चालुक्य वंश

(चालुक्यबाट अनुप्रेषित)

चालुक्य वंश (कन्नड: ಚಾಲುಕ್ಯ) एक शास्त्रीय भारतीय राजवंश थियो जसले ६औँ र १२औँ शताब्दीको बीचमा दक्षिणी र मध्य भारतको ठुलो भागमा शासन गरेको थियो। यस अवधिमा, तिनीहरूले तीन सम्बन्धित तर व्यक्तिगत राजवंशहरूको रूपमा शासन गरे। चालुक्यहरूको शासन दक्षिण भारतको इतिहासमा एक महत्त्वपूर्ण कोसेढुङ्गा र कर्नाटकको इतिहासमा स्वर्ण युगको रूपमा चिह्न लगाउँछ।[१]

चालुक्य वंश
सन् ५४३–सन् ७५३
चालुक्य वंश
राजधानीबगलकोट जिल्ला
आम भाषाहरूकन्नड भाषा
संस्कृत
धर्म
हिन्दु धर्म
बुद्ध धर्म
जैन धर्म
सरकारराजतन्त्र
इतिहास 
• प्रारम्भिक अभिलेखहरू
सन् ५४३
• स्थापित
सन् ५४३
• विस्थापित
सन् ७५३
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
कादम्ब वंश
वाकाटक वंश
राष्ट्रकूट वंश
पूर्वी चालुक्य
अचेलभारत

दक्षिण भारतको राजनैतिक वातावरण बदामी चालुक्यहरूको उदयसँगै साना राज्यहरूबाट ठुला साम्राज्यहरूमा सरेको थियो। दक्षिणी भारतमा आधारित राज्यले कावेरीनर्मदा नदीहरू बीचको सम्पूर्ण क्षेत्रलाई नियन्त्रणमा लियो र समेकित गर्यो। यस साम्राज्यको उदयले कुशल प्रशासन, विदेशी व्यापार र वाणिज्यको जन्म देख्यो र "चालुक्यान वास्तुकला" भनिने वास्तुकलाको नयाँ शैलीको विकास भयो।[२]

इतिहास सम्पादन गर्नुहोस्

चालुक्यहरूले भारतको डेक्कन पठारमा ६०० वर्ष भन्दा बढी शासन गरे। यस अवधिमा, तिनीहरूले तीन नजिकको सम्बन्धको रूपमा शासन गरे, तर व्यक्तिगत राजवंशहरू। यी हुन् "बदामीका चालुक्यहरू" (जसलाई "प्रारम्भिक चालुक्यहरू" पनि भनिन्छ), जसले ६औँ र८औँ शताब्दीको बीचमा शासन गरे, र दुई दाजुभाइ वंशहरू, "कल्याणीका चालुक्यहरू" (पश्चिमी चालुक्य वा "पछिल्लो चालुक्यहरू" पनि भनिन्छ) र "वेंगीका चालुक्यहरू" (पूर्वी चालुक्यहरू पनि भनिन्छ)।[३]

यो पनि हेर्नुहोस् सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. Jayasimha and Ranaraga, the first members of the Chalukya family were possibly employees of the Kadambas in the northern part of the Kadamba Kingdom (Fleet [in Kanarese Dynasties, p. 343] in Moraes, 1931, pp. 51–52)
  2. Pulakesi II made Vishnuvardhana the Yuvaraja or crown prince. Later Vishnuvardhana become the founder of the Eastern Chalukya empire (Sastri 1955, pp. 134–136, p. 312)
  3. R.K. Pruthi, The Classical Age, Discovery Publishing House, 2004 - India - 288 pages, पृ: १०६।