बाणासुर

पुलिङ्गी नाम
(वाणासुरबाट अनुप्रेषित)

वाणासुर हिन्दु पौराणिक मिथकीय पात्र हुन् । वाणासुर एक हजार हात भएका असुर राजा थिए  र उनलाई सहस्रबाहु तथा भूतराज पनि भनिन्थ्यो । उनी दानवीर बलि राजाका पुत्र थिए ।[१][२] वाणासुरले हालको मध्य आसाम मा उनको राज्य थियो जहाँ उनको राजधानी  शोणितपुर जिल्ला ( वर्तमानमा तेजपुर, आसाम)  किंबदन्ती अनुसार , वाणासुर एक आदिवासी राजा थिए ।

कथा सम्पादन गर्नुहोस्

 
कृष्णले वाणासुरलाई क्षमा दिए

वाणासुर, एक समय ठुलो साम्राज्यमा राज्य गर्दथे । उनक प्रभाव यति ठुलो थियो कि वरपरका राज्यका सबै राजा - देवहरु समेत उनीसँग डराउथे । वाणासुर रसालिंगको पुजा गर्दे , जुन उनलाई विष्णुको सल्लाहमा विश्वकर्माले दिएका थिए । भगवान शिवको ठुला भक्त रहेका उनी , शिव ताण्डव नृत्य नाचेका बेला आफ्नी हजार हातले मृदंगा बजाउने गर्थे ।  भगवान शिवले उनलाई आशिस दिन खोज्दा उनले शिवलाई आफ्नो रक्षक हुन् अनुरोध गरेका थिए , त्यसकारण उनी अपराजेय रहे । .तर समय संगै उनी अझ झन् झन् क्रुर र अभिमानी हुदै गए । उनले आफ्नी छोरीलाई समेत अग्निगृहमा नजरबन्द गरेका थिए ।

एक दिन उनले सपनामा एक युबकलाई देखे र उनी उनको प्रेममा मग्न भईन । उनकी संगिनी चित्रलेखा एक नामुद चित्रकार थिइन् र उनले  सपनामा आएका ती युवक'को चित्र बनेर पहिचान गराईदिइन् । उनले सपनामा कृष्णका नाति अनिरुद्र लाई सपनामा देखेका थिए । उनले आफ्नो ईश्वरीय शक्तिले अनिरुद्रलाई कृष्णको दरबारबाट उषाको अगाडि ल्याइन् । [३], यहि सिलसिलामा कृष्ण र वाणासुरको युद्ध भयो ।  [४][५][६][७] शिव आफ्नो भक्तको रक्षा गर्न आए तर कृष्णले ज्रिम्भुनाष्त्र प्रहार गरी शिव निदाउन पुगे । [८] त्यसपछी कृष्णले वाणासुरको दुई हात बाहेक सबै हात काटी दिए ।

जब शिव होसमा आए उनले आफ्नो भक्तको रक्षा गर्न कृष्णलाई अपिल गरे ।  वाणासुरले पनि कृष्णसंग क्षमा मागे । कृष्णले क्षमा दिए । र उषा र अनिरुद्रको विवाह भयो । [९]

वंशावली सम्पादन गर्नुहोस्

 
कृष्ण वाणासुर युद्ध

वाणासुरको वंशावली यस प्रकार छ:[१०]

सन्दर्भ सम्पादन गर्नुहोस्

  1. krishna.com - Glossary description
  2. Kumar, Anu (३० नोभेम्बर २०१२), Banasura: The Thousand-Armed Asura, Hachette India, आइएसबिएन 978-93-5009-537-9 
  3. M. Padmanabhan; Meera Ravi Shankar (१ अगस्ट २००४), Tales of Krishna from Mahabharatha, Sura Books, पृ: 56–57, आइएसबिएन 978-81-7478-417-9 
  4. Vanamali (२०१२), The Complete Life of Krishna, Simon and Schuster, आइएसबिएन 1594776903 
  5. Stephen Knapp, Krishna Deities and Their Miracles, Prabhat Prakashan। 
  6. Krishna, Har Anand Publications, २००९, पृ: 68, आइएसबिएन 8124114226 
  7. Chandra sekhar Singh, The Purans volume-02, Lulu.com, आइएसबिएन 1365593274 
  8. https://books.google.co.in/books?id=a4SoCwAAQBAJ&pg=PT147&dq=Krishna+shiva+sleep&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Krishna%20shiva%20sleep&f=false
  9. [१]विष्णु पुराण
  10. Bhaleram Beniwal: Jāt Yodhāon ke Balidān, Jaypal Agencies, Agra 2005