शेरा दरबार

शेरा दरबारलाई पृथ्वीनारायण शाहद्वारा शीत कालीन दरबारको रूपमा वि.सं. १८२२ मा निर्माण गरिएको थियो। पृथ्वीनारायण शाहको शासनकालमा नुवाकोटमा दुई दरबार निर्माण भएको थियो। साततले दरबारलाई ग्रीष्म कालीन दरबारका रूपमा उपयोग गरिएको थियो। नुवाकोटको शेराबेँसीमा रहेको यो दरबार वर्तमान समयमा भग्न अवस्थामा रहेको छ। पृथ्वीनारायण शाह जाडो महिनामा नुवाकोट डाँडामा रहेको दरबार र गर्मी महिनामा तादी किनारमा रहेको शेराबेँसी दरबारमा बस्ने गर्दथे। काशीनाथ तमोटले अनुमान गरेजस्तै पृथ्वीनारायण शाहले ‘दिव्योपदेश’ दिएको ऐतिहासिक स्थल यही शेराबेँसीको दरबार नै हो भन्ने अनुमान गर्न सकिन्छ।

शेरा दरबार
सामान्य विवरण
वास्तुकलाको ढाँचा	प्यागोडा
सहर	नुवाकोट
राष्ट्र	नेपाल
सम्पन्न	वि.सं. १८२२
भत्काइएको	२०७२ वैशाख १२
लागत	अज्ञात
ग्राहक	हेलन शाह
प्राविधिक विवरण
बनावट	ईँट र सुर्खी
आकार	१८१ रोपनी

नेपाल –तिब्बत /चीन युद्ध मा नेपालीहरूले अकल्पनीय पराजय बेहोर्नु परेको कारण बहादुर शाहले बहादुर शाहले अंग्रेजसंग सहायता लिने निर्णय गरी ई. १७९२ मा अंग्रेजसंग एउटा वाणिज्य सन्धि गरे । कर्क प्याट्रिक नुवाकोटको भ्रमणमा जाँदा समेत बहादुर शाहसँग यसै दरबारमा भेट गरेका थिए। वि.सं. १८९७-९८ तिर तत्कालीन राजा राजेन्द्र तथा रानी साम्राज्य लक्ष्मी नुवाकोटमा भ्रमणमा जाँदा पनि यसै दरबारमा बसेका थिए। वि.सं. १९०३ मा यो शेराबेँसी दरबार भत्कियो र दरबार भत्किएपछि भग्नावशेषमा परिणत भएको हो। त्यसको धेरै वर्षपछि जुद्धशम्शेर नुवाकोट भ्रमणमा जाँदा उनले भग्नावशेष दरबार बारेमा बुझ्न खोजेका थिए। जुद्ध शमशेरले राजा पृथ्वीनारायण शाहको ग्रीष्म कालीन दरबारको भग्नावशेष हो भनेर जानकारी पाएपछि तत्कालै पुरानो दरबार जस्तै दरबार बनाउनु भनेर आदेश दिएका थिए।तर त्यसबेला पुरानो दरबार देख्ने कोही नभेटेको र पुरानो दरबारको कुनै चित्र पनि नभएकोले शेराफाँटको भव्यता तथा दरबार परिसरबाट मोहित भएका जुद्ध शमशेर महाराजले आफ्नै अनुमानमा दरबार बनाएका थिए।

तर दरबार बनाउदा सोही पुरानो दरबारको भग्नावशेषमा रहेको इँटाहरूको उपयोग गरिएको थियो। दरबार तयार भएपछि यस दरबारको नाम शेरा दरबार भनेर राखियो।