युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग

युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग महिला क्लब फुटबलमा सबैभन्दा स्तरीय प्रतियोगिताहरू मध्ये एक मानिन्छ जसलाई युरोपेली फुटबल महासङ्घले सञ्चालन गर्ने गर्दछ। युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगलाई पहिला सन् २००१ देखि २००९ सम्म युइएफए महिला कपको रूपमा चिनिन्थ्यो। यसमा युरोपेली फुटबलको प्रशासक संस्था युरोपेली फुटबल महासङ्घसँग सम्बद्ध देशहरूका शीर्ष क्लब टोलीहरू सामेल भई प्रतिस्पर्धा सञ्चालन हुने गर्दछ।

युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग

स्थापना	२००१ (२००१)
क्षेत्र	युरोप (युरोपेली फुटबल महासङ्घ)
समूह सङ्ख्या	४१
वर्तमान विजेता	बार्सिलोना (पहिलो उपाधि)
सबैभन्दा सफल क्लब	लियोने (छैटौँ उपाधि)
वेबसाइट	आधिकारिक वेबसाइट
सन् २०२१–२२ युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग

यस प्रतियोगिता पहिलो पटक सन् २००१–२००२ मा युइएफए महिला कपको नाममा खेलाइएको थियो र सन् २००९–१० संस्करणको लागि यसको नाम युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगको बदलिएको थियो। सन् २००९ मा यस प्रतियोगिताको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण परिवर्तन शीर्ष आठ स्थानमा रहेका युरोपेली राष्ट्रहरूका उप विजेताहरूको समावेशीकरण थियो। सन् २००९ भन्दा अगाडि आयोजना भएको प्रतियोगितामा विद्यमान दुई चरणको फाइनल खेलालाई एक चरण फाइनलमा परिवर्तन गरी यसको ढाँचालाई रूपान्तरण गरिएको थियो र सन् २०१८ सम्म यसको फाइनल खेल युइएफए च्याम्पियन्स लिगको आयोजना गर्ने सहरमै यसको फाइनल खेल खेलाइने गरिएको थियो। सन् २०२१-२२ संस्करणमा, प्रतियोगितामा खेल्नका लागि छनोट भएका क्लबमा पहिलो पटक महिला च्याम्पियन्स लिगमा समूह चरण सामेल हुनेछ घोषणा गरिएको छ। 

हालसम्म ६ उपाधि जितेको फ्रान्सेली महिला क्लब ओलँम्पिक लियोन सबैभन्दा सफल क्लब हो। फिफाले महिला क्लब विश्वकपको पनि सञ्चालन गरी यसका विजेताहरू बीच रोमाञ्चकारी प्रतियोगिता राख्ने घोषणा गरेको थियोे तथापि यो हालसम्म सञ्चालनमा आउन भने सकेको छैन।

इतिहास

सुरुवात र पहिलो चरण (२०००-०९)

रयुरोपेली फुटबल महासङ्घको कार्यकारी समितिले २३ मे २००० मा फ्रान्सको राजधानी पारीमा आयोजना गरेको बैठक पछि यो प्रतियोगिताको स्थापना भएको थियो। युरोपेली स्तरमा क्लब प्रतियोगिताको अभावलाई कम गर्न र फुटबललाई महिला खेलाडीहरूलाई बढी प्रोत्साहन दिन यस प्रतियोगिताको स्थापना भएको जनाइएको थियोे। पुरुषको अन्तर महादेशीय प्रतियोगिता र राष्ट्रिय टोलीको अन्तरमहादेशीय प्रतियोगिताको समान युइएफएले निम्न सत्रको लागि यसको स्थापना युइएफए महिला कपको नामद्वारा गराएको थियोे जसको फाइनल जर्मनीको फ्राङ्कफुर्टको वाल्डस्टाडियन भएको थियो। उत्तर अमेरिकी र युरोपेली टोलीहरू पुरानो महादेशीय प्रतिद्वन्द्वीहरू हुन् हो जुन महिला फुटबलमा विश्वव्यापी रूपमा शक्तिशाली रहेको मानिन्छ। यसको निर्माण, युरोपेली महिला फुटबललाई उत्तर अमेरिकी फुटबलको तुलनामा विपन्न हुनबाट रोक्नको लागि रहेको थियोे। सन् २००१-०२ मा सञ्चालन भएको पहिलो संस्करणमा ३३ टोलीको सहभागिता रहेको थियो। यसमा खेल्ने क्लबहरू दुई चरणका छनोट चरणद्वारा चयन गरिएको थियोे।

सन् २००९ मा ढाँचा र नाम परिवर्तन

यो प्रतियोगिता युरोपेली फुटबल महासङ्घसँग सम्बन्धित सबै ५५ राष्ट्रहरूको लागि खुला गरिएको छ। यसमा भाग लिनका लागि हरेक वर्ष युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगको छनोट चरण पार गर्नु पर्ने हुन्छ।

मार्गनिर्देशनहरूको पालना गर्नका लागि सम्पूर्ण सेवा प्रदान गरिएको थियोे, तर पछि फाइनल खेललाई दोहोरो खेल प्रणालीका साथ प्रतियोगितालाई बढी प्रतिस्पर्धाी बनाउने निर्णय गरिएको थियोे। यो निर्णय सन् २००९ सम्म कार्यान्वयन भएको थियोे र सन् २००९ मै प्रतियोगिताको पहिलो प्रमुख पुनर्संरचना सम्पन्न भएको थियो र पहिलाको ढाँचालाई परिमार्जन गरिएको थियो। क्लबहरूको सङ्ख्या ३३बाट ३५ मा वृद्धि गरिएको थियो। सन् २००८ को अन्तमा प्रतियोगितालाई नयाँ ढाँचामा पुन: सुरू गर्न एक बैठक पछि बसेको थियो र जसले नयाँ ढाँचा परिवर्तन गर्ने विषयलाई अनुमोदन गरेको थियो। सन् २००९-२०१० सत्रको लागि नयाँ लोगो अन्तर्गत र युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगको साथ प्रतियोगिता पुनः सुरु गरिएको थियो। प्रमुख सङ्घबाट दोस्रो स्थानमा रहेका क्लब पहिलो पटक प्रतियोगिताको लागि योग्यता सुनिश्चित गरेको थियो जुन यसको सबैभन्दा उल्लेखनीय परिवर्तनहरू मध्ये एक थियो।

ढाँचा

युइएफए महिला कप

प्रारम्भिक चरणमा क्लबको सङ्ख्या ३२ मा घटाइएको थियो भने पहिलो संस्करणमा दुई टोलीले दुई चरणको खेल खेलेका थिए। निम्न संस्करणहरू चार टोलीहरूलाई सुक्ष्म प्रतिस्पर्धाको रूपमा खेलाइएको थियो जसमा समूह चरणको विजेता अर्को चरणमा प्रवेश गरेको थियो। टोलीलाई त्यसपछि ८ वटा समूहमा विभाजित गरिएको थियो भने प्रत्येक समूहमा ४ क्लबहरू समावेश थिए। समूहहरूलाई पुन: सुक्ष्म प्रतिस्पर्धाको रूपमा एकै स्थानमा पाँच दिनको अवधिमा खेलहरू खेलाइएको थियो। समूहका विजेताहरू त्यसपछि क्वार्टर फाइनलमा प्रवेश गरेका थिए।

युइएफए महिला कपको लोगो

निष्कासन चरणहरूमा दुई चरणको रूपमा खेलाइएको थियो जसमा फाइनल पनि समावेश भएको थियोे। सन् २००२ मा मात्र यो प्रतियोगिता एक चरणको रूपमा खेलाइएको थियो। सन् २००४-२००५ संस्करणका लागि समूह चरणका खेलहरू चावटा समूहमा खेलाइएको थियो जसमा शीर्ष दुई टोली क्वाटरफाइनलमा पुगेका थिए र  परिणामस्वरूप यसले धेरै क्लबहरूको योग्यता  सुनिश्चित गरेको थियो।

सुक्ष्म परिवर्तन

सन् २००३-२००४ र सन् २००७-२००८ को बीचमा युइएफए लिग गुणाङ्कका आधारमा शीर्ष आठ देशहरूलाई नयाँ महिला च्याम्पियन्स लिगमा दुई स्थान दिइने यसको नवनिर्मित ढाँचाको प्रारम्भमा घोषण गरिएको थियो।प्रत्येक देशका उपविजेताले पहिलो दुई वर्षको च्याम्पियन्स लिग ढाँचा अन्तर्गत छनोट चरणमा भाग लिएका थिए। सन् २०११-१२ संस्करणको लागि, शीर्ष आठ राष्ट्रहरूका उप विजेताहरूलाई प्रत्यक्ष रूपमा  छनोट गरिएको थियो। यस ढाँचा अन्तर्गत पाँच वर्षसम्म, सात देशहरू शीर्ष आठमा रहेका थिए जसमा जर्मनी, स्विडेन, इङ्ल्यान्ड, फ्रान्स, डेनमार्क, रुस, र इटाली समावेश थिए। यस प्रतियोगितालाई पुन: सन् २०१६-२०१७ संस्करणको लागि विस्तार गरिएको थियो जसमा युइएफए लिग गुणाङ्कका आधारमा विभिन्न राष्ट्रहरूबाट ९-१२ उप विजेताहरू पनि खेल्नका लागि छनोट भएका थिए।

आगामी प्रतियोगिताहरू

४ डिसेम्बर २०१९ मा, युइएफए कार्यकारी समितिले सन् २०२१–२२ संस्करणका लागि नयाँ ढाँचाको अनुमोदन गरेको थियो। पहिलेको तुलनामा पुरुषको च्याम्पियन्स लिग ढाँचासँग मिल्दोजुल्दो हुनका लागि प्रतिस्पर्धाको पुनर्संरचना गरिएको बताइएको थियो। यस भन्दा अगाडि फाइनल खेलको लागि मात्र यसको प्रसारण अधिकार दिएको यूईएफएले यस उत्तरार्ध समूह चरणका खेलहरूबाटै प्रसारण अधिकारलाई केन्द्रिकरण गर्ने बताएको छ।

प्रतियोगिताको संरचना

		यो चरणमा प्रवेश गर्ने टोलीहरू	अघिल्लो चरणबाट प्रवेश गरेका टोलीहरू
पहिलो चरण अगस्ट	विजेता मार्ग (४४ टोली)	७–५० सङ्घका का ४४ विजेताहरू
	लिग मार्ग (१६ टोली)	७–१६ सङ्घका १० उप विजेताहरू १–६ सङ्घका ६ वटा तेस्रो स्थानका टोलीहरू
दोस्रो चरण (२४ टोली) अगस्ट/सेप्टेम्बर		४–६ सङ्घका ३ विजेताहरू (विजेता मार्ग) १–६ सङ्घका ६ उप विजेताहरू (लिग मार्ग)	पहिलो चरणका ११ विजेताहरू (विजेता मार्ग) पहिलो चरणका ४ विजेताहरू (लिग मार्ग)
समूह चरण (१६ टोली) अक्टोबर/नोभेम्बर/डिसेम्बर		युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग विजेता १–३ सङ्घका ३ विजेताहरू	७ दोस्रो चरणका विजेताहरू (विजेता मार्ग) दोस्रो चरणबाट ५ विजेताहरू (लिग मार्ग)
निष्कासन चरण (८ टोली) मार्च/अप्रिल/मे			समूह चरणका ४ समूह विजेताहरू समूह चरणका ४ समूह उप विजेताहरू

पारितोषिक

युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगको पारितोषिक प्रथम पटक सन् २००८/०९ संस्करणको लागि प्रदान गरिएको थियो। यसको पारितोषिकलाई स्वीट्जरल्यान्डको जेनेभामा आधारित ब्लु इन्फिनिटिले सृजना गरेको थियो। यसको उचाई ६० सेन्टिमिटर छ भने यसको तौल १० किलो रहेको छ। पुरस्कार समारोहको लागि प्रयोग गरिएको मूल पारितोषक स्थायी रूपमा युइएफएको स्वामित्वमा रहेको हुन्छ। विजेता फाइनल पछि तुरून्त एक पूर्ण आकार प्रतिकृति प्राप्त गर्नेछ।

• 
  युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिगको पारितोषिक (खेलाडीको हातमा)
• 
  पारितोषिकको एक तस्वीर

एक क्लब लगातार तीन पटक या कुल पाँच पटक प्रतियोगिता जित्न सफल भयो भने मूल पारितोषक क्लबको स्थायी सम्पत्ति हुन्छ।

पुरस्कार राशि

सन् २०१० मा पहिलो पटक पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो जसमा दुबै विजेता र उप विजेताले पुरस्कार स्वरूप नगद प्राप्त गरेका थिए। सन् २०११ मा भुक्तानी, सेमि र क्वार्टर फाइनलमा पराजित हुने टोलीहरूमा पनि विस्तार गरिएको थियो। हालको पुरस्कार मुद्रा संरचना निम्न अनुसारको रहेको छ:

१) €२,५०,००० विजेता टोली
२) €२,००,००० उप विजेता टोली
३) €५०,००० सेमिफाइनलमा पराजित हुने टोली
४) €२५,००० क्वाटरफाइनलमा पराजित हुने टोली

च्याम्पियन्स लिग टोलीहरूले प्रत्येक चरण वा छनोट खेल खेल्नका लागि २०,००० युरो प्राप्त गर्दछन्। केही लामो यात्रा वा उडानका लागि लागत समावेश नगर्ने भएकाले पुरस्कार राशिको बारेमा विभिन्न उजुरीहरू आएका छन्।

प्रायोजन

सन् २०१५-१८ सम्म सम्म, युइएफए महिला च्याम्पियन लिगसँग युइएफए च्याम्पियन लिग सरह प्रायोजकहरू रहेका थिए। तथापि, २०१८–२१ संस्करणहरूबाट, महिला फुटबल प्रतियोगिताहरू वा च्याम्पियन्स लिगमा तिनीहरूको छुट्टै प्रायोजकहरू रहने बताइएको थियो।

आधिकारिक प्रायोजकहरू
भिसा नाइकी उब्लो एस्पिरिट

बाह्य कडीहरू

• युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग
• विमेन सकर युनाइटेडमा युइएफए महिला च्याम्पियन्स लिग वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१२-०४ मिति