फ्रान्सको राष्ट्रपति

फ्रान्सको राष्ट्रपति, आधिकारिक रूपमा फ्रान्सेली गणतन्त्रको राष्ट्रपति (फ्रान्सेली: Président de la République française गणतन्त्रका ), फ्रान्सको राष्ट्रप्रमुख, कार्यकारी प्रमुख, साथै फ्रान्सेली सशस्त्र बलको कमाण्डर-इन-चीफ हुन्।राष्ट्रपति पद देशको सर्वोच्च पद हो। राष्ट्रपति कार्यालयहरूको काम कर्तव्य र अधिकार को अतिरिक्त प्रधानमन्त्री र फ्रान्स सरकारसँगको सम्बन्ध दोस्रो गणतन्त्रदेखि समय समयमा विभिन्न संवैधानिक कागजातहरूसँगै भिन्न हुँदै गएका छन्।

फ्रान्सेली गणतन्त्रका राष्ट्रपति एन्डोराका पदेन सह-राजकुमार, लिजन अफ अनर र नेशनल अर्डर अफ मेरिटका ग्रान्ड मास्टर हुन्। फ्रान्सको राष्ट्रपति रोममा सेन्ट जोन लेटरनको आर्कबासिलिकाको मानार्थ प्रोटो-क्यानन पनि हुन्, यद्यपि केहीले विगतमा यो उपाधी अस्वीकार गरेका छन्। फ्रान्सेली गणतन्त्रका वर्तमान राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोन हुन्, जो १४ मे २०१७ मा फ्रँस्वा ओलँदको उत्तराधिकारी बने।

अवधि सीमा

सन् १९६२ को राष्ट्रपति जनमत संग्रह पछि, राष्ट्रपति प्रत्यक्ष रूपमा बालिग मताधिकार द्वारा चुनिन्छ; पहिले उनीहरू इलेक्टोरल कलेजबाट निर्वाचित भएका थिए। सन् २००० को जनमत संग्रहपछि राष्ट्रपतिको कार्यकाल सात वर्षबाट घटाएर पाँच वर्षमा पुर्याइयो ; छोटो अवधिको लागि पहिलो राष्ट्रपति चुनाव २००२ मा भएको थियो।

शक्ति

• राष्ट्रपतिले कानुन जारी गर्छन् ।
  • राष्ट्रपतिसँग कानुन निलम्बन गर्ने भिटो हुन्छ: जब कानूनको साथ प्रस्तुत गरिन्छ, उनीहरूले संसदद्वारा यसलाई अर्को पढ्न अनुरोध गर्न सक्छन्, तर कानून प्रति एक पटक मात्र।
  • राष्ट्रपतिले संविधान जारी हुनु अघि संशोधनको लागि संवैधानिक परिषदमा पठाउन सक्नेछन्।
• राष्ट्रपतिले फ्रान्सेली राष्ट्रिय सभा भंग गर्न सक्छन्।
• राष्ट्रपतिले निश्चित शर्तहरूमा (ती मध्ये प्रधानमन्त्री वा संसदको सहमति) सन्धि वा केही प्रकारका कानूनहरूको लागि जनमत संग्रहको घोषणा गर्न सक्छन्, ।
• राष्ट्रपति सशस्त्र बलका प्रमुख हुन् ।
• राष्ट्रपतिले आणविक हतियार प्रयोग गर्न आदेश दिन सक्छन्।
• राष्ट्रपतिले प्रधानमन्त्रीको नियुक्ति गर्छन्। सैद्धान्तिक रूपमा, राष्ट्रपतिले प्रधानमन्त्रीलाई प्रत्यक्ष रूपमा बर्खास्त गर्न सक्दैनन्, तर कम्तिमा केही भर्खरका प्रधानमन्त्रीहरूले पदभार ग्रहण गरेपछि राष्ट्रपतिलाई मिति उल्लेख नभएको आफ्नो राजीनामाको पत्र दिएका छन् र राष्ट्रपतिको सामान्यतया प्रधानमन्त्रीमा केही प्रभाव हुन्छ भन्ने सार्वजनिक भएको छ। राष्ट्रपतिले प्रधानमन्त्रीको सल्लाहमा अन्य मन्त्रीहरूको नियुक्त र बर्खास्त पनि गर्छन्।
• राष्ट्रपतिले अधिकांश अधिकारीहरूको नियक्त गर्छन् (मन्त्रिपरिषद्को स्वीकृतिको साथ)।
• राष्ट्रपतिले संवैधानिक परिषद्का केही सदस्यको नियुक्त गर्छन्। (पूर्व राष्ट्रपतिहरू पनि यस परिषद्का सदस्य हुन्छन्)
• राष्ट्रपतिले विदेशी राजदूतको ओहोदाको प्रमाणपत्र ग्रहण गर्छन् ।
• राष्ट्रपतिले सजाय पाएका अपराधीहरूलाई क्षमा (तर आममाफी होइन) प्रदान गर्न सक्नुहुन्छ; राष्ट्रपतिले आपराधिक सजाय घटाउन वा दबाउन पनि सक्छ। फ्रान्सले अझै पनि मृत्युदण्डको सजाय सञ्चालन गर्दा यो महत्त्वपूर्ण महत्वको थियो: मृत्युदण्डको सजाय पाएका अपराधीहरूले सामान्यतया राष्ट्रपतिलाई आफ्नो सजायलाई आजीवन कारावासमा परिवर्तन गर्न अनुरोध गर्ने गर्दछन्।

उत्तराधिकार र असक्षमता

राष्ट्रपतिको पदमा मृत्यु, बर्खास्त हुँदा वा राजीनामा गरेपछि रिक्त हुन्छ। राष्ट्रपतिको पद रिक्त हुँदा सिनेटको अध्यक्षले कार्यवाहक राष्ट्रपतिको रूपमा कार्यभार ग्रहण गर्दछ। एलेन पोहर ले दुई पटक यस कार्यवाहक राष्ट्रपति पदमा ग्रहण गरेका छन् र सेवा गर्ने एक मात्र व्यक्ति हुन्,: पहिलो पटक १९६९ मा चार्ल्स डे गाउलको राजीनामा पछि र दोस्रो पटक १९७४ मा जर्जस पोम्पिडाउको मृत्यु हुँदा।

यस अवस्थामा, सिनेटको अध्यक्ष गणतन्त्रको कार्यवाहक राष्ट्रपति बन्छ; तिनीहरू निर्वाचित राष्ट्रपति जस्तो गणतन्त्रको नयाँ राष्ट्रपति बन्न सक्दैनन् र त्यसैले सिनेटको अध्यक्षको रूपमा आफ्नो पदबाट राजीनामा दिनु पर्दैन।

सूची

मुख्य लेख: फ्रान्सका राष्ट्रपतिहरूको सूची

दोस्रो गणतन्त्र

Nº	चित्र	नाम (जन्म - मृत्यु)	कार्यकाल Electoral mandates		राजनैतिक दल	सन्दर्भ
१		लूई नेपोलियन बोनापार्ट Louis-Napoléon Bonaparte (१८०८–१८७३)	२० डिसेम्बर १८४८	२ डिसेम्बर १८५२	Bonapartist
			१८४८
			नेपोलियन बोनापार्टको भतिजा पहिलो राष्ट्रपति उनले १८५१ मा कु गरे र १८५२ मा आफैँलाई सम्राट घोषित गरे हेनरी जर्ज बुले से ला मेर्थी, नेपोलियनका उप-राष्ट्रपति, फ्रान्सका एक मात्र उप-राष्ट्रपति हुन्।

तेस्रो गणतन्त्र

Nº	चित्र	नाम (जन्म - मृत्यु)	कार्यकाल		राजनैतिक दल	सन्दर्भ
२		एडल्फ थियर्स Adolphe Thiers (१७९७–१८७७)	३१ अगस्ट १८७१	२४ मे १८७३	Moderate Monarchist (Orléanist); Opportunist Republican
			पहिले एक मध्यमार्गी राजावादी थिए, रिबेट कानुन बनेपछि फ्रान्सको राष्ट्रपति बने । अन्तरिम गणतान्त्रिक संस्थाहरू बनाइए । आफ्नो कार्यकालमा उनी तेस्रो गणतन्त्रका समर्थक भए। नेसनल एसेम्बलीमा राजतन्त्र फिर्ताको पक्षमा माग उठेर नेसनल एसेम्बलीमा बिरोध भएपछी उनले राजीनामा दिए ।
३		पेट्रिस दे म्याकमोहन Patrice de MacMahon,Duke of Magenta(१८०८–१८९३)	२४ मे १८७३	३० जनवरी १८७९	Monarchist (Legitimist)
			फ्रान्सका एक मार्सल, तेस्रो गणतन्त्रमा राष्ट्रपति बन्ने उनी एक मात्र राजाबादी (र एक मात्र ड्युक ) थिए । १६ मे १८७७ मा च्याम्बर अफ डेपुटीज विघटन गरेपछि उत्पन्न राजनैतिक संकटको समयमा गणतन्त्रवादीहरूको विजय भयो। जनवरी १८७९ विधायकी निर्वाचनमा गणतन्त्रवादीको विजय उनले राजीनामा दिए । During his term, the Constitutional Laws of १८७५ that served as the Constitution of the Third Republic were passed; he therefore became the first President under the constitutional settlement that would last until १९४०.
The Government of Jules Armand Dufaure deputises during the interim (३० जनवरी १८७९).
४		जुलिस ग्रेभी Jules Grévy(१८०७–१८९१)	३० जनवरी १८७९	२ डिसेम्बर १८८७	Opportunist Republican
			The first President of France to complete a full term, he was easily reelected in डिसेम्बर १८८५. He was nonetheless forced to resign, following an honours scandal in which his son-in-law was implicated.
The Government of Maurice Rouvier deputises during the interim (२–३ डिसेम्बर १८८७).
५		सादी कार्नोट Sadi Carnot(१८३७–१८९४)	३ डिसेम्बर १८८७	२५ जुन १८९४†	Opportunist Republican
			His term was marked by Boulangist unrest and the Panama scandals, as well as by diplomacy with Russia. †Assassinated (stabbed) by Sante Geronimo Caserio a few months before the end of his term, he is interred at the Panthéon.
The Government of Charles Dupuy deputises during the interim (२५–२७ जुन १८९४).
६		जिन कासिमिर परिएर Jean Casimir-Perier(१८४७–१९०७)	२७ जुन १८९४	१६ जनवरी १८९५	Opportunist Republican
			Casimir-Perier's was the shortest presidential term: he resigned after six months and २० days.
The Government of Charles Dupuy deputises during the interim (१६–१७ जनवरी १८९५).
७		फेलिक्स फुरे Félix Faure(१८४१–१८९९)	१७ जनवरी १८९५	१६ फेब्रुअरी १८९९†	Opportunist Republican; Progressive Republican
			Pursued colonial expansion and ties with Russia. President during the Dreyfus affair. †Four years into his term he died of apoplexy at the Élysée Palace, allegedly during fellatio.
The Government of Charles Dupuy deputises during the interim (१६–१८ फेब्रुअरी १८९९).
८		एमिली लुबेट Émile Loubet(१८३८–१९२९)	१८ फेब्रुअरी १८९९	१८ फेब्रुअरी १९०६	Democratic Republican Alliance
			During his seven-year term, the १९०५ law on the Separation of the Churches and the State was adopted; only four Presidents of the Council succeeded to the Hôtel Matignon. He did not seek reelection at the end of his term.
९		अरमंड फेलिरेस Armand Fallières(१८४१–१९३१)	१८ फेब्रुअरी १९०६	१८ फेब्रुअरी १९१३	Democratic Republican Alliance; then Democratic Republican Party
			President during the Agadir Crisis, when French troops first occupied Morocco. He was a party to the Triple Entente, which he strengthened by diplomacy. Like his predecessor, he did not seek reelection.
१०		रेमन्ड पोइनकेयर Raymond Poincaré(१८६०–१९३४)	१८ फेब्रुअरी १९१३	१८ फेब्रुअरी १९२०	Democratic Republican Party; then Democratic Republican Alliance
			President during World War I. He subsequently served as President of the Council, १९२२–१९२४ and १९२६–१९२९.
११		पल देसकेनल Paul Deschanel(१८५५–१९२२)	१८ फेब्रुअरी १९२०	२१ सेप्टेम्बर १९२०	Democratic Republican Alliance; then Democratic Republican and Social Party
			An intellectual elected to the Académie Française, he overcame the popular Georges Clemenceau, to general surprise, in the जनवरी १९२० election. He resigned after eight months due to health problems.
The Government of Alexandre Millerand deputises during the interim (२१–२३ सेप्टेम्बर १९२०).
१२		अलेक्जेन्डर मिलेरेन्द Alexandre Millerand(१८५९–१९४३)	२३ सेप्टेम्बर १९२०	११ जुन १९२४	स्वतन्त्र राजनीतिज्ञ
			An "Independent Socialist" increasingly drawn to the right, he resigned after four years following the victory of the Cartel des Gauches in the १९२४ legislative election.
The Government of Frédéric François-Marsal deputises during the interim (११–१३ जुन १९२४).
१३		ग्यास्तन दौमेर्गु Gaston Doumergue(१८६३–१९३७)	१३ जुन १९२४	१३ जुन १९३१	Radical-Socialist and Radical Republican Party
			The first Protestant President, he took a firm political stance against Germany and its resurgent nationalism. His seven-year term was marked by ministerial discontinuity.
१४		पल दौमेर Paul Doumer(१८५७–१९३२)	१३ जुन १९३१	७ मे १९३२†	स्वतन्त्र राजनीतिज्ञ
			Elected in the second round of the १९३१ election, having displaced the pacifist Aristide Briand. †Assassinated (shot) by the mentally unstable Paul Gorguloff.
The Government of André Tardieu deputises during the interim (७–१० मे १९३२).
१५		अल्बर्ट लेब्रुन Albert Lebrun(१८७१–१९५०)	१० मे १९३२	११ July १९४० (de facto)	Democratic Alliance
			Reelected in १९३९, his second term was interrupted de facto by the rise to power of Marshal Philippe Pétain.

चौथो गणतन्त्र

Nº	चित्र	नाम (जन्म - मृत्यु)	कार्यकाल		राजनैतिक दल	सन्दर्भ
16		भिन्सेन्ट अरिओल Vincent Auriol(१८८४–१९६६)	१६ जनवरी १९४७	१६ जनवरी १९५४	French Section of the Workers' International
			१९४७
			चौथो गणतन्त्रको पहिलो राष्ट्रपति ; उनको कार्यकाल पहिलो हिन्दचीन युद्धको लागि चिनिन्छ।
17		रेने कोटी René Coty(१८८२–१९६२)	१६ जनवरी १९५४	८ जनवरी १९५९	National Centre of Independents and Peasants
			१९५३
			Presidency marked by the Algerian War; appealed to Charles de Gaulle to resolve the मे १९५८ crisis. Following the promulgation of the Fifth Republic, he resigned after five years as President of France, giving way to De Gaulle.

पाँचौ गणतन्त्र

Nº	चित्र	नाम (जन्म - मृत्यु)	कार्यकाल		राजनैतिक दल	सन्दर्भ
1 (18)		चार्ल्स दे गुली Charles de Gaulle (१८९०–१९७०)	८ जनवरी १९५९	२८ अप्रिल १९६९	Union for the New Republic (renamed Union of Democrats for the Fifth Republic in १९६७)
			१९५८, १९६५
			Leader of the Free French Forces, १९४०–१९४४. President of the Provisional Government, १९४४–१९४६. Appointed President of the Council by René Coty in मे १९५८, to resolve the crisis of the Algerian War. Supported by referendum, he adopted a new Constitution of France, thus founding the Fifth Republic. Easily elected to the presidency in the १९५८ election by electoral college, he took office the following month; having modified the presidential election procedure in the १९६२ referendum, he was reelected by universal suffrage in the १९६५ election. Launched the Force de dissuasion in १९६१. He signed the Élysée Treaty in १९६३, building Franco-German cooperation, a key to European integration. In १९६६, he withdrew France from NATO integrated military command and had American military personnel stationed on French soil sent home. Supported Quebec sovereignty. Faced the मे ६८ civil unrest. Resigned following the failure of the १९६९ referendum on regionalisation.
—		अलेन पोहर Alain PoherActing (१९०९–१९९६)	२८ अप्रिल १९६९	२० जुन १९६९	Democratic Centre
			Interim President of France, as President of the Senate. Stood in the १९६९ election but was defeated in the second round by Georges Pompidou.
2 (19)		जर्जस पोम्पिदोउ Georges Pompidou (१९११–१९७४)	२० जुन १९६९	२ अप्रिल १९७४†	Union of Democrats for the Republic
			१९६९
			चार्ल्स दे गुलीको प्रधानमन्त्री, १९६२-१९६८ सन् १९६९ मा मध्यमार्गी एलन पोहर पराजित गर्दै राष्ट्रपति निर्वाचित युरोपेली एकताको पक्षधर; आर्थिक आधुनिकीकरण र औद्योगिकीकरणको समर्थक टिजीभी उच्च गतिको रेल परियोजनाको कारणले परिचित; सन् १९७३ तेल सङ्कट भोगेको कार्यकाल सकिन २ वर्ष बाँकी छँदा पदमा रहँदा नै मृत्यु
—		अलेन पोहर Alain PoherActing (१९०९–१९९६)	२ अप्रिल १९७४	२७ मे १९७४	Democratic Centre
			Interim President of France again, as President of the Senate. Did not stand in the १९७४ election.
3 (20)		Valéry Giscard d'Estaing (१९२६–२०२०)	२७ मे १९७४	२१ मे १९८१	Independent Republicans (renamed Republican Party in १९७७) (within the Union for French Democracy from १९७८)
			१९७४
			Founder of the Independent Republicans and later the Union for French Democracy in his efforts to unify the centre-right, he served in several Gaullist governments. Narrowly elected in the १९७४ election, he instigated numerous reforms, including the lowering of the age of civil majority from २१ to १८ and legalisation of abortion. He soon faced a global economic crisis and rising unemployment. Although the polls initially gave him a lead, he was defeated in the १९८१ election by François Mitterrand, partly due to disunion within the right.
4 (21)		François Mitterrand (१९१६–१९९६)	२१ मे १९८१	१७ मे १९९५	Socialist Party
			१९८१, १९८८
			Candidate of a united left-wing ticket in the १९६५ election, he founded the Socialist Party in १९७१. Having narrowly lost in १९७४, he was finally elected in १९८१. Mitterrand supervised a series of Great Works, the best known of which is the Louvre Pyramid. He instigated the abolition of the death penalty. After the right-wing victory in the १९८६ legislative election, he named Jacques Chirac as Prime Minister, thus beginning the first cohabitation. Reelected in the १९८८ election against Chirac, he was again forced to cohabit with Édouard Balladur following the १९९३ legislative election. He retired in १९९५ after the conclusion of his second term. He was the first left-wing President of the Fifth Republic; his presidential tenure was the longest of any French Republic.
5 (22)		ज्याक्स सिराक Jacques Chirac(१९३२–२०१९)	१७ मे १९९५	१६ मे २००७	Rally for the Republic (until २००२) Union for a Popular Movement (from २००२)
			१९९५, २००२
			प्रधानमन्त्री, १९७४–१९७६ १९८१ राष्ट्रपतीय चुनावमा पहिलो चरणमा पराजित , १९८६–१९८८ मा फेरी प्रधानमन्त्री . Defeated in the १९८८ election, he was elected in १९९५. He engaged in social reforms to counter "social fracture". In १९९७, he dissolved the National Assembly; a left-wing victory in the १९९७ legislative election forced him to name Lionel Jospin Prime Minister for a five-year cohabitation. Presidential terms reduced from seven to five years after approval by referendum. In २००२, he was easily reelected against Jean-Marie Le Pen. Sent troops to Afghanistan, but opposed the Iraq War. Declined to seek a third term in २००७ and retired from political life.
6 (23)		निकोलस सारकोजी Nicolas Sarkozy(born १९५५)	१६ मे २००७	१५ मे २०१२	Union for a Popular Movement
			२००७
			१९९३-१९९५ र २००२-२००७ सम्म कयौ मंत्री पदमा बसेका २००४ मा युनियन फर अ पपुलर फ्रन्टको नेतृत्वमा निर्वाचित सन् २००७को निर्वाचनमा सेगोलिन रोयाललाई हराउंदै राष्ट्रपति निर्वाचितSoon after taking office, he introduced a new fiscal package and other laws to counter illegal immigration and recidivism. President of the Council of the EU in २००८, he defended the Treaty of Lisbon and mediated in the Russo-Georgian War; reintroduced France to NATO integrated military command; President of the G८ and G-२० in २०११. At national level, he had to deal with a financial crisis and its consequences. Following the २००८ constitutional reform, he became the first President of France since Louis-Napoléon Bonaparte to address the Versailles Congress on २२ जुन २००९. He introduced education and pension reforms. Sent troops to Libya (Operation Harmattan) in २०११. Narrowly defeated in the runoff of the २०१२ election.
7 (24)		फ्रँस्वा ओलँद François Hollande(born १९५४)	१५ मे २०१२	१४ मे २०१७	Socialist Party
			२०१२
			Served as First Secretary of the Socialist Party, १९९७–२००८ and President of the General Council of Corrèze, २००८–२०१२. Elected in २०१२, defeating Nicolas Sarkozy. Legalised same-sex marriage and restricted dual mandates. Militarily intervened in Mali (Operation Serval), in the Central African Republic (Operation Sangaris) and in Iraq and Syria (Operation Chammal). Paris suffered Islamic terrorist attacks in जनवरी २०१५ and November २०१५, as well as Nice in July २०१६. Hosted the २०१५ UN Climate Change Conference. Did not seek reelection in the २०१७ election, for which polls suggested his defeat in the first round.
8 (25)		इमानुएल म्याक्रोन Emmanuel Macron(born १९७७)	१४ मे २०१७	Incumbent (term expires मे २०२२)	La République En Marche!
			२०१७
			२०१२-१४ मा राष्ट्रपति कार्यालयको उप-महासचिव र २०१४-१६ मा अर्थमन्त्री सन् २०१७ को निर्वाचनमा मरिन ले पेनलाई पराजित गरेर राष्ट्रपति निर्वाचित फ्रान्सको इतिहासको युवा राष्ट्रपति , मध्यमार्गी राष्ट्रपति २०१८ मा उनको नीति र शासनको विरुद्ध ठूलो स्तरको बिरोध प्रदर्शन (yellow vests protests) २०१९ जी-सेभेन शिखर सम्मेलन आयोजक २०१९-२० कोरोना महामारी सन् २०२२ निर्वाचनमा मरिन ले पेनसंग प्रतिस्पर्धा गर्दै

बाह्य कडीहरू

• आधिकारिक वेबसाइट