मालवा
मालवा ज्वालामुखी उत्पत्तिको पठार ओगटेको पश्चिम-मध्य भारतको ऐतिहासिक प्रदेश हो। भूवैज्ञानिक रूपमा, मालवा पठारले सामान्यतया विन्ध्याचल हिमशृङ्खलाको उत्तरमा रहेको ज्वालामुखी माथिल्लो भूभागलाई जनाउँछ। राजनीतिक र प्रशासनिक रूपमा, यो मध्य भारतको पूर्व राज्यको पर्यायवाची पनि हो जुन पछि मध्य प्रदेशमा विलय भयो। वर्तमानमा ऐतिहासिक मालवा क्षेत्रले पश्चिम मध्य प्रदेशका जिल्लाहरू र दक्षिण-पूर्वी राजस्थानका केही भागहरू समावेश गर्दछ। कहिलेकाहीं माल्वाको परिभाषा विन्ध्यको दक्षिणमा निमार क्षेत्र समावेश गर्न विस्तार गरिएको छ।[१][२]
मालवा | |
|---|---|
 | |
| देश |  भारत |
| क्षेत्रफल | |
| • जम्मा | ८३५३५ किमी२ (३२२५३ वर्ग माइल) |
| उन्नतांश | ५०० मिटर (१६०० फिट) |
| जनसङ्ख्या (सन् २०११) | |
| • जम्मा | २२७७३९९३ |
| • घनत्व | २७०/किमी२ (७१०/वर्ग माइल) |
| भाषाहरू | |
| • प्रमुख भाषाहरू | मालवी, हिन्दी |
| समय क्षेत्र | युटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय) |
| सबैभन्दा ठुलो सहर | इन्दौर |
यद्यपि यसको राजनीतिक सिमानाहरू इतिहासभरि उतारचढाव भएको छ, यस क्षेत्रले राजस्थानी, मराठी र गुजराती संस्कृतिहरूद्वारा प्रभावित आफ्नै छुट्टै संस्कृतिको विकास गरेको छ। भारतको इतिहासमा कवि र नाटककार कालिदास, लेखक भर्त्रीहरि, गणितज्ञ र खगोलविद् वराहमिहिर र ब्रह्मगुप्त, र बहुमाथ राजा भोज सहित धेरै प्रमुख व्यक्तिहरू मालवामा बसेका छन्। उज्जैन पुरातन समयमा यस क्षेत्रको राजनीतिक, आर्थिक र सांस्कृतिक राजधानी थियो, र इन्दौर अहिले सबैभन्दा ठुलो सहर र व्यापारिक केन्द्र हो।[३][४]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ "Malvi", अन्तिम पहुँच ३ सेप्टेम्बर २०१६।
- ↑ "Malwa Plateau | plateau, India | Britannica", www.britannica.com।
- ↑ Ahmad, S. H., Anthropometric measurements and ethnic affinities of the Bhil and their allied groups of Malwa area., Anthropological Survey of India,1991, आइएसबिएन ८१-८५५७९-०७-५
- ↑ Chisholm, Hugh, सम्पादक (१९११), "Malwa", इन्साइक्लोपिडिया ब्रिटानिका 17 (११औँ संस्करण), क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालय छापाखाना, पृ: ५१८।
