वऱ्हाडी बोली

वऱ्हाडी वा वऱ्हाडी-नागपुरी महाराष्ट्र विदर्भ क्षेत्रमा र भारत मध्य प्रदेश, छत्तीसगढ र तेलङ्गाना छेउछाउका मराठी मानिसहरूद्वारा बोलिने मराठीको एउटा बोली हो।

वऱ्हाडी
वऱ्हाडी-नागपुरी
वऱ्हाडी, 𑘪𑘬𑘿𑘮𑘰𑘚𑘲
वऱ्हाडी बोली
मूलभाषी	भारत
क्षेत्र	विदर्भ क्षेत्र महाराष्ट्र; साथै दक्षिणपश्चिम छत्तीसगढ र मध्य प्रदेश र उत्तरी तेलङ्गाना; विशेष गरी बेरार क्षेत्रमा (अकोला, अमरावती, वाशिम, बुलढाना, यवतमाल र नागपुर, वर्धा जिल्लाका केही ग्रामीण क्षेत्रहरू)
मातृभाषी वक्ता	७० लाख
भाषा परिवार	भारोपेली भाषा परिवार आर्य इरानेली आर्य दक्षिणी आर्य मराठी वऱ्हाडी
लिपि	मोडी लिपि देवनागरी लिपि
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-३	vah
ग्लोटोलग	varh1239

शब्दावली र व्याकरण

यद्यपि मराठीका सबै बोलीहरू एकअर्कालाई धेरै हदसम्म पारस्परिक रूपमा बुझ्न योग्य छन्, प्रत्येक बोलीलाई यसको विशिष्ट विशेषताहरूद्वारा स्पष्ट रूपमा पहिचान गर्न सकिन्छ। वऱ्हाडीमा हिन्दी शब्दहरूका सामान्य उदाहरणहरू जुन मानक मराठी भन्दा फरक छन्:

वऱ्हाडी	हिन्दी	मानक मराठी	नेपाली
सीधा/सरका	सीधा	सरळ	सीधा
बुडा	बुढ्ढा	म्हातारा	वृद्ध मानिस
पगला/भैताड	पागल	वेडा	मूर्खतापूर्ण
अङ्गूर	अङ्गूर	द्राक्ष	अङ्गुर

वऱ्हाडीमा व्याकरण परिवर्तनहरू मानक मराठीभन्दा फरक र हिन्दीको नजिक छन्ः

वऱ्हाडी	हिन्दी	मानक मराठी	नेपाली
मी जाउन राहिलो	मैं जा रहा हूं	मी जातोय	म जाँदैछु।
मी आली	मैं आयी	मी आले	म (महिला) आएको हुँ
तुयावाला पेन दे	अपना पेन दो	तुझा पेन दे	आफ्नो कलम दिनुहोस्
पानी घेऊन घे	पानी ले लो	पाणी घे	(कृपया पानी लिनुहोस्।

धेरैजसो इन्डो-आर्यन भाषाहरू (वा द्रविड भाषाहरू पनि, त्यस मामिलाका लागि मानक भाषाका संस्कृतकृत शब्दहरू बोलिने बोलीहरूमा सरलीकृत हुन्छन्। अपवादात्मक रूपमा, वऱ्हाडीमा केही संस्कृत तात्सम शब्दहरू छन् जसका लागि मानक मराठी समकक्षहरू परिमार्जित शब्दहरू हुन् (विदर्भको पूर्वी भागहरूमा जस्तै, सर्प भनिन्छ (सर्प) मानक मराठीको साप (साप) फरक।

यो पनि हेर्नुहोस्

• नागपुर
• विदर्भ क्षेत्र, महाराष्ट्र
• महाराष्ट्रका भाषाहरू