खिचडी

खिचडी एक प्रकारको नेपाली परिकार हो। यो परिकार नेपाल, भारत बङ्गलादेश र पाकिस्तानका केही स्थानहरूमा प्रमुख भोजनको रूपमा प्रयोग हुने गर्दछ।नेपाल तथा उत्तर भारतमा पुस १५का दिन यो परिकार प्रायः प्रत्येक हिन्दू घरमा पकाएर खाने गरिन्छ। यस दिन खिचडी खानुको विशेष रूपले प्रचलन रहेको छ।

खिचडी

खिचडी र अचार
क्षेत्र वा राज्य	भारतीय उपमहाद्वीप
सम्बन्धित राष्ट्रिय व्यञ्जन	भारत, नेपाल, बङ्गलादेश र पाकिस्तान
मुख्य सामग्रीहरू	चामल, दाल, मसला
विभिन्नता	मुगी दाल खिचडी, बाजरा-री- खिचडी, सादा खिचडी
पाकपुस्तक: खिचडी   तस्वीर: खिचडी

व्युतपति

खिचडी शब्दको उत्पत्ति संस्कृत भाषाको 'खिचचा' शब्दबाट भएको हो।

विविधता

सामान्य भाषामा उपर्युक्त प्रकारको मिश्रणलाई खिचडी भन्ने गरिएतापनि विविधताको आधारमा खिचडीलाई चार प्रकारमा विभाजन गरिएको छ।

• खिचडी वा सामान्य खिचडी: चामल, मासको दाल बोक्रा सहित र नुन
• भेदडी: चामल, मुगी दाल, नुन र बेसार
• ताहरी: चामल, दाल, आलु, सोयाबिन, नुन र बेसार
• पुलाव: चामल, दाल, मौसमी सागसब्जी, सोयाबिन, नुन, बेसार र सलाद

ভুনা খিচুড়ি

आवश्यक सामग्री

खिचडी बनाउनको लागि १०० ग्राम चामल, ५० ग्राम मुगी दाल, २ ठुलो आकारको आलु, १ सानो काउली, १०० ग्राम मटरको दाना, १ सानो अदुवा, ३/४ हरियो खुर्सानी, नुन स्वादानुसार, आधा चम्चा बेसार, आधा चम्चा जीरा, एक चम्चा घ्यू र रातो खुर्सानी चाहिन्छ।

बनाउने तरिका

खिचडी बनाउनको लागि सबैभन्दा पहिले आलुलाई ताछेर आठवटा लामो टुक्रा बनाउनुहोस्। त्यसपछि काउलीको ठूलो ठूलो टुक्रा बनाउनुहोस्। अदुवा र हरियो खुर्सानीलाई बीचबाट काटेर एउटा सानो बटुका वा थालमा राख्नुहोस्। चामललाई दुई तीन पटक पानी हालेर धुनुहोस्। दाललाई कम आँचमा बिना घ्यू राताम्मे भएसम्म भुट्नुहोस्। त्यसपछि घ्यू, रातो खुर्सानी, जीरा र हिङ छाडेर बाँकी सबै खाद्यवस्तु मिलाएर त्यसलाई आधा लिटर तातो पानी हालि छोपेर कम आँचमा पकाउनुहोस्। समय समयमा त्यसलाई थोरै चलाउनुहोस् र खाना पस्किने समयमा घ्यूलाई तातो बनाइ रातो खुर्सानी, जीरा र हिङको झान्नु तयार पारेर खिचडीमा हाल्नुहोस्।

बाह्य कडीहरू

• खिचडीसँग सम्बन्धित चित्र तथा श्रव्यदृश्यहरू विकिमिडिया कमन्समा रहेको छ।