राजाराज प्रथम
राजाराज प्रथम (तमिल: முதலாம் இராஜராஜ சோழன்) एक चोल सम्राट थिए जसले सन् ९८५ – १०१४ सम्म शासन गरेका थिए। उनी आफ्नो शासनकालमा दक्षिण भारतमा सबैभन्दा शक्तिशाली राजा थिए र चोल प्रभावलाई पुनर्स्थापित गर्न र हिन्द महासागरमा यसको सर्वोच्चता सुनिश्चित गर्नका लागि सम्झिन्छन्।[१][२]
राजाराज प्रथम முதலாம் இராஜராஜ சோழன் | |
---|---|
राजकेसरी मुमुटी कोन | |
![]() राजाराज प्रथम | |
चोल सम्राट | |
शासनकाल | अन्दाजी सन् ९८५ – c. १०१४ |
पूर्वाधिकारी | उत्तम चोल |
उत्तराधिकारी | राजेन्द्र प्रथम |
अनुराधापुरको राजा पोलोनारुवाको राजा | |
शासनकाल | अन्दाजी सन् ९९२ – c. १०१४ |
पूर्वाधिकारी | महिन्दा छैटौँ |
उत्तराधिकारी | राजेन्द्र प्रथम |
जन्म | अरुलमोझी वर्मन अन्दाजी सन् ९४७ तन्जावुर, चोल साम्राज्य (अहिले तमिलनाडु, भारत) |
मृत्यु | सन् १०१४ (६६–६७ वर्षको उमेर) तन्जावुर, चोल साम्राज्य (अहिले तमिलनाडु, भारत) |
रानीहरू | थिरिपुवना मादेवियार लोकमहादेवी चोलमहादेवी त्रैलोक्य महादेवी पञ्चवन महादेवी अभिमानवल्ली लतामहादेवी पृथ्वी महादेवी |
सन्तान |
|
वंश | चोल वंश |
बाबु | परन्तका द्वितीय |
आमा | वनवन महादेवी |
धर्म | हिन्दू धर्म |
हस्ताक्षर |
राजाराज प्रथम एक सक्षम प्रशासकको रूपमा, चोलको राजधानी तन्जावुरमा महान बृहदीश्वर मन्दिर पनि निर्माण गरेका थिए। यस मन्दिरलाई मध्ययुगीन दक्षिण भारतीय वास्तुकला शैलीमा निर्माण गरिएका सबै मन्दिरहरूमा अग्रणी मानिन्छ। उनको शासनकालमा, तमिल कवि अपार, सम्बन्दर र सुन्दरारका ग्रन्थहरू सङ्कलन गरी थिरुमुराई नामक एउटा सङ्ग्रहमा सम्पादन गरिएको थियो। उनले सन् १००० मा भूमि सर्वेक्षण र मूल्याङ्कनको एक विशाल परियोजना सुरु गरेका थिए।[३][४][५]
राजाराज प्रथमको मृत्युपछि उनको छोरा राजेन्द्र चोल प्रथम उत्तराधिकारी बनेका थिए।
सन्दर्भ सामग्रीहरूसम्पादन
- ↑ Charles Hubert Biddulph (१९६४), Coins of the Cholas, Numismatic Society of India, पृ: ३४।
- ↑ John Man (१९९९), Atlas of the year 1000, Harvard University Press, पृ: १०४, आइएसबिएन 9780674541870।
- ↑ Sen, Sailendra (२०१३), A Textbook of Medieval Indian History, Primus Books, पृ: 46–49, आइएसबिएन 978-9-38060-734-4।
- ↑ A Journey through India's Past by Chandra Mauli Mani p.51
- ↑ Columbia Chronologies of Asian History and Culture by John Bowman p.264
बाह्य कडीहरूसम्पादन
- राजाराज प्रथमसँग सम्बन्धित चित्र तथा श्रव्यदृश्यहरू विकिमिडिया कमन्समा रहेको छ।
अघिल्लो उत्तम चोल |
राजाराज प्रथम ९८५–१०१४ |
पछिल्लो राजेन्द्र प्रथम |