एसी करेन्ट

अल्टरनेटिङ करेन्ट ( AC ) समय सँगै निरन्तर दिशा उल्टो हुने र परिणाम परिवर्तन हुने विद्युतीय प्रवाह हो । यस विपरित डिसी करेन्ट (DC) मा धारा एउटै दिशामा मात्र बग्छ।

अल्टरनेटिङ करेन्ट भनेको व्यवसाय र आवासहरूमा बिजुलीको पावर पुर्‍याउने माध्यम हो, र यो उपभोक्ताहरूले सामान्यतया किचनका उपकरणहरू, टेलिभिजनहरू, फ्यानहरू र बिजुली बत्तीहरू भित्ताको सकेटमा प्लग गर्दा प्रयोग हुने विद्युतीय उर्जाको रूप हो। संक्षिप्त रूपहरू AC र DC , जब तिनीहरूले करेन्ट वा भोल्टेज परिमार्जन गर्छन्। ^[१] ^[२]

प्रसारण, वितरण, र घरेलु विद्युत आपूर्ति

एसी पावर आपूर्ति फ्रिक्वेन्सी

विद्युतीय प्रणालीको फ्रिक्वेन्सी देश अनुसार र कहिलेकाहीँ देश भित्र फरक हुन्छ; धेरै जसो बिजुली ५० वा ६० हर्ट्ज मा उत्पन्न हुन्छ । केहि देशहरू,विशेष गरी जापानमा बिजुली पावर ट्रान्समिशन मा ५० हर्ज र ६० हर्ज को मिश्रण छ।

कम फ्रिक्वेन्सी

कम फ्रिक्वेन्सीले विद्युतीय मोटर, विशेष गरी होस्टिङ, क्रसिङ र रोलिङ, र रेलवेजस्ता एपहरूका लागि कम्युटेटर-प्रकार कर्षण मोटरहरू को डिजाइनलाई सहज बनाउँछ। कम फ्रिक्वेन्सीको प्रयोगले बिजुलीको प्रशारणमा हुने क्षतिलाई कम गर्छ, प्रशारणमा हुने क्षति फ्रिक्वेन्सीको अनुपातमा निर्भर रहन्छ ।

सुरुको नियाग्रा फल्स जेनरेटरहरू २५ हर्ज पावरमा उत्पादन गर्न निर्माण गरिएको थियो।

१६.७ हर्ज पावर अझै पनि केही युरोपेली रेल प्रणालीहरू, जस्तै अस्ट्रिया, जर्मनी, नर्वे, स्वीडेन र स्विजरल्याण्डमा मा प्रयोग गरिन्छ।

उच्च फ्रिक्वेन्सी

अफ-शोर, सैन्य, कपडा उद्योग, समुद्री, विमान, र अन्तरिक्ष यानमा कहिलेकाहीं ४०० हर्ज प्रयोग गर्दछ। यसबाट उपकरणको कम वजन वा उच्च मोटर गतिको लाभ मिल्छ ।

एसी भोल्टेजको गणित

एक sinusoidal एसी भोल्टेज।

Peak,
Peak-to-peak amplitude,
Effective value,
Period

एसी करेन्ट एसी भोल्टेजहरूको कारण हुन्छन्। AC भोल्टेज v लाई निम्न समीकरणद्वारा समयको कार्यको रूपमा गणितीय रूपमा वर्णन गर्न सकिन्छ:

v(t)=V_{\text{peak}}\sin(\omega t)

,

जहाँ

$V_{\text{peak}}$ पीक भोल्टेज हो (एकाइ: भोल्ट ),
$\omega$ कोणीय आवृत्ति (एकाइ: रेडियन प्रति सेकेन्ड ) हो।
कोणीय आवृत्ति भौतिक आवृत्ति संग सम्बन्धित छ, $f$ (इकाई: हर्ट्ज ), जसले प्रति सेकेन्ड चक्रहरूको संख्यालाई समीकरणद्वारा प्रतिनिधित्व गर्दछ $\omega =2\pi f$ ।
$t$ समय (एकाइ: सेकेन्ड ) हो।

शक्ति

भोल्टेज र बिजुली वितरण बीचको सम्बन्ध हो:

p(t)={\frac {v^{2}(t)}{R}}

,

इतिहास

पहिलो अल्टरनेटर १८३२ मा फ्रान्सेली उपकरण निर्माता Hippolyte Pixii ले निर्माण गरेका थिए । अल्टरनेटरले माइकल फराडेको सिद्धान्तहरूमा आधारित भएर एसी करेन्ट उत्पादन गर्छ ^[३] Pixii ले पछि डिसी करेन्ट उत्पादन गर्न आफ्नो उपकरणमा कम्युटेटर थप गरे। त्यतिबेला डिसी करेन्टको अधिक प्रयोग हुन्थ्यो ।

एसी करेन्टको सबैभन्दा पुरानो रेकर्ड गरिएको व्यावहारिक प्रयोग इलेक्ट्रोथेरापीका आविष्कारक र विकासकर्ता गुइलाउम डुचेनद्वारा गरिएको हो। १८५५ मा, उनले इलेक्ट्रोथेराप्यूटिक ट्रिगर को लागी दिसी करेन्ट भन्दा राम्रो भएको बताए। ^[४] हालको एसी करेन्ट प्रविधि हंगेरी गान्ज वर्क्स कम्पनी (१८७० को दशक), र १८८० को दशकमा: सेबास्टियन जियानी डे फेरान्टी, लुसियन गौलार्ड, र ग्यालिलियो फेरारिसद्वारा थप विकसित गरिएको थियो।

ट्रान्सफर्मर

एसी करेन्ट प्रणालीले ट्रान्सफर्मर प्रयोग गरेर भोल्टेजलाई तल बाट माथी र माथी बाट तल परिवर्तन गर्न सकिन्छ। यसकारण एसी विद्युत कम भोल्टेजमा उत्पादन तथा खपत र प्रसारणको लागी उच्च भोल्टेजमा परिवर्तन गर्न सकिन्छ। ठूलो दूरीमा, उच्च भोल्टेजमा, कन्डक्टर र ऊर्जा घाटाको लागतमा बचतको हुन्छ।

लामो दूरीमा डिसी करेन्ट भन्दा कुशलतापूर्वक बिजुली वितरण गर्ने क्षमताको कारण एसी पावर प्रणाली १८८६ पछि द्रुत रूपमा विकसित भयो। १८८६मा, ZBD इन्जिनियरहरूले संसारको पहिलो पावर स्टेशन डिजाइन गरे जसले समानान्तर-जडित साझा विद्युतीय नेटवर्क, स्टीम-संचालित रोम-सेर्ची पावर प्लान्टलाई पावर गर्न एसी जेनेरेटरहरू प्रयोग गर्यो। ^[५] ग्यान्ज वर्क्सले ठूलो युरोपेली महानगर १८८६ मा रोमलाई विद्युतीकरण गरेपछि एसी प्रविधिको विश्वसनीयताले गति पायो। ^[५]

युरोपमा एसी करेन्ट प्रविधिको विकासमा निर्माण हुँदै गर्दा, ^[६] ^[७] १८८६ जनवरी ८, मा पेन्सिलभेनियाको पिट्सबर्गमा वेस्टिङहाउस इलेक्ट्रिकको स्थापना गरे।^[७] नयाँ फर्म संयुक्त राज्य भर एसी करेन्ट (AC) बिजुली पूर्वाधार विकास गर्न सक्रिय भयो।

एडिसन इलेक्ट्रिक लाइट कम्पनीले Ganz ZBD ट्रान्सफर्मरहरूको लागि अमेरिकी अधिकारहरूमा एक विकल्प राख्यो, जसमा वेस्टिङहाउसलाई समान सिद्धान्तहरूमा वैकल्पिक डिजाइनहरू पछ्याउन आवश्यक थियो।

जर्ज वेस्टिङहाउसले फेब्रुअरी १८८६ मा गालार्ड र गिब्सको पेटेन्ट $५०,००० मा किनेका थिए। ^[८] उनले विलियम स्टेनलीलाई संयुक्त राज्य अमेरिकामा व्यावसायिक प्रयोगको लागि गौलार्ड र गिब्स ट्रान्सफर्मरलाई पुन: डिजाइन गर्ने जिम्मेवारी दिए। ^[९]

२० मार्च, १८८६ मा, स्टेनलीले ग्रेट ब्यारिङ्टनमा एक प्रदर्शनात्मक प्रयोग गरे: एक सिमेन्स जेनेरेटरको ५०० भोल्टको भोल्टेजलाई ३००० भोल्टमा रूपान्तरण गरियो, र त्यसपछि छ वटा वेस्टिङहाउस ट्रान्सफर्मरहरूद्वारा भोल्टेजलाई ५०० भोल्टमा झारियो। यस सेटअपको साथ, वेस्टिङहाउस कम्पनीले ग्रेट ब्यारिङटनको मुख्य सडकमा बीस पसलहरूमा १००-भोल्टका तीस वटा इन्क्यान्डेसेन्ट बल्बहरू सफलतापूर्वक संचालित गर्यो। ^[१०] वेस्टिङहाउस र अन्य एसी प्रणालीको विस्तारले थोमस एडिसन (डिसी करेन्टका एक समर्थक) ले १८८७ को अन्तमा " करेन्टको युद्ध " भनिने सार्वजनिक अभियानमा अल्टरनेटिङ करेन्टलाई धेरै खतरनाक भनेर बदनाम गर्ने प्रयास गरेका थिए।

१८८८ मा, अल्टरनेटिङ करेन्ट प्रणालीले एसी मोटरको सुरुवातको साथ थप व्यवहारिकता प्राप्त गर्यो, यी प्रणालीहरूमा त्यतिबेलासम्म अभाव थियो। इन्डक्शन मोटर, ग्यालिलियो फेरारिस र निकोला टेस्ला (टेस्लाको डिजाइन संयुक्त राज्य अमेरिकाको वेस्टिंगहाउस द्वारा इजाजतपत्र सहित)द्वारा स्वतन्त्र रूपमा आविष्कार गरिएको थियो ।

यो डिजाइनलाई थप स्वतन्त्र रूपमा आधुनिक व्यावहारिक थ्री फेजको रूपमा विकसित गरिएको थियो जसमा मिखाइल डोलिभो-डोब्रोवोल्स्की र चार्ल्स युजीन लान्सेलट ब्राउन जर्मनीमा एकतर्फ थिए, ^[११] र स्वीडेनका जोनास वेन्स्ट्रोम अर्कोतर्फ। यद्यपि ब्राउनले टु फेज प्रणालीलाई समर्थन गरेका थिए ।

यो पनि हेर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

↑ Basic Electronics & Linear Circuits, १९८३, पृ: ९०।
↑ Electrical meterman's handbook, १९१५, पृ: ८१।
↑ "Pixii Machine invented by Hippolyte Pixii, National High Magnetic Field Laboratory", मूलबाट २००८-०९-०७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१२-०३-२३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-०९-०७ मिति
↑ Therapeutic Electricity and Ultraviolet Radiation, New Haven।
↑ ^५.० ^५.१ "Ottó Bláthy, Miksa Déri, Károly Zipernowsky", IEC Techline, मूलबाट सेप्टेम्बर ३०, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच Apr १६, २०१०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण डिसेम्बर ६, २०१० मिति
↑ Brusso, Barry; Allerhand, Adam (जनवरी २०२१), "A Contrarian History of Early Electric Power Distribution", IEEE Industry Applications Magazine (IEEE.org): १२, डिओआई:10.1109/MIAS.2020.3028630, मूलबाट डिसेम्बर १२, २०२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच जनवरी १, २०२३।
↑ ^७.० ^७.१ History of Tinicum Township (PA) 1643–1993।
↑ George Westinghouse Powering the World, पृ: ८४।
↑ George Westinghouse: Gentle Genius, पृ: १०२।
↑ The Smart Grid Enabling Energy Efficiency and Demand Response, पृ: ६२।
↑ Evolving Technology and Market Structure: Studies in Schumpeterian Economics, पृ: १३८।

[1] Basic Electronics & Linear Circuits, १९८३, पृ: ९०।

[2] Electrical meterman's handbook, १९१५, पृ: ८१।

[3] "Pixii Machine invented by Hippolyte Pixii, National High Magnetic Field Laboratory", मूलबाट २००८-०९-०७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१२-०३-२३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-०९-०७ मिति

[4] Therapeutic Electricity and Ultraviolet Radiation, New Haven।

[IEC_Techline-5] ५.० ^५.१ "Ottó Bláthy, Miksa Déri, Károly Zipernowsky", IEC Techline, मूलबाट सेप्टेम्बर ३०, २००७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच Apr १६, २०१०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण डिसेम्बर ६, २०१० मिति

[6] Brusso, Barry; Allerhand, Adam (जनवरी २०२१), "A Contrarian History of Early Electric Power Distribution", IEEE Industry Applications Magazine (IEEE.org): १२, डिओआई:10.1109/MIAS.2020.3028630, मूलबाट डिसेम्बर १२, २०२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच जनवरी १, २०२३।

[Tinicum_Township-7] ७.० ^७.१ History of Tinicum Township (PA) 1643–1993।

[8] George Westinghouse Powering the World, पृ: ८४।

[Skrabec-9] George Westinghouse: Gentle Genius, पृ: १०२।

[10] The Smart Grid Enabling Energy Efficiency and Demand Response, पृ: ६२।

[books.google.com-11] Evolving Technology and Market Structure: Studies in Schumpeterian Economics, पृ: १३८।

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]