कम्पनी राज

भारतमा कम्पनी शासन (कम्पनी राज) ले भारतीय उपमहाद्वीपमा ब्रिटिस इस्ट इन्डिया कम्पनीको शासनलाई जनाउँछ। यो १७५७ मा प्लासीको युद्ध पछि, बङ्गालको नवाब पराजित भएपछि र इस्ट इन्डिया कम्पनीको समर्थन पाएको अर्को व्यक्ति (मीर जाफर) लाई प्रतिस्थापित गरेपछि सुरु भएको विभिन्न रूपमा लिइन्छ।

कम्पनी राज
१७५७
कम्पनी राज
वस्तु-स्थिति	उपनिवेश
राजधानी	कलकत्ता
ऐतिहासिक काल	प्रारम्भिक आधुनिक
• प्लासीको युद्ध	२३ जुन १७५७
• इलाहाबाद सन्धि	१६ अगस्ट १७६५
• ब्रिटिस-मराठा युद्ध	१७७२–१८१८
मुद्रा	रुपैयाँ
पूर्ववर्ती उत्तरवर्ती मुगल साम्राज्य मराठा साम्राज्य सिख साम्राज्य अहोम राज्य जामोरिन बङ्गाल सुभा ब्रिटिस राज

इतिहास

अङ्ग्रेजी इस्ट इन्डिया कम्पनी ("कम्पनी") को स्थापना १६०० मा ईस्ट इन्डिजमा लन्डन ट्रेडिङको कम्पनीको रूपमा भएको थियो। १६११ मा भारतको पूर्वी तटमा मासुलीपट्टनममा कारखानाको स्थापना र मुगल सम्राट जहाँगीर द्वारा १६१२ मा सुरतमा कारखाना स्थापना गर्ने अधिकार प्रदान गरेपछि यसले भारतमा आफ्नो स्थान हासिल गर्‍यो।

यो बम्बई र मद्रास वरपर आफ्नो प्रभुत्व विस्तार गर्न डिग्री द्वारा पनि अगाडि बढ्यो। एङ्ग्लो-मैसूर युद्ध (१७६६–१७९९) र एङ्ग्लो-मराठा युद्ध (१७७२–१८१८) ले यसलाई सतलज नदीको दक्षिणमा भारतको ठूलो क्षेत्रको नियन्त्रणमा छोडिदियो। मराठाहरूको पराजयसँगै, कुनै पनि स्वदेशी शक्तिले कम्पनीको लागि खतराको प्रतिनिधित्व गरेन।

यो पनि हेर्नुहोस्

• ब्रिटिस राज