निकोसिया
निकोसिया, (/ˌnɪkəˈsiːə/ NIK-ə-SEE-ə; प्राचीन युनानी: Λευκωσία [lefkoˈsi.a]; तुर्की: Lefkoşa [lefˈkoʃa]) जसलाई पहिले लेफकोसा (रुसी: Полтора́цк, रुसी उच्चारण: [pəltɐˈrat͡sk]) को नाम ले पनि चिनिने, एसिया र युरोप दुबै महादेशमा पर्ने साइप्रस देशको राजधानी, आर्थिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक केन्द्र तथा सबैभन्दा लोकप्रिय शहर हो । यो मेसाओरिया को नजिकै को, नदी पेडिओस किनारहरूमा अवस्थित छ ।
निकोसिया
| |
|---|---|
 निकोसिया | |
 झण्डा  छाप | |
| दाबी गरिएको |
|
| द्वारा प्रशासित | |
|  साइप्रस उत्तरी साइप्रस (टर्की द्वारा मान्यता प्राप्त) |
| जिल्ला | निकोसिया |
| सरकार | |
| • मेयर | कन्सटान्टिनोस योर्काड्जिस (स्वतन्त्र) |
| • निकोसियाको टर्कीवाला मेयर | मेहमेत हरमान्सि (टीडीपी) |
| उन्नतांश | २२० मिटर (७२० फिट) |
| जनसङ्ख्या | |
| • शहर |
|
| • सहरी |
|
| • महानगर |
|
| वासिन्दा | निकोसियानी |
| समय क्षेत्र | युटिसी+२ (पूर्वी युरोपेली समय) |
| • ग्रीष्म (डिएसटी) | युटिसी+२ (गर्मीयाम) |
| हुलाक कोड | १०१०–११०७ |
| क्षेत्रीय सङ्केत | +३५७ २२ |
| आइएसओ ३१६६ सङ्केत | सीवाई-०१ |
| वेबसाइट | निकोसिया नगरपालिका |
इतिहास
सम्पादन गर्नुहोस्निकोसिया, राजधानी र साइप्रसको सरकारको सीट हो र यो सबै युरोपेली सङ्घ सदस्यको सबै भन्दा टाढा दक्षिण पूर्वमा छ । यो निरन्तर रूपमा ४५०० भन्दा बढी वर्षको इतिहासमा बाँचिरहेको छ र १० औँ शताब्दीदेखि साइप्रसको राजधानी भएको छ । निकोसियाको ग्रीक साइप्रस र टर्की साइप्रस समुदायहरूले १९६३ मा शहरको क्रमश: दक्षिण र उत्तरमा विभाजित गरिदिएका हुन् । १९५५-६४ को संकट पछि यो शहर तोडिएको थियो । टर्कीले सन् १९७४ मा साइप्रस र उत्तरी साइप्रस गणतन्त्रको बीचमा सैन्य बिरोधी बन्न पुगेपछि टर्कीले साइप्रसको द्वीपलाई आक्रमण गरेपछि उत्तरी निकोसिया सहितको द्वीपलाई उत्तरमा कब्जा गरे । आज उत्तर निकोसिया उत्तरी साइप्रसको राजधानी हो, केवल टर्कीद्वारा मान्यता प्राप्त एक राज्य, जसले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायद्वारा साइप्रेयी क्षेत्रमा कब्जा गरिरहेको मानिन्छ ।[३] १९६० मा निकोसिया साइप्रस रिपब्लिकको राजधानी बन्यो । यूनानी र टर्की साइप्रियट्स द्वारा स्थापित एक राज्य । १९६३ मा ग्रीक साइप्रस समुदाय पक्षले संविधानको संशोधन प्रस्ताव गरेका थिए । जुन टर्कीको साइप्रस समुदायले अस्वीकार गर्यो । बीजान्टिन समयमा, यो शहर पनि लेफकोसिया को रूपमा पनि उल्लेख गरिएको थियो । चौथो शताब्दी ईस्वीमा, शहर बिशपिक को सीट बनेको थियो ।[४]
साइप्रसको अवस्थित राजधानी ६४७ मा अरब आक्रमणका कारण सलामिस को विनाश पछि, निकोसिया लगभग ९६५ मा द्वीपको राजधानी बन्नपुग्यो । साइप्रसमा बीजान्टिन साम्राज्यको पुनरुत्थान भयो । बीजान्टिनहरूले निकोसियामा द्वीपको प्रशासन सीटमा मुख्य कारणले सुरक्षा कारणहरूका लागि तान्त्रिक शहरहरू अक्सर आक्रमणबाट पीडित थिए । त्यस बिन्दुबाट साइप्रसको राजधानीको रूपमा बनेको हो । निकोसियाले महान् हासिल गरे र साइप्रसको बीजान्टिन राज्यको सिट भयो । अन्तिम बीजान्टिन राज्यपाल ईसाक कमनेनोस थिए जसले आफैलाई द्वीपको सम्राट घोषित गरे र यस द्वीपमा ११८३ देखि १११९ सम्म शासन गरे ।[५]
यसको विधायी र प्रशासनिक कार्यहरूको अतिरिक्त, निकोसियाले स्वयम को द्वीप को वित्तीय पूंजी र यसको मुख्य अन्तर्राष्ट्रीय व्यापारिक केन्द्रको रूपमा स्थापित गरेको छ । २०१५ मा, निकोसिया सापेक्ष क्रय शक्तिमा संसारको ६ औँ सबै भन्दा धनी शहर थियो ।[६]
भूगोल र जलवायु
सम्पादन गर्नुहोस्निकोसियासँग यसको निम्न वार्षिक वर्षा र वार्षिक तापमान दायराको कारणले गर्दा उपउष्ण प्रदेशिय जलवायु छ । शहरमा लामो, तातो, मुग्लुङ र सुकेको ग्रीष्मकालका अनुभवहरू पाउन सकिन्छ । जाडोमा धेरै वर्षाका साथै हल्का शीत हुन्छ । हिउँदको वर्षा कहिलेकाँही आर्द्रतासँग हुन्छ । हिउँदमा हिउँको संचय विशेष गरी दुर्लभ हुन्छ । जाडो रातको समयमा कहिलेकाहिँ हल्का चिसो हुन्छ । निकोसियाको लेफकोपा मौसम स्टेशनमा दोस्रो जुलाई २०१७ मा तापमान ४४.७ डिग्री सेल्सियस पुग्यो ।[७]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ "Population – Place of Residence, 2011", Statistical Service of Cyprus (CYSTAT), १७ अप्रिल २०१४। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २६ डिसेम्बर २०१८ मिति
- ↑ "KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı" [TRNC 2011 Population and Housing Census] (तुर्कीमा), TRNC State Planning Organization, ६ अगस्ट २०१३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २४ डिसेम्बर २०१८ मिति
- ↑ Kempen, Ronald van; Vermeulen, Marcel; Baan, Ad (२००५), Urban Issues and Urban Policies in the New EU Countries, Ashgate, पृ: २०७, आइएसबिएन 978-0-7546-4511-5।
- ↑ "Saint Tryphillius", Saintsoftheday108.blogspot.com, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२।
- ↑ "Nicosia Municipality", Nicosia.org.cy, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ५ मार्च २०१२ मिति
- ↑ "World's richest cities by purchasing power", UBS, २०१५, अन्तिम पहुँच ११ नोभेम्बर २०१७। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ८ नोभेम्बर २०१७ मिति
- ↑ "Ogimet daily weather summary"।