पाकिस्तानको निर्वाचन आयोग
पाकिस्तानको निर्वाचन आयोग [क] एक आश्रित, गैर-स्वायत्त, स्थायी र संवैधानिक रूपमा स्थापित सङ्घीय निकाय हो जुन राष्ट्रिय संसद, प्रादेशिक व्यवस्थापिका, स्थानीय सरकार, र पाकिस्तानको राष्ट्रपतिको निर्वाचन, साथै निर्वाचन क्षेत्रहरूको सीमाङ्कन र मतदाता नामावलीको तयारीको लागि जिम्मेवार छ। पाकिस्तानको संविधानमा उल्लिखित सिद्धान्त अनुसार निर्वाचन इमान्दारीपूर्व, न्यायोचित, निष्पक्ष र कानून बमोजिम सम्पन्न भएको र भ्रष्ट आचरण कायम नरहेको सुनिश्चित गर्न आयोगले आवश्यकता अनुसार यस्तो व्यवस्था गर्दछ। निर्वाचन आयोगको गठन २३ मार्च १९५६ मा भएको थियो र यसलाई पाकिस्तानको इतिहासमा धेरै पटक पुनर्गठन र सुधार गरिएको छ।[१][२]
 निर्वाचन आयोगको निशान छाप | |
 इस्लामाबाद स्थित प्रधान कार्यालय | |
| निकाय विवरण | |
|---|---|
| गठन | 23 मार्च 1956[१] |
| अधिकार क्षेत्र |  पाकिस्तान |
| आदर्श वाक्य | स्वतन्त्र, निष्पक्ष, समदर्शी |
| निकाय कार्यकारी | |
| वेबसाइट | ecp |
मुख्य निर्वाचन आयुक्त र उच्च अदालतका चार अवकाशप्राप्त न्यायाधीश, देशको चार प्रदेशहरूमा (पञ्जाब, सिन्ध, बलुचिस्तान र खैबर पख्तुनख्वा) मध्ये एकबाट निर्वाचन आयोगको पाँच सदस्यीय प्यानल गठन गर्छन्। वर्तमान मुख्य निर्वाचन आयुक्त सिकन्दर सुल्तान राजा हुन्।[३] सन् २०१८ पाकिस्तानी आम निर्वाचन निर्वाचन ऐन २०१७ अन्तर्गत सम्पन्न गरिएको थियो, जुन २ अक्टोबर २०१७ मा राष्ट्रिय सभाले पारित गरेको थियो।[४]
कार्य र कर्तव्य
सम्पादन गर्नुहोस्पाकिस्तानको निर्वाचन आयोगको काम र कर्तव्यहरू पाकिस्तानको संविधानको धारा २१९ मा परिभाषित र निर्धारण गरेको छ। यसका निम्न कर्तव्यहरूको रहेका छन्:
- राष्ट्रिय सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनका लागि मतदाता नामावली तयार गर्ने र त्यस्ता नामावलीलाई वार्षिक रूपमा परिमार्जन गर्ने [धारा २१९ (क)];
- महासभाको निर्वाचन व्यवस्थित गर्ने र सञ्चालन गर्ने र सदन वा प्रादेशिक सभाको आकस्मिक रिक्त पदहरू भरण गर्ने [धारा २१९(ख)];
- स्थानीय सरकारका निकायहरूको निर्वाचन व्यवस्थित गर्ने र सञ्चालन गर्ने। [धारा १४०(क)];
- निर्वाचन न्यायाधिकरणको नियुक्ति गर्ने। [धारा २१९ (ग)];
- [धारा ६३(२)] अध्यक्ष वा सभामुख वा राजनीतिक दलका प्रमुखबाट सिफारिस प्राप्त भएपछि संविधान बमोजिम र प्रदेश सभाका सदस्यहरू अयोग्य ठहरिने मुद्दाहरूको निर्णय गर्ने;
- इस्लामी गणतन्त्र पाकिस्तानको संविधानको दोस्रो अनुसूची [धारा ४१ (३)] अनुसार राष्ट्रपतिको पदको निर्वाचन गर्ने र सञ्चालन गर्ने;
- राष्ट्रपतिको आदेशअनुसार जनमत सङ्ग्रह गर्ने । [धारा ४८ (६)];
राष्ट्रिय सभा र प्रादेशिक व्यवस्थापिका (सिन्ध, पञ्जाब, खैबर पख्तुनख्वा र बलुचिस्तान) को प्रत्येक राष्ट्रिय आम निर्वाचनको प्रयोजनका लागि धारा २३९ अनुसार एक निर्वाचन आयोग गठन गरिनेछ। निर्वाचनको सम्बन्धमा गठित निर्वाचन आयोगको कर्तव्य निर्वाचनलाई व्यवस्थित र सञ्चालन गर्नु र निर्वाचन इमानदारीपूर्वक, न्यायोचित, निष्पक्ष र कानून बमोजिम सम्पन्न भएको सुनिश्चित गर्न आवश्यक व्यवस्था गर्नु र भ्रष्ट आचरणबाट जोगिनु हुनेछ।
— धारा २१८-२१९: निर्वाचन आयोग; भाग-८, अध्याय:१ मुख्य निर्वाचन आयुक्त,, स्रोत:पाकिस्तानको संविधान[५]
टिप्पणीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ १.० १.१ Administrators (जुन २००३), "1956 Constitution", Story of Pakistan, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३।
- ↑ Const Pakistan, "PART VIII (contd) Elections Chapter 2. Electoral Laws and Conduct of Elections", Constitution of Pakistan, Chapter II, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३।
- ↑ CEC, "Message from the Chief Election Commissioner", Chief Election Commission Secretariat, मूलबाट २६ जुन २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जनवरी २०१३। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २६ जुन २०१२ मिति
- ↑ "National Assembly", na.gov.pk।
- ↑ "Chapter 1: Chief Election Commissioner and Election Commissions", Constitution of Pakistan, अन्तिम पहुँच ३ जनवरी २०१३।