बघेली वा बघेलखण्डी मध्य भारतको बघेलखण्ड क्षेत्रमा बोलिने एक केन्द्रीय आर्य भाषा हो।[२] बघेली मुख्यतया मध्य प्रदेशको रीवा, सतना, सिधी, सिंगरौली, शहडोल, उमरिया, अनुपपुर जिल्लाहरूमा र उत्तर प्रदेशको प्रयागराजचित्रकूट जिल्लाका केही भागहरूमा र छत्तीसगढको बैकुन्थपुरमा पनि बोलिन्छ।[३]

बघेली
बघेली
मूलभाषीभारत
क्षेत्रबघेलखण्ड
मातृभाषी वक्ता२,६९४,९६४
देवनागरी
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-३कुनै:
bfy – बघेली
pwr – पोवारी
भाषाविद् प्रयोगशाला59-AAF-rc

वर्गीकरण सम्पादन गर्नुहोस्

पूर्वी हिन्दी उपसमूहसँग सम्बन्धित एक स्वतन्त्र भाषा, बघेली सन् २००१ को भारतीय जनगणना रिपोर्ट द्वारा 'हिन्दीको बोली' को रूपमा तोकिएको भाषाहरू मध्ये एक हो। विशेष गरी, यो अवधीको बोली हो, जसले आफैं अर्धमागढीबाट बचाउँछ। बघेली एक क्षेत्रीय भाषा हो जुन अन्तर-समूह र अन्तर-समूह सञ्चारको लागि प्रयोग गरिन्छ।[४]

अन्य धेरै आर्य भाषाहरू जस्तै, यो अक्सर भाषाको सट्टा बोलीको रूपमा गलत, स्वेच्छाचारी, वा राजनीतिक रूपमा प्रेरित पदनामको अधीनमा रहेको छ। यसबाहेक, अन्य हिन्दी भाषाहरूमा जस्तै, बाघेली भाषीहरूलाई जनगणनामा मानक हिन्दी भाषाहरूसँग मिलाइएको छ।[५][६]

बघेली भाषा में देवी भजन
बघेली भाषा में देवी भजन

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011", www.censusindia.gov.in, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India, अन्तिम पहुँच ७ जुलाई २०१८ 
  2. Shukla, Hira Lal. Contrastive Distribution of Bagheli Phonemes. Raipur: M.P., Alok Prakashan, 1969.
  3. P. 468 Studies in Descriptive and Historical Linguistics: Festschrift for Winfred P. Lehmann By Winfred Philipp Lehmann
  4. P. 59 Census of India, 1901, Volume 13, Part 1 by R.V. Russell
  5. "The Record News", dsal.uchicago.edu 
  6. Pathak, R. S. The Phonetics of Bagheli: A Phonetic and Phonological Study of a Dialect of Hindi. New Delhi: National Pub. House, 1980.