दुधवा बाघ आरक्ष उत्तर प्रदेशको एक संरक्षित क्षेत्र हो जुन मुख्यतया लखिमपुर खेरीबहराइच जिल्लाहरूमा फैलिएको छ र दुधवा राष्ट्रिय निकुञ्ज, किशनपुर वन्यजन्तु अभयारण्यकटारनियाघाट वन्यजन्तु अभयारण्य समावेश गर्दछ। यसले १,२८४.३ किमी (४९५.९ वर्ग माइल) को क्षेत्र समेट्छ र कृषि द्वारा हावी रहेको म्याट्रिक्सको बीचमा तीन ठुला वन टुक्राहरू समावेश गर्दछ। यसले नेपालसँग उत्तर-पूर्वी सिमाना साझा गर्दछ, जुन धेरै हदसम्म मोहना नदीले परिभाषित गरेको छ।

दुधवा बाघ आरक्ष
दुधवा बाघ आरक्ष
स्थानलखिमपुर खेरीबहराइच जिल्ला, उत्तर प्रदेश, भारत
निर्देशांक२८°३१′उ॰ ८०°४१′पू॰ / २८.५१७°N ८०.६८३°E / 28.517; 80.683निर्देशाङ्कहरू: २८°३१′उ॰ ८०°४१′पू॰ / २८.५१७°N ८०.६८३°E / 28.517; 80.683
स्थापनासन् १९८७

सन् १९८७ मा दुधवा राष्ट्रिय निकुञ्ज र किशनपुर वन्यजन्तु अभयारण्यलाई दुधवा बाघ आरक्षको रूपमा ‘प्रोजेक्ट टाइगर’ को कार्यक्षेत्रमा ल्याइयो।[] कटर्नियाघाट वन्यजन्तु अभयारण्य सन् २००० मा थपिएको थियो।[] यो भारतको ५३ बाघ अभयारण्य मध्ये एक हो।[]

संरक्षित क्षेत्र पाटे बाघ, चितुवा, हिमाली कालो भालु, काठे भालु, बाह्रसिंगा, एकसिङ्गे गैँडा, भारतीय हात्ती, चित्तल, लगुन, रतुवा, जरायो, जङ्गली बँदेललघुकर्ण खरायोको घर हो।[] सन् २००६ मा, दुधवा-खेरी-पिलीभीत संरक्षण परिसरमा बाघको जनसङ्ख्या ८०-११० बाघ रहेको अनुमान गरिएको थियो। सन् २०१० सम्म, जनसङ्ख्या अनुमानित १०६-११८ बाघमा वृद्धि भएको थियो र स्थिर मानिन्थ्यो।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. १.० १.१ Mathur, P. K. and N. Midha (2008). Mapping of National Parks and Wildlife Sanctuaries, Dudhwa Tiger Reserve वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १२ अप्रिल २०१५ मिति. WII – NNRMS - MoEF Project, Final Technical Report. Wildlife Institute of India, Dehradun.
  2. Ministry of Environment, Forests and Climate Change, "NTCA/Project Tiger (As of 2014)", मूलबाट २५ मे २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ९ जुलाई २०१५ 
  3. Jhala, Y. V., Qureshi, Q., Sinha, P. R. (eds.) (2011). Status of tigers, co-predators and prey in India, 2010. वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० जनवरी २०१२ मिति National Tiger Conservation Authority, Govt. of India, New Delhi, and Wildlife Institute of India, Dehradun. TR 2011/003 pp-302
  4. Jhala, Y. V., Qureshi, Q., Sinha, P. R. (eds.) (2011). Status of tigers, co-predators and prey in India, 2010. वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० जनवरी २०१२ मिति National Tiger Conservation Authority, Govt. of India, New Delhi, and Wildlife Institute of India, Dehradun. TR 2011/003 pp-302