बागातिपाडा उपजिल्ला

बागातिपाडा (बङ्गाली: বাগাতিপাড়া উপজেলা) बङ्गलादेशको उत्तरी भागमा पर्ने जिल्ला नउगाँ जिल्लाको एक उपजिल्ला हो। यो उपजिल्ला राजशाही विभागमा अन्तर्गत पर्दछ।

बागातिपाडा বাগাতিপাড়া
उपजिल्ला
बागातिपाडा बङ्गलादेशको नक्शामा बागातिपाडा उपजिल्लाको अवस्थिति
निर्देशाङ्क: २४°१९.८′उ॰ ८८°५६.७′पू॰
देश	बङ्गलादेश
विभाग	राजशाही विभाग
जिल्ला	नाटोर जिल्ला
क्षेत्रफल
• जम्मा	१३९.३७ किमी२ (५३.८१ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या  (सन् १९९१)
• जम्मा	१०७,९४४
• घनत्व	७७०/किमी२ (२०००/वर्ग माइल)
समय क्षेत्र	युटिसी+६ (बङ्गलादेशी मानक समय)
वेबसाइट	बागातिपाडा उपजिल्लाको आधिकारिक नक्शा

भूगोल

बागातिपाडा बङ्गलादेशको उत्तरी भागमा पर्छ भने यो उपजिल्ला २४°१५' देखि २४°२२' उत्तर अक्षांश र ८९°२६' देखि ८८°२६' पूर्वी देशान्तरणमा अवस्थित छ। बागातिपाडा उपजिल्लाले बङ्गलादेशको कुल क्षेत्रफल मध्ये १३९.८६ वर्ग किलोमिटर ओगटेको। यस उपजिल्लालाई नाटोर उपजिल्लाले उत्तर, लालपुर उपजिल्लाले दक्षिण, बाडाइग्राम उपजिल्लाले दक्षिण, बाडाइग्राम उपजिल्लाले पूर्व र चारघाट, बाघा उपजिल्ला र पुठिया उपजिल्लाले पश्चिमबाट घेरेको छ। बडाल नदि उपजिल्लाको प्रमुख नदि हुो।

इतिहास

बङ्गलादेश मुक्ति अभियान सन् १९७१ अप्रिल ४ का दिनबाट देश व्यापी रूपमा शुरू भएको थियो भने २२ नोभेम्बर १९७१ का दिन यस उपजिल्लाको नविरपुर भन्ने ठाउँमा पाकिस्तानी सेना र बङ्गलादेशको स्वतन्त्रताका लागि लडिरहेका लडाकु बीच प्रत्यक्ष गोली हानाहान हुँदा १६ पाकिस्तानी सेनाको मृत्यु भएको थियो।

जनशाङ्खिकि

बङ्गलादेश राष्ट्रिय जनगणना अनुसार यस उपजिल्लाको कुल जनसङ्ख्या ११८७९४ रहेको छ जसमध्ये पुरुषको जनसङ्ख्या ६०७८६ छ भने महिलाको जनसङ्ख्या ५८००८ रहेको छ। धर्मका आधारमा यस जिल्लामा इस्लाम धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या ११२०५३ छ भने हिन्दु धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या ६३६७ रहेको छ। त्यस्तै गरी बौद्ध धर्मवलम्बीको जनसङ्ख्या ३४५ र अन्य धर्मका मानिसहरूको जनसङ्ख्या २९ रहेको छ। यस उपजिल्लामा सन्थल, पहान, बगती, बुनो आदि जनजातिका मानिस बसोबास गर्छन्। यस उपजिल्लामा १८२ मस्जिद, २१ हिन्दु मन्दिर र १ गिर्जाघरहरू रहेका छन्। बारबाधा चिहान, मोदुल्ला बासुदेवपुर गङ्गास्नान (धार्मिक स्नान आश्रम) आदि यस उपजिल्लाका प्रमुख धार्मिक स्थलहरू हुन्।

अर्थतन्त्र

यस उपजिल्लाको अर्थतन्त्र मुख्यतया कृषिमा आधारित छ। यस उपजिल्लाका अधिकांश मानिसहरू किसान हुन्। यस उपजिल्लामा धान, जुट, उखु, गहुँ, केसरी, आलु तथा अन्य अन्न बालीहरू उत्पादन गरिन्छ। यस उपजिल्लामा मुख्यतया आँप, रूख कटहर, केरा, लिची, मेवा, अम्बा र खरबुजा आदि उत्पादन हुँदै आएको छ। यस उपजिल्लामा धान कुटानी केन्द्र, तेल उद्योग, बिस्कुट कारखाना, इट्टा उद्योग, बिँडी कारखाना, फलाम उद्योग तथा अन्य उद्योग कलकारखानाहरू पनि सञ्चालनमा रहेका छन्। यस उपजिल्लाले उखु, आँप, कटहर तथा मौसमी तरकारी तथा अन्य फलफूलहरू निर्यात गर्दै आएको छ। यस उपजिल्लामा लोपोन्मुख रहेका खैनी र जुट पनि निम्न मात्रमा उत्पादन गरिन्छ। यस उपजिल्लामा २३ हाटबजार तथा मेलाहरू सञ्चालन रहेका छन्। यस उपजिल्लामा लोपोन्मुख ठेला, गोरू गाडा र रथहरू सामान ओसारपसार तथा यातायातका साधन बन्द‌ै आएका छन्। यस उपजिल्लामा थुपै मात्रामा माछा पालन केन्द्र दुग्ध सङ्कलन केन्द्र तथा कुखुरापालन केन्द्रहरू रहेका छन्।

यस उपजिल्लाको मुख्य आय श्रोतको बाटो भनेको कृषि र खेती हो जसमा जिल्लाकै ६९.१९% मानिसहरू संलग्न छन्। यस जिल्लाका मानिसहरू अन्य जस्तै ३.६३% मजदुरी, उद्योग ०.८६%, वाणिज्यमा १०.८३%, सञ्चार र यातायातमा ०.८५%, निर्माण क्षेत्रमा ०.८५%, सुविधा ६.७०%, धार्मिक सेवा ०.१३%, वैदेशिक रोजगारी ०.१५% र अन्य ४.७४% रहेका छन्।

प्रशासन

प्रशासकीय बागातिपाडा थानाको स्थापना सन् १९०६ भएको थियो भने सन् १५ अप्रिल १९८३ का दिन यसलाई उपजिल्लामा परिणत गरिएको थियोे।

शिक्षा

यस उपजिल्लाको कुल साक्षरता दर ४७.५% रहेको छ जसमध्ये पुरुषको साक्षरता ५१.७०% छ भने महिलाको साक्षरता दर ४३.२०% रहेको छ। यस उपजिल्लामा १३ क्याम्पस, ५ प्राबिधिक शिक्षण संस्था, १ कृषि क्याम्पस, ४१ माध्यमिक विद्यालय, ४६ व्यवसायीक शिक्षण संस्था, ३ बाल उद्धान केन्द्र र ७ मदरसाहरू रहेका छन्। यस उपजिल्लाका केही उत्कृष्ट शिक्षण संस्थाहरू यस प्रकार छन्; टेकीनगर नमुना उच्च विद्यालय तथ क्याम्पस (सन् १९९४), बागातीपाडा पाइलट उच्च विद्यालय (सन् १९५९), जिगारी उच्च विद्यालय (सन् १९५९), सैनिक सामुदायिक उच्च विद्यालय (सन् १९७५) आदि।