हिन्दुकुश
हिन्दुकुश हिमालयको पश्चिममा मध्य र दक्षिण एसियामा रहेको ८०० किलोमिटर-लामो (५०० माइल) पर्वत शृङ्खला हो। यो मध्य र पश्चिमी अफगानिस्तानदेखि उत्तरपश्चिमी पाकिस्तान र सुदूर दक्षिणपूर्वी ताजिकिस्तानसम्म फैलिएको छ।[२][३] यसले उत्तरमा अमु दर्या (प्राचीन ओक्सस) को उपत्यकालाई सिन्धु नदी उपत्यकाबाट दक्षिणमा विभाजित गर्दछ।
हिन्दुकुश | |
---|---|
सर्वोच्च विन्दु | |
शिखर | तिरिच मीर (पाकिस्तान) |
उचाइ | ७,७०८ मी (२५,२८९ फिट) |
सूची | |
निर्देशाङ्क | ३६°१४′४५″उ॰ ७१°५०′३८″पू॰ / ३६.२४५८३°N ७१.८४३८९°E |
भूगोल | |
हिन्दुकुश क्षेत्रको स्थलाकृति[१]
| |
देशहरू | अफगानिस्तान, पाकिस्तान र ताजिकिस्तान |
हिमशृङ्खला | हिमालय |
बामियान बुद्धजस्ता स्थलहरू भएको हिन्दुकुश दायरा क्षेत्र बौद्ध धर्मको ऐतिहासिक रूपमा महत्त्वपूर्ण केन्द्र थियो।[४] यसमा बसोबास गर्ने दायरा र समुदायहरूले प्राचीन मठहरू, महत्त्वपूर्ण व्यापारिक नेटवर्कहरू र मध्य एसिया र दक्षिण एसिया बीचका यात्रुहरूको मेजबानी गर्थे।[५][६] हिन्दुकुश दायरा भारतीय उपमहाद्वीपमा आक्रमणहरूको लागि मार्ग पनि भएको छ, र अफगानिस्तानमा समकालीन युद्धको लागि महत्त्वपूर्ण छ।[७]
फारसी नाम हिन्दुकुशको सबैभन्दा प्रारम्भिक ज्ञात प्रयोग लगभग १००० ईस्वी प्रकाशित नक्सामा हुन्छ।[८] कतिपय आधुनिक विद्वानहरूले उक्त ठाउँलाई हटाएर हिमाललाई हिन्दुकुश भनेर उल्लेख गरेका छन्।[९] वैदिक संस्कृतमा, दायरालाई उपरिश्येन र अवेस्तानमा उपरिसाईन (प्रोटो-इरानीबाट *उपरिसाइना- 'हपुषाले ढाकिएको') भनेर चिनिन्थ्यो।[१०][११]
शिखरहरू
सम्पादन गर्नुहोस्नाम | उचाइ | देश |
---|---|---|
तिरिच मिर | ७,७०८ मिटर (२५,२८९ फिट) | पाकिस्तान |
नोशक | ७,४९२ मिटर (२४,५८० फिट) | अफगानिस्तान |
इस्टोर-ओ-नल | ७,४०३ मिटर (२४,२८८ फिट) | पाकिस्तान |
साराघर | ७,३३८ मिटर (२४,०७५ फिट) | पाकिस्तान |
उड्रेन जोम | ७,१४० मिटर (२३,४३० फिट) | पाकिस्तान |
कोहे शकवर | ७,०८४ मिटर (२३,२४१ फिट) | अफगानिस्तान |
लुन्खो ए दोसरे | ६,९०१ मिटर (२२,६४१ फिट) | अफगानिस्तान |
कुह-ए बन्दका | ६,८४३ मिटर (२२,४५१ फिट) | अफगानिस्तान |
कोह-ए केशनी खान | ६,७४३ मिटर (२२,१२३ फिट) | अफगानिस्तान |
सक्कर सर | ६,२७२ मिटर (२०,५७७ फिट) | अफगानिस्तान |
कोहे मोन्डी | ६,२३४ मिटर (२०,४५३ फिट) | अफगानिस्तान |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Hindu Kush, Encyclopedia Iranica
- ↑ Mike Searle (२०१३), Colliding Continents: A geological exploration of the Himalaya, Karakoram, and Tibet, Oxford University Press, पृ: १५७, आइएसबिएन 978-0-19-165248-6।, Quote: "The Hindu Kush mountains run along the Afghan border with the North-West Frontier Province of Pakistan".
- ↑ George C. Kohn (२००६), Dictionary of Wars, Infobase Publishing, पृ: १०, आइएसबिएन 978-1-4381-2916-7।
- ↑ Deborah Klimburg-Salter (1989), The Kingdom of Bamiyan: Buddhist art and culture of the Hindu Kush, Naples – Rome: Istituto Universitario Orientale & Istituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente, आइएसबिएन ९७८-०८७७७३७६५० (Reprinted by Shambala)
- ↑ Jason Neelis (२०१०), Early Buddhist Transmission and Trade Networks: Mobility and Exchange Within and Beyond the Northwestern Borderlands of South Asia, BRILL Academic, पृ: 114–115, 144, 160–163, 170–176, 249–250, आइएसबिएन 978-90-04-18159-5।
- ↑ Ibn Battuta; ((Samuel Lee (Translator))) (२०१०), The Travels of Ibn Battuta: In the Near East, Asia and Africa, Cosimo (Reprint), पृ: 97–98, आइएसबिएन 978-1-61640-262-4।; Columbia University Archive
- ↑ Frank Clements (२००३), Conflict in Afghanistan: A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, पृ: 109–110, आइएसबिएन 978-1-85109-402-8।
- ↑ Fosco Maraini et al., Hindu Kush, Encyclopædia Britannica
- ↑ Karl Jettmar; Schuyler Jones (१९८६), The Religions of the Hindukush: The religion of the Kafirs, Aris & Phillips, आइएसबिएन 978-0-85668-163-9।
- ↑ Thapar, Romila (२०१९), Which of Us are Aryans?: Rethinking the Concept of Our Origins, Aleph, पृ: 1, आइएसबिएन 978-93-88292-38-2।
- ↑ Schmitt, Rüdiger (२००७), "Iškata", Encyclopaedia Iranica।