कोसल राज्य एक समृद्ध संस्कृति भएको प्राचीन भारतीय राज्य थियो, जुन वर्तमान उत्तर प्रदेशको अवध क्षेत्रको पश्चिमी ओडिशासम्मको क्षेत्रसँग मेल खान्छ।[] यो विदेहको छिमेकी क्षेत्रसँग जोडिएको वैदिक कालको उत्तरार्धमा एउटा सानो राज्यको रूपमा देखा पर्‍यो।[] कोसल क्षेत्रमा तीन प्रमुख सहरहरू थिए, अयोध्या, साकेत र श्रावस्ती, र सेताव्य, उकठ्ठा, दण्डकप्पा, नलकापन र पंकधा जस्ता साना सहरहरू थिए।

कोसल राज्य
कोसल
राजधानीअयोध्या
श्रावस्ती
आम भाषाहरूसंस्कृत
सरकारराजतन्त्र
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
कालो र रातो सामान
मगध
अचेलभारत
नेपाल

कोसल उत्तरमा नेपाल पहाड, पूर्वमा सदनिरा नदी, दक्षिणमा सर्पिका वा स्याण्डिका नदी र पश्चिममा गोमती नदीको बीचमा अवस्थित थियो। कोसलको क्षेत्र आधुनिक-अवध क्षेत्रसँग मेल खान्छ।[]

५ औं शताब्दी ईसा पूर्वको दौडान, कोसलले शाक्य कुलको क्षेत्रलाई समावेश गर्यो, जसमा बुद्ध थिए। बौद्ध ग्रन्थ अङ्गुत्तर निकाय र जैन ग्रन्थ, भगवती सुत्रका अनुसार, कोसल ६ देखि ५ औं शताब्दीमा सोलसा (सोलह) महाजनपदहरू (शक्तिशाली क्षेत्रहरू) मध्ये एक थियो, र यसको सांस्कृतिक र राजनीतिक शक्तिले यसलाई एक महान शक्ति स्थान प्राप्त गर्‍यो।[]

छिमेकी राज्यहरू संग युद्ध को एक शृङ्खला पछि, यो अन्ततः पराजित भयो र ५ औं शताब्दी ईसा पूर्व मा मगध राज्यमा समाहित भयो। मौर्य साम्राज्यको पतन पछि र कुषाण साम्राज्यको विस्तार हुनु अघि, कोसलमा देव वंश, दत्त वंश र मित्र वंशले शासन गरेको थियो।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. १.० १.१ Michael Witzel (1989), Tracing the Vedic dialects in Dialectes dans les litteratures Indo-Aryennes ed. Caillat, Paris, 97–265.
  2. Raychaudhuri, Hemchandra (१९५३), Political History of Ancient India: From the Accession of Parikshit to the Extinction of Gupta Dynasty, University of Calcutta, पृ: 77–79। 
  3. Sharma, R. S. (२००५), India's Ancient Past, Oxford University Press, पृ: 167–169, आइएसबिएन 978-0-19-908786-0 
  4. Basham, Arthur Llewellyn (३ नोभेम्बर १९६८), "Papers on the Date of Kaniṣka: Submitted to the Conference on the Date of Kaniṣka, London, 20-22 April 1960", Brill Archive – Google Booksद्वारा।