ब्रह्मपुत्र नदी

ब्रह्मपुत्र (असमिया - ব্ৰহ্মপুত্ৰ, बङ्गाली - ব্রহ্মপুত্র) एसिया महादेशका ठुला नदीहरू मध्येको एउटा हो। यो नदी तिब्बत, भारत तथा बङ्गलादेश हुँदै बग्दछ। तिब्बतको हिमालयको उत्तरी छेउमा रहेको कैलाश पर्वतको नजिक मानसरोवर ताल क्षेत्रमा यसको उत्पत्ति भएकोले यो यार्लुङ साङ्पो नदी भनेर चिनिन्छ, यो दक्षिणी तिब्बतसँगै बगेर हिमालय हुँदै ठुला ठुला खाडलहरूमा पुग्छ। ब्रह्मपुत्र नदी अरुणाचल प्रदेशबाट भारतमा प्रवेश गर्छ र दक्षिणपश्चिममा असम उपत्यका हुँदै ब्रह्मपुत्र र दक्षिणमा बङ्गलादेश हुँदै जमुनाको रूपमा बग्छ (भारतको यमुनासँग भ्रमित नगर्नुहोस्)। विशाल गङ्गा मुखद्वीपमा, यो गङ्गासँग मिल्छ, जसलाई बङ्गलादेशमा पद्मा भनिन्छ, र मेघना बन्छ र अन्ततः बङ्गालको खाडीमा खाली हुन्छ।

ब्रह्मपुत्र
गुवाहाटी, असम, भारतमा ब्रह्मपुत्र
स्थान
देश	चीन भारत बङ्गलादेश
स्वायत्त क्षेत्र	तिब्बत
सहर	डिब्रुगढ जोरहाट तेजपुर गुवाहाटी धुबरी सिराजगन्ज मयमनसिङ्ह टङ्गाइल
भौतिक विषेशताहरू
स्रोत	मानसरोवर
• स्थान	हिमालय
•  भौगोलिक निर्देशाङ्क	३०°१९′उ॰ ८२°०८′पू॰
• उन्नतांस	५,२१० मी (१७,०९० फिट)
मुख	गङ्गा नदी
•  स्थान	गङ्गा मुखद्वीप
•  भौगोलिक निर्देशाङ्क	२५°१३′२४″उ॰ ८९°४१′४१″पू॰
•  उन्नतांस	० मी (० फिट)
लम्बाइ	३,९६९ किमी (२,४६६ माइल).
जलाधारकाे क्षेत्रफल	६,५१,३३४ किमी२ (२,५१,४८१ वर्ग माइल)
निकास
• स्थान	गङ्गा नदीको मुख
• औसत	१९,८२४ मी3/सेक (७,००,१०० घन फिट/सेक)
•  न्युनतम	३,१०५ मी3/सेक (१,०९,७०० घन फिट/सेक)
•  अधिकतम	१,००,००० मी3/सेक (३५,००,००० घन फिट/सेक)
निकास
• स्थान	ब्रह्मपुत्र मुखद्वीप (ब्रह्मपुत्र/मेघना - मुखद्वीप आकार: ७,१२,०३५ किमी२ (२,७४,९१८ वर्ग माइल)
• औसत	२५,००० मी3/सेक (८,८०,००० घन फिट/सेक)
जलाधारका विशेषताहरू
नदी प्रणाली	गङ्गा

नदीले भारत-नेपाल सीमानाको पूर्वमा हिमालय, गङ्गा मुखद्वीप माथि तिब्बती पठारको दक्षिण-मध्य भाग, तिब्बतको दक्षिण-पूर्वी भाग, पटकाई पहाडहरू, मेघालय पहाडहरूको उत्तरी ढलानहरू, असमको मैदानहरू, र बङ्गलादेशको उत्तरी भाग। बेसिन, विशेष गरी तिब्बतको दक्षिण, उच्च स्तरको वर्षाको विशेषता हो। कञ्चनजङ्घा (८,५८६ मिटर) ८,००० मिटरभन्दा माथिको एक मात्र चुचुरो हो र त्यसैले ब्रह्मपुत्र जलाधार भित्रको उच्चतम बिन्दु हो। ब्रह्मपुत्र नदीको तल्लो भागहरू हिन्दुहरूका लागि पवित्र छन्। भारतीय उपमहाद्वीपका अधिकांश नदीहरूमा महिला नामहरू भए तापनि यस नदीको दुर्लभ पुरुष नाम छ। ब्रह्मपुत्रको अर्थ संस्कृतमा "ब्रह्माको पुत्र" हो।