चन्द्रगुप्त विक्रमादित्य

चन्द्रगुप्त द्वितीयलाई उनको उपाधि विक्रमादित्य, साथै चन्द्रगुप्त विक्रमादित्यले पनि चिनिन्छ, भारतमा गुप्त साम्राज्यका तेस्रो शासक थिए, र गुप्त वंशका सबैभन्दा शक्तिशाली सम्राटहरूमध्ये एक थिए। चन्द्रगुप्तले आफ्ना पिता समुद्रगुप्तको विस्तारवादी नीतिलाई जारी राखे, मुख्यतया सैन्य विजयको माध्यमबाट। ऐतिहासिक प्रमाणहरूले सुझाव दिन्छ कि उनले पश्चिमी क्षत्रपहरूलाई पराजित गरे, र गुप्त साम्राज्यलाई पश्चिममा सिन्धु नदीदेखि पूर्वमा बङ्गाल क्षेत्रसम्म र उत्तरमा हिमालयको फेदबाट दक्षिणमा नर्मदा नदीसम्म विस्तार गरे। विक्रमादित्यको पौराणिक व्यक्तित्व सम्भवतः चन्द्रगुप्त द्वितीय (अन्य राजाहरू मध्ये) मा आधारित छ, र प्रख्यात संस्कृत कवि कालिदास उनको दरबारी कवि हुन सक्छ।

चन्द्रगुप्त द्वितीय
विक्रमादित्य, भट्टरका, महाराजधिराज
गुप्त सम्राट
शासनकाल	३७६ – ४१५ ई
पूर्वाधिकारी	समुद्रगुप्त, सम्भवतः रामगुप्त
उत्तराधिकारी	कुमारगुप्त प्रथम
वंश	गुप्त वंश
बाबु	समुद्रगुप्त
आमा	दत्तदेवी
धर्म	हिन्दु धर्म

शासन

चन्द्रगुप्त समुद्रगुप्त र रानी दत्तदेवीका छोरा थिए, जसको आफ्नै शिलालेखले प्रमाणित गरेको छ। आधिकारिक गुप्त वंशावली अनुसार, चन्द्रगुप्त गुप्त सिंहासनमा आफ्नो बुबाको उत्तराधिकारी भए। उनको साम्राज्य पश्चिममा सिन्धु र उत्तरी पाकिस्तानको मुखबाट पूर्वमा बङ्गाल क्षेत्रसम्म र उत्तरमा हिमालय तराई क्षेत्रदेखि दक्षिणमा नर्मदा नदीसम्म फैलिएको देखिन्छ।

ऐतिहासिक र साहित्यिक प्रमाणहरूले सुझाव दिन्छ कि चन्द्रगुप्त द्वितीयले पश्चिम-मध्य भारतमा शासन गर्ने पश्चिमी क्षत्रपहरू (शकहरू पनि भनिन्छ) विरुद्ध सैन्य सफलता हासिल गरेका थिए। चन्द्रगुप्तका धेरै सुन र चाँदीका सिक्काहरू, साथै उहाँ र उहाँका उत्तराधिकारीहरूद्वारा जारी गरिएका शिलालेखहरूले उहाँलाई परम-भागवत अर्थात् विष्णुको भक्तको रूपमा वर्णन गर्दछ।

सन्दर्भ सामग्रीहरू

चन्द्रगुप्त विक्रमादित्य गुप्त महाराज
राजकीय पद
पूर्वाधिकारी समुद्रगुप्त	चन्द्रगुप्त विक्रमादित्य ३७६ – ४१५ ई	पछिल्लो कुमारगुप्त प्रथम