पेसावर

पेसावर (पस्तो: پېښور‎;) उर्दु: پشاور‎) खैवर पख्तुनखवा प्रान्तको राजधानी सहर हो। यो सहर खैवर पास पूर्वी क्षेत्रमा पर्छ। पेसावरमा ५३९ बिसी भन्दा अगाडि सम्मका तथ्याङ्कहरू रेकर्ड गरिएको छ भन्ने भनाई छ। यो सहर पाकिस्तान र विश्वको सबैभन्दा पुरानो सहर मध्य एक हो भन्ने जनविश्वास रहेको छ। पेसावर प्राचीन खुसान राज्यको राजधानी सहर र विश्वका अग्ला धरोहर भएको सहर हो। पेसावर मुगल बादशाहको आगमन हुन भन्दा पहिले गोराहरूले शासन चलाएका थिए। यो सहर मुगल प्राचीन कालमा एक औद्योगिक क्षेत्र रहेको थियो।

पेसावर پېښور‎ پشور‎ پشاور‎ पुरुषपुर
सहर
उपनाम(हरू):  फुलहरूको सहर
पाकिस्तानमा पेसावरको अवस्थिति
देश	पाकिस्तान
प्रदेश	खैबर पख्तुनख्वा
जिल्ला	पेसावर जिल्ला
सङ्घीय परिषद	९२
सरकार
• प्रकार	नगरपालिका सहर
• मेयर	अराबाब असिम
• उप-मेयर	सैद कसिम अलि शाह
• उप-आयुक्त	सकिव रजा अस्लाम
• सहायक आयुक्त	महम्मद मुगिछ सानाउला ref
क्षेत्रफल
• सहर	१,२५७ किमी२ (४८५ वर्ग माइल)
उन्नतांश	३३१ मिटर (१०८६ फिट)
उच्चतम उचाई	४५० मिटर (१४८० फिट)
जनसङ्ख्या  (२०१७)
• सहर	१,९७०,०४२
• क्रम	पहिलो खैवर पख्तुनखवा पेसावर पाकिस्तानमा छौँटौ
• घनत्व	१६००/किमी२ (४१००/वर्ग माइल)
• महानगर	४,२६९,०७९
	पेसावर नगरपालिका निगम: १,८९३,३६१ पेसावर सहर: ५,९४० पेसावर: ७०,७४१
समय क्षेत्र	युटिसी+५ (पाकिस्तानी समय)
क्षेत्रीय सङ्केत	०९१
आधिकारिक भाषा	पस्तो, हिन्दको, उर्दु

सन् २०१७ को राष्ट्रिय जनगणना अनुसार पेसावर सहरको कुल जनसङ्ख्या १९,७००,४२ भएको कारण यो पाकिस्तानकै छौटौँ र खैवर पख्तुनखवाको पहिलो धेरै जनसङ्ख्या भएको सहर हो भने पेसावर जिल्लामा कुल जनसङ्ख्या ४२,६९०,७१ रहेको छ।

इतिहास

उत्पत्ति

पेसावर सहरको नाम संस्कृत सब्द (पुरुषपुरा)बाट उत्पत्ति भएको थियो। संस्कृतमा पुरुसपुरा भनेको पुरुषहरूको सहर हो भन्ने बुझिन्छ।

एक अरबी इतिहासविध र भुगोलविधका अल-मुसैदीका अनुसार १०औँ शताब्दीमा यो सहर पेसावरको नामले चिनिन थालेको थियो त्यसपछि अर्का भुगोलविधका अनुसार पनि यस सहरको नाम प्राचीनकाल देखिनै पेसावर रहेको थियो भन्ने कुरा पत्ता लगाएका थिय। यो सहर राजा अकवरको पाला देखिनै पेसावरको नामले चिनिन्थ्यो।

ग्रिस साम्राज्य

ईसापूर्व ३२७-२६ को हिउँदमा अलेक्जेन्डर द ग्रेटले भारतीय राज्यमा कब्जा गर्ने क्रममा बुनेर र स्वायत्त राज्य लगाएत पेसावर उपत्यकालाई पनि आफ्नो वशमा ल्याएका थिए। अलेक्जेन्डर द ग्रेटको जितपछि त्यसराज्यमा सेल्युकस प्रथम निकेटरले शासनमा आएको थियो।

मौर्य साम्राज्य

तख्त-इ-बहि गुम्बा गुन मौर्य साम्राज्यहरूले निर्माण गरेका थिए।

भुगोल र मौसम

खेवर सहरको प्रवेशद्वार

खेवरको सडको दृश्य

पेसावर सहर पेसावर उपत्यकामा अवस्थित छ जसलाई तिन तिरबाट अग्ला हिमालहरूले घेरेका छन् र एक तिर पन्जाव क्षेत्रको प्रदेशद्वार रहेको छ। यो सहर समथल रहेको छ।

यस सहरमा हिँउदको बेला जाडो हुने र ग्रिष्म ऋतुको बेला गर्मी हुने गरेको छ। पेसावरमा हिउँद नोभेम्बर महिनामा सुरु भएर अन्तिम मार्च समाप्त हुन्छ तर कहिलेकाहीँ मध्य अप्रिल सम्म पनि पुग्छ यस ऋतुमा सहरको न्युन तापक्रम औसत ४ डिग्री (३९ डिग्री फरेनहाइट) सम्म पुग्छ भने अधिकतम औसत तापक्रम १८.३ डिग्री (३९ डिग्री फरेनहाइट) सम्म पुग्छ। ग्रिष्म ऋतुको मध्य मे देखि मध्य सेप्टेम्बर सम्म चल्छ, यतिखेर सहरको तापक्रम अधिकतम ४० डिग्री (१०४ डिग्री फरेनहाइट) सम्म पुग्छ भने न्युनतम तापक्रम २५ डिग्री (७७ डिग्री फरेनहाइट) सम्म पुग्छ।

बाह्य कडीहरू

• पेसावर विकियात्रामा यात्रा सहयोगी