दलित सङ्गीत

दलित सङ्गीत वा बहुजन सङ्गीत भन्नाले दलित, बहुजन र शूद्र जस्ता पिछडिएका जातिहरूद्वारा रचित, निर्मित वा प्रेरित साङ्गीतिक शैलीलाई बुझाउँछ । यस शैली अन्तर्गत दलित रक, दलित पप, भीम र्यापका साथै रविदासी धर्म अन्तर्गत पर्ने चमार पप, भीम पालना, भीम गीत र पञ्जाबी आम्बेडकरवादी सङ्गीत पनि पर्छन् ।

पृष्ठभूमि

दलित समुदायमा सङ्गीतको अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । संस्कृतिको प्रवर्धनका साथै मनोरञ्जन तथा विरोधका लागि दलित समुदायमा सङ्गीतको प्रयोग गरिन्छ । महाराष्ट्रमा आम्बेडकरवाद तथा जातीय विभेदको विरोधका विषयलाई आधार बनाई दलित शायरहरूले सङ्गीतको रचना गर्ने गर्छन् ।

नेपालमा दलित सङ्गीतकारलाई नौमती बाजा सङ्गीतकार पनि भनिन्छ । सन् १९७८ मा स्थापित बामसेफको प्रवर्धनका लागि कांशीरामले पञ्जाबमा चमार पप आन्दोलनको सुरुवात गरेका थिए । तमिलनाडुमा सङ्गीतको माध्यमले दलित समुदायका मानिसले आफैँलाई व्यक्त गर्न परईको प्रयोग गर्छन् ।

सम्बन्धित लेख

• दलित साहित्य
• दलित चलचित्र तथा सांस्कृतिक उत्सव