गुलजरीलाल नन्दा
गुलजारीलाल नन्दा (४ जुलाई १८९८ - १५ जनवरी १९९८) भारतीय राजनीतिज्ञ र अर्थशास्त्री थिए जो श्रम मुद्दाहरूमा विशेषज्ञ थिए। उनी सन् १९६४ मा जवाहरलाल नेहरू र १९६६ मा लालबहादुर शास्त्रीको मृत्युपछि दुई १३ दिनको कार्यकालका लागि भारतका अन्तरिम प्रधानमन्त्री थिए।[१] सत्तारुढ भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेसको संसदीय दलले नयाँ प्रधानमन्त्री चयन गरेपछि उनको दुवै कार्यकाल समाप्त भएको थियो। उनलाई सन् १९९७ मा भारतको सर्वोच्च नागरिक पुरस्कार भारत रत्न प्रदान गरिएको थियो।
गुलजरीलाल नन्दा | |
---|---|
अन्तरिम भारतका प्रधानमन्त्री | |
कार्यकाल 11 January 1966 – २४ जनवरी १९६६ | |
राष्ट्रपति | सर्वपल्ली राधाकृष्णन |
उपराष्ट्रपति | जाकिर हुसेन |
पूर्वाधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
उतराधिकारी | इन्दिरा गान्धी |
कार्यकाल २७ मई १९६४ – ९ जुन १९६४ | |
राष्ट्रपति | सर्वपल्ली राधाकृष्णन |
उपराष्ट्रपति | जाकिर हुसेन |
पूर्वाधिकारी | जवाहरलाल नेहरू |
उतराधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
गृहमन्त्री | |
कार्यकाल २९ अगस्ट १९६३ – १४ नोभेम्बर १९६६ | |
प्रधानमन्त्री | जवाहरलाल नेहरू लालबहादुर शास्त्री इन्दिरा गान्धी |
पूर्वाधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
उतराधिकारी | यशवन्तराव चव्हाण |
विदेश मन्त्री | |
कार्यकाल २७ मई १९६४ – ७ जुन १९६४ | |
प्रधानमन्त्री | आफैं (अन्तरिम) |
पूर्वाधिकारी | जवाहरलाल नेहरू |
उतराधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
योजना आयोगका उपाध्यक्ष | |
कार्यकाल १७ फेब्रुअरी १९५३ - २१ सेप्टेम्बर १९६३ | |
पूर्वाधिकारी | पद स्थापित |
उतराधिकारी | वी. टी. कृष्णमाचारी |
2nd लोकसभामा सदनका नेता | |
कार्यकाल 11 जनवरी 1966 - 24 जनवरी 1966 | |
पूर्वाधिकारी | जवाहरलाल नेहरू |
उतराधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
कार्यकाल 27 May 1964- 9 June 1964 | |
पूर्वाधिकारी | लालबहादुर शास्त्री |
उतराधिकारी | सत्यनारायण सिन्हा |
व्यक्तिगत विवरण | |
जन्म | सियालकोट, पञ्जाब प्रान्त, ब्रिटिश भारत | ४ जुलाई १८९८
मृत्यु | १५ जनवरी १९९८ अहमदाबाद, गुजरात, भारत | (उमेर ९९)
राजनीतिक दल | भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेस |
जीवन साथी | लक्ष्मी |
सन्तान(हरू) | २ छोरा र १ छोरी |
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठान | इलाहाबाद विश्वविद्यालय |
बाल्यकाल
सम्पादन गर्नुहोस्नन्दाको जन्म ४ जुलाई १८९८ मा पञ्जाब, ब्रिटिश भारतको सियालकोटमा पञ्जाबी हिन्दू खत्री परिवारमा भएको थियो। सियालकोट पछि भारतको विभाजन पछि १९४७ मा पाकिस्तानको पञ्जाब प्रान्तको हिस्सा बन्यो। उनले लाहोर, अमृतसर, आगरा र इलाहाबादमा शिक्षा हासिल गरे। उनले १९२१ मा महात्मा गान्धीलाई भेटे, जहाँ उनी उनको अनुरोधमा गुजरातमा बसे। [स्रोत नखुलेको]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ "Rediff On The NeT: Former PM Gulzarilal Nanda dead", www.rediff.com, अन्तिम पहुँच २०२४-०२-१३।