रुद्रप्रयाग जिल्ला

रुद्रप्रयाग उत्तरी भारतको उत्तराखण्ड राज्यको एउटा जिल्ला हो। जिल्लाले १९८४ किमी २ को क्षेत्र ओगटेको छ। रुद्रप्रयाग सहर यस जिल्लाको प्रशासनिक सदरमुकाम हो। यस जिल्लालाई उत्तरमा उत्तरकाशी जिल्ला, पूर्वमा चमौली जिल्ला, दक्षिणमा पौरी गढवाल जिल्ला र पश्चिममा टिहिरी गढवाल जिल्लाले घेरिएको छ।

रुद्रप्रयाग जिल्ला
जिल्ला
उत्तराखण्डमा स्थान
देश	भारत
राज्य	उत्तराखण्ड
विभाजन	गढवाल
क्षेत्रफल
• जम्मा	१९८४ किमी२ (७६६ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या  (सन् २०११)
• जम्मा	२४२२८५
• घनत्व	१२०/किमी२ (३२०/वर्ग माइल)

परिचय

रुद्रप्रयाग जिल्ला १६ सेप्टेम्बर १९९७ मा स्थापना भएको थियो। यो तीन छेउछाउका जिल्लाहरू को निम्न क्षेत्रहरू बाट नक्कल गरिएको थियो:

• चमौली जिल्लाबाट अगस्टमुनी र उखीमठ ब्लकको सम्पूर्ण भाग र पोखरी र कर्णप्रयाग ब्लकको केही अंश
• टिहिरी जिल्लाको जाखोली र कीर्तिनगर ब्लकको एक भाग
• पौरी जिल्लाको खिरसु ब्लकको एक भाग

अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा परिचित केदारनाथ मन्दिर उत्तरमा, मदमहेश्वर पूर्वमा, नागरासु दक्षिण पूर्वमा र चरम दक्षिणमा श्रीनगर छ। मन्दकिनी नदी यस जिल्लाको प्रमुख नदी हो। २०११ को अनुसार यो उत्तराखण्डको सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको जिल्ला हो (१३ मध्ये)

जनसाङ्ख्यिकी

२०११ को जनगणना अनुसार रुद्रप्रयाग जिल्लाको जनसङ्ख्या २४२,२८५ छ, लगभग भानुआटु राष्ट्रको बराबर। यसले यसलाई भारतमा ५८३ को श्रेणीकरण दिन्छ (कुल ६४० मध्ये)। यस जिल्लाको जनघनत्व प्रति वर्ग किलोमिटर (३१०/वर्ग मील) ११९ जना बासिन्दा रहेको छ। सन् २००१-२०११ को दसकमा यसको जनसङ्ख्या वृद्धि दर ४.१४% थियो।

जिल्लाको प्रमुख पहिलो भाषा गढवाली हो, २०११ को जनगणना अनुसार जनसङ्ख्याको ९४.४८% द्वारा बोलिन्छ। हिन्दी, यद्यपि व्यापक रूपमा सम्पर्क भाषा प्रयोग गरिन्छ, ४.२०% को पहिलो भाषा हो, जबकि ०.६०% नेपाली बोल्नेहरू छन्।