नेपोलियनकालीन युद्ध
नेपोलियनकालीन युद्ध (१८०३-१८१५) नेपोलियन प्रथमको नेतृत्वमा रहेको फ्रान्सेली साम्राज्य र सहयोगी र अन्य युरोपेली शक्तिको गठबन्धन; जसको खर्च तथा नेतृत्व संयुक्त अधिराज्य ले गरेको थियो, बिचको द्वन्द्व को शृङ्खला थियो। यसले अधिकांश युरोपमा संक्षिप्त अवधि को लागि फ्रान्सेली अधिपत्य सिर्जना गर्यो। यो युद्ध फ्रान्सेली राज्यक्रान्ति पछि समाधान नभएका विवादसँग सम्बन्धित छ। यो युद्धलाई कहिलेकाही पाँच वटा द्वन्द मा वर्गीकरण गरिन्छ, नेपोलियन विरुद्ध लड्ने गठबन्धनको नाममा: नेश्रो गठबन्धन (१८०५), चौथो (१८०६-१८०७), पाँचौ (१८०९), छैटौं (१८१३-१८१४), र सातौं (१८१५)।
.jpg)
जबसम्म नेपोलियन बोनापार्टलाई शक्तिमा युद्धमा उजागर भएको थियो जुन सबै युरोपले पतन गर्यो। यी युद्धहरू सामान्यतया नेपोलियन युद्धहरू भनिन्छन्। १८०३ देखि १८१५ सम्म, उनले केहि साठी युद्ध लडेको थिए, जसमध्ये सातहरू पराजित भएका थिए (प्रायः आफ्नो अन्तिम दिनमा)।
यी युद्धहरू युरोपेली सेनामा क्रांतिकारी परिवर्तनहरू भए। परम्परागत रूपमा यो युद्ध 1 9 72 मा फ्रान्सेली राज्यक्रान्तिमा सुरु भएको क्रान्तिकारी युद्धहरूको श्रृंखलामा राखिएको छ। सुरुमा, फ्रान्सको शक्तिले छिटो बढ्यो र नेपोलियन युरोपको धेरै भन्दा माथि आफ्नै दाहिने माथियो। 1812 मा रूसको आक्रमण पछि, फ्रान्स छिट्टै ध्वस्त हुँदै गयो।
फ्रान्स विरुद्ध तेस्रो समूहको गठनसम्पादन
यूरोप मा अन्य देश माथि नेपोलियनको आधिपत्य स्थापित गर्ने प्रयासहरूलाई निष्फल गर्नको लागि यूरोपको मुख्य राज्यहरूले १८०५ ई. मा नेपोलियन र फ्रान्स विरुद्ध तृतीय गुट बनाए। यसको नेतृत्व बेलायत ले गरेको थियो। यश गुटमा इङ्गल्याण्ड, अस्ट्रिया, रूस, स्वीडेन जस्ता देशहरू थिए, जबकि अस्ट्रियाको विरोधी दक्षिणी जर्मन राज्यहरूले यो समूहको विरुद्ध नेपोलियनलाई समर्थन गरे।
फ्रान्स र इङ्गल्याण्डको युद्धसम्पादन
मे १८०३ मा फ्रान्स र बेलायत बीच परस्पर युद्ध भयो। नेपोलियनले इटालीको पिडमोन्ट राज्यलाई फ्रान्समा सम्मिलित गर्यो। हल्याण्ड लाई आफ्नो अधिकारमा लिनको लागि त्यहाँ को एण्टवर्प बन्दरगाहमा जल सेनालाई विस्तृत कार्य प्रारम्भ गर्यो। फ्रान्सको यो कार्य बेलायतको हित विपरित थियो। त्यसकारण १८ मे १८०३ मा इङ्गल्याण्डले फ्रान्स विरुद्ध युद्ध घोषणा गर्यो।
ट्रफलगार को युद्धसम्पादन
२१ अक्टोबर १८०५ मा, फ्रान्स तथा स्पेनको संयुक्त जल सेना र नेलसनको नेतृत्व मा रहेको अंग्रेज जलसेनाको मध्य ट्रफलगारको नजिक समुद्र मा भयङ्कर युद्ध भयो। यसलाई ट्रफलगारको युद्ध भनिन्छ। यस युद्धमा नेलसनले वीरगती पाए। यद्यपि बेलायती जलसेना ले फ्रान्स र स्पेनको संयुक्त जल सेनालाई ट्रफलगार को युद्धमा परास्त गरिदियो। फ्रान्सको यस पराजय को साथ, नेपोलियनद्वारा समुद्र मा इंग्लैंड मा हमला गर्ने डर समाप्त भयो।
फ्रान्स र अस्ट्रियाको युद्धसम्पादन
नेपोलियन ले मेक को सेनापतित्व मा अस्ट्रिया को सेना माथी आक्रमण गरि उसलाई २० अक्टोबर १८०५ को उल्मको युद्धमा परास्त गरे। यस विजय पश्चात् नेपालियनले भियना माथि अधिकार गरे। अस्ट्रिया का शासक फ्रांसिस द्वितीय भियना छोडी पूर्व तर्फ गए।
अस्ट्रिलिट्जको युद्धसम्पादन
नेपोलियनले रूस र अस्ट्रियाको संयुक्त सेनालाई अक्टोबर १८०५ को अस्ट्रिलिट्जको युद्ध मा पराजित गरे। यो विजय नेपोलियनको महत्वपूर्ण विजय मध्ये एक थियो। रूसले यस पराजय पश्चात आफ्नो सेनालाई फिर्ता बोलायो र अस्ट्रियाले नेपोलियन संग २६ डिसेम्बर १८०५ ई. मा प्रेसवर्गको सन्धि गर्यो ।
फ्रान्स र रूसको युद्धसम्पादन
नेपोलियनको विरूद्ध बनेको तेश्रो गुट (थर्ड कोलिएशन) निर्मित मा अब इंग्लैण्ड र रूस मात्र बचेका थिए , बाकी सदस्य देश नेपोलियनको हातबाट परास्त भैसकेका थिए । फलतः नेपोलियन रूस को तर्फ अघि बढे र ८ जनवरी १८०७ मा आइलो नामक स्थान मा दुवै सेना को भीषण युद्ध भयो । १४ जुन १८०७ को फ्रीडल्याण्ड को युद्ध मा नेपोलियनले रूसलाई परास्त गरे। यस पराजय पछी रूसका सम्राट जार एलेक्जेन्डर ले नीमेन नदी मा एक शाही नाउ मा नेपोलियन संग भेट गरे । यस अवसरमा नेपोलियनले आफ्नो आकर्षक प्रभावशाली व्यक्तित्व र मधुर शिष्टाचारद्वारा जारलाई प्रसन्न गरे। अन्तमा टिलसिट नगरमा फ्रान्स, रूस र प्रशास को प्रतिनिधिहरू बीच टिलसिटको सन्धि भयो ।
सन्दर्भसम्पादन
- ↑ Todd Fisher: The Napoleonic Wars: The Empires Fight Back 1808–1812, Oshray Publishing, 2001 [१]
- ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedKeith Haynes 2012 - ↑ Esdaile 2008, p. [page needed].
- ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedWhite 2014, Dumas - ↑ ५.० ५.१ ५.२ Philo 2010.
उद्दरण त्रुटी: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found