चीन-नेपाल सीमा चीनको तिब्बत स्वायत्त क्षेत्र र नेपालको बीचको अन्तर्राष्ट्रिय सीमा हो। यो १,३८९ किलोमिटर (८६३ माइल) लम्बाइमा र सर्वोच्च शिखर सगरमाथा सहितको हिमालय पर्वत शृङ्खलाको उत्तरपश्चिम-दक्षिणपूर्व दिशामा फैलिएको छ, , [] विशेष गरी सन् १९४९ मा चीनद्वारा तिब्बतको विलय जस्ता अपेक्षाकृत भर्खरका घटनाहरूलाई विचार गर्दा समयसँगै यस विशेष सीमाको सीमाना नाटकीय रूपमा परिवर्तन भएको छ।

Chinese and Nepalese boundary markers
नेपाल-चीन सीमाको नक्सा

यद्यपि, आधुनिक समयका केही महत्वपूर्ण घटनाहरूमा सन् १९५६ मा भएको " जनवादी गणतन्त्र चीन र नेपाल अधिराज्यबीच मैत्री सम्बन्ध सम्झौता " र सन् १९६० मा भएको " चीन-नेपाल शान्ति तथा मैत्री सन्धि " मा हस्ताक्षर भएको समारोह हुन्। सन् १९६० मा, ती दुवैले औपचारिक रूपमा तिब्बतलाई चीनको हिस्साको रूपमा मान्यता दिए। [] []

सुदूरपश्चिम प्रदेशको तिङ्कर भञ्ज्याङ नजिकै भारतसँगको पश्चिमी त्रिदेशीय विन्दुबाट पश्चिममा सीमा सुरु हुन्छ। []

त्यसपछि यो दक्षिण-पूर्व उराई भञ्ज्याङ, लाप्चे भञ्ज्याङ हुँदै अघि बढ्छ। त्यसपछि यो मान्जा, थाउ, मरिमा, पिन्डु, ग्याला, लजिङ र पोप्ती भञ्ज्याङ जस्तै सगरमाथा, मकालु र सलासुङ्गो लगायत हिमालयको दायराका विभिन्न हिमालको चुचुराहरूमा सामान्य दिशामा अगाडि बढ्छ। [] यो जोङ्सोङ् हिमाल शिखर मा भारत संग पूर्वी त्रिदेशीय विन्दु मा समाप्त हुन्छ। []

ऐतिहासिक रूपमा सीमावर्ती क्षेत्रमा विभिन्न नेपाली, भारतीय र तिब्बती राज्यको अस्तित्व थियो । []

नेपाली र तिब्बतीहरू बीच शताब्दीयौं देखि ऊन, चिया, मसला र नुनको सीमापार व्यापार चल्ने गरेको थियो। [] १८औं-१९औँ शताब्दीमा विभिन्न नेपाली-तिब्बत सन्धिहरू हस्ताक्षर भएपनि यिनीहरूले निश्चित सीमा निर्धारण गर्नुको सट्टा प्रायः अस्पष्ट रूपमा परिभाषित क्षेत्रहरूको स्वामित्वलाई जोड दिएका थिए। []

हुम्ला सीमा विवाद

सम्पादन गर्नुहोस्

यो पनि हेर्नुहोस्

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. "Nepal", CIA World Factbook, अन्तिम पहुँच २३ सेप्टेम्बर २०२० 
  2. Sino-Indian War: Border Clash: October–November 1962, २०१८। 
  3. Between the Dragon and the Elephant: Nepal's Neutrality Conundrum, २०१२, पृ: ८५। 
  4. The Indian checkposts, Lipu Lekh, and Kalapani, २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२०-१२-०३ मिति
  5. ५.० ५.१ ५.२ ५.३ International Boundary Study - China – Nepal Boundary, १९६५-०५-३०, अन्तिम पहुँच २०१७-०२-१४  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०५-०३ मिति
  6. Eede, Joanna (२०१५-०६-१२), "Nomads of Dolpo", National Geographic Voices, National Geographic, अन्तिम पहुँच २०१७-०२-१०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०७-१५ मिति