नन्दिनागरी लिपि

नन्दिनागरी ७औँ शताब्दीमा देखा परेको नागरी लिपिबाट व्युत्पन्न ब्राह्मि लिपि हो। यो लिपि र यसको भिन्नताहरू मध्य डेक्कन क्षेत्र र दक्षिण भारतमा प्रयोग गरिएको थियो, र नन्दिनागरीमा प्रशस्त संस्कृत पाण्डुलिपिहरू फेला परेका छन् तर अलिप्यंतरित छन्। यो देवनागरीको भगिनी लिपि हो, जुन भारतका अन्य भागहरूमा प्रचलित छ।

नन्दिनागरी लिपि 𑧁𑧞𑦿𑧒𑧁𑧑𑦰𑧈𑧓
प्रकार	अक्षरात्मक लिपि
समयावधि	७औँ शताब्दी - १९औँ शताब्दी
लेखन दिशा	बायाँ देखि दायाँ
भाषाहरू	संस्कृत र कन्नड
सम्बन्धित लिपिहरू
अभिभावक लिपिहरू	ब्राह्मी लिपि गुप्त सिद्धम नागरी नन्दिनागरी लिपि
सम्बन्धित लिपिहरू	देवनागरी, कैथी, गुजराती, मोडी

व्युत्पत्ति

नागरी संस्कृत शब्दबाट आएको हो जसको अर्थ सहर हो। "नन्दि" शब्दको पहिलो भाग यसको सन्दर्भमा अस्पष्ट छ। यसको अर्थ "पवित्र" वा "शुभ" हुन सक्छ।

इतिहास

नन्दिनागरी ब्राह्मी-आधारित लिपि हो जुन दक्षिणी भारतमा ११औँ र १९औँ शताब्दीको बीचमा दक्षिणी महाराष्ट्र, कर्नाटक र आन्ध्र प्रदेशमा संस्कृतमा पाण्डुलिपिहरू र शिलालेखहरू उत्पादन गर्न प्रयोग गरिएको थियो। यो नागरी लिपिको केन्द्रीय समूहबाट आएको हो र यो देवनागरीसँग सम्बन्धित छ। नन्दिनागरीका धेरै शैलीहरू पनि छन्, जसलाई विद्वानहरूले लिपिको भिन्न रूप मान्छन्। संस्कृत भाषाको हिज्जे गर्न नन्दिनागरी लिपि प्रयोग गरिएको थियो, र विजयनगर साम्राज्यका धेरै संस्कृत तामा शिलालेखहरू त्यस लिपिमा लेखिएका थिए।

नन्दिनागरीमा लेखिएका धेरै संस्कृत पाण्डुलिपिहरू दक्षिण भारतमा फेला परेका छन्, तर यो भारतको सबैभन्दा कम दस्तावेज र अध्ययन गरिएको प्राचीन लिपिहरू मध्ये एक हो। यसमा वेद, दर्शन, पुरातन कृतिहरू, पौराणिक कथाहरू, विज्ञान र कलाहरूमा टिप्पणीहरू समावेश छन्। यी पाण्डुलिपि पुस्तकालयहरूमा संरक्षित छन्।