ डिसेम्बर २०२०। 
  12. ↑ [१] 
"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=बोलिभिया&oldid=1014866" बाट अनुप्रेषित