ढाका

ढाका (बङ्गाली: ঢাকা) बङ्गलादेशको राजधानी हो । यो सहर बुढी गङ्गा नदीको तटनेर स्थित यो देशकै सबैभन्दा ठुलो सहर हो । राजधानी हुनु बाहेक यो बङ्गलादेशको औद्यौगिक तथा प्रशासनिक केन्द्र पनि हो । ढाकामा मुख्य रूपमा धान, उखु तथा चियाको व्यापार गरिन्छ । ढाकाको जनसङ्ख्या लगभग १.४३ करोड रहेको छ जुन कि संसारकै सहरहरू मध्येको ११औँ सबैभन्दा बढी हो । ढाकाको आफ्नो बेग्लै इतिहास रहेको छ तथा यसलाई संसारमा मस्जिदको सहरको नामले पनि चिनिने गरिन्छ । मुगल सल्तनतको समयमा यस सहरलाई १७औँ शताब्दीमा जहांगिर नगरको नामले चिनिने गरिन्थ्यो । यो सहर त्यस समयमा पनि एउटा प्रादेशिक राजधानी थियो र यहाँ निर्मित हुने मखमलको व्यापारमा यस सहरको नाम पुरै विश्वमा रहेको थियो । आधुनिक ढाकाको निर्माण तथा विकास ब्रिटिश शासनको समयमा उन्नाइसौ शताब्दीमा भयो र यस सहरले छिट्टै भारतको कोलकाता पछि पुरै बङ्गालको दोस्रो ठुलो सहरको रूपमा विकसित भयो ।

ढाका ঢাকা
राजधानी तथा महानगरपालिका
ढाका सहरका सम्पदाहरू
उपनाम(हरू):  मस्जिदको सहरसँगै विश्व रिक्साको राजधानी
देश	बङ्गलादेश
प्रान्त	ढाका प्रान्त
जिल्ला	ढाका जिल्ला
स्थापना	१६०८
सहरको लागि प्रस्तावित	सन् १९४७
क्षेत्रफल
• राजधानी तथा महानगरपालिका	३०६.३८ किमी२ (११८.२९ वर्ग माइल)
• पानी	४८.५६ किमी२ (१८.७५ वर्ग माइल)
• महानगर	२१६१.१७ किमी२ (८३४.४३ वर्ग माइल)
उन्नतांश	४ मिटर (१३.१२ फिट)
जनसङ्ख्या  (२०१३)
• राजधानी तथा महानगरपालिका	१४,३९९,०००
• घनत्व	४५,०००/किमी२ (११५,२००/वर्ग माइल)
• महानगर	७,०००,९४० (२००८)
• साक्षरता दर	७२.७६%
समय क्षेत्र	युटिसी+६ (बङ्गलादेश समय)
हुलाक कोड	१०००, ११००, १२xx, १३xx
राष्ट्रिय टेलिफोन कोड	+८८०
फोन कोड	०२
कुल घरेलु उत्पादन (२०१३ )	$१४० बिलियन
वेबसाइट	आधिकारिक ढाका वेबसाइट

भारतको विभाजन पछि सन् १९४७ मा ढाका पूर्वी पाकिस्तानको प्रशासनिक राजधानी बन्यो र सन् १९७२ मा बङ्गलादेश एउटा स्वतन्त्र राष्ट्रको रूपमा अस्तित्व पाएपछि यसलाई देशको राष्ट्रिय राजधानी घोषित गरियो । आधुनिक ढाका देशको राजनीति, अर्थव्यवस्था, तथा संस्कृतिको मुख्य केन्द्र हो । ढाका मात्रै देशको सबैभन्दा साक्षर (६३%) सहर नभएर बङ्गलादेशको सहरहरूमध्येको सबैभन्दा बढी विविधता रहेको वा पाइने सहर पनि हो । तथापि आधुनिक ढाकाको सहरी आधारभूत ढाँचा देशको सबैभन्दा विकसित भएतापनि यहाँको प्रदूषण, यातायात असन्तुलन, गरीबी, अपराध जस्तो समस्याहरू यस सहरको लागि ठुलो चुनौती रहेको छ । सम्पूर्ण देशवाशीहरूको ढाकामा बसाई सर्ने प्रवृति पनि यहाँको सरकारको लागि एउटा ठुलो समस्याको रूपमा लिइदै आएको छ ।

इतिहास

मुगल शासन कालमा ढाकालाई जहांगीर नगरको नामले चिनिन्थ्यो । त्यस समय यो बङ्गाल प्रान्तको राजधानी थियो । वर्तमान ढाकाको निर्माण १९औँ शताब्‍दीमा अङ्ग्रेजहरूको अधीनमा भएको हो । बिभाजनपछि ढाका पूर्वी पाकिस्‍तानको राजधानी बन्यो र सन् १९७२ मा यो बङ्गलादेशको राजधानी बनेको हो ।

खेलकूद

बङ्गलादेशको प्रमुख फुटबल रङ्गशाला बंगबन्धु राष्ट्रिय रंगशाला पनि ढाकामा भएकाले बङ्गलादेशमा आयोजना हुने प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय आमन्त्रण फुटबल प्रतियोगिता पनि ढाकामा हुने गर्दछ । फुटबलको साथै यहाँ अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका फुटबल तथा अन्य खेलकुदका प्रतियोगिताहरू समेत ढाकामा नै हुने गर्दछ ।

बाह्य कडीहरू

• ढाका सिटी कोर्पोरेसन
• ढाका स्टक एक्सचेंज
• ढाका विश्वविद्यालय
• भर्चुअल बङ्गलादेश
• बङ्गलादेश अनलाईन रुपरेखामा ढाकाको अवस्थिति
• बंग्लादेश गार्मेन्टमा आएका परिवर्तन