टोटो भाषा
टोटो भारत र भुटानको सिमानामा बोलिने एक चिनियाँ तिब्बती भाषा हो, जुन भुटानको सीमामा पश्चिम बङ्गालको टोटोपारामा आदिवासी टोटो मानिसहरूद्वारा बोलिने गरिन्छ। यो पश्चिम बङ्गालको जलपाईगुडी जिल्लाको भारत-भुटान सीमामा पर्ने शुभपारा, धुन्चीपारा र पंचायतपारा पहाडहरूमा पनि बोलिन्छ।
| टोटो | |
|---|---|
| 𞊒𞊪𞊒𞊪, তোতো | |
  टोटो र बङ्गाली लिपिमा "टोटो" शब्द | |
| क्षेत्र | पश्चिम बङ्गाल |
| रैथाने(हरू) | टोटो |
| मातृभाषी वक्ता | १,४११ |
| बङ्गाली लिपि र टोटो (लिपि) | |
| भाषा सङ्केतहरू | |
| आइएसओ ६३९-३ | txo |
| ग्लोटोलग | toto1302[१] |
स्थिति सम्पादन गर्नुहोस्
टोटोलाई युनेस्कोले १,००० वक्ताहरूको साथमा गम्भीर रूपमा लोपोन्मुख भाषाको रूपमा सूचीबद्ध गरेको छ। तर, समुदायका अधिकांश परिवारले घरमा टोटो बोल्छन्। विद्यालयमा बङ्गाली प्रयोग गरे पनि अधिकांश बालबालिकाले घरमै टोटो सिक्छन्।[२]
भारतीय मानवविज्ञान सर्वेक्षणले टोटो जनजातिको भाषासम्बन्धी अध्ययन गर्न थाल्यो, जसको जनसङ्ख्या घटेर १,५३६ मा झरेको छ, उनीहरूले यो थाहा पाएनन् कि यो भाषा जनजातिभन्दा बढी खतरामा छ। अनुसन्धाताहरू र टोटो समुदायका सदस्यहरू स्वीकार्छन् कि भाषा खतरामा छ र अन्य भाषाहरू, विशेष गरी नेपाली र बङ्गालीको प्रभाव दिनप्रतिदिन बढ्दै गइरहेको छ।[३]
हिमालय भाषा परियोजनाले टोटोको पहिलो व्याकरणात्मकमा काम गरिरहेको छ।
सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "टोटो", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।
- ↑ Ben Doherty (अप्रिल २९, २०१२), "India's tribal people fast becoming lost for words", The Age, अन्तिम पहुँच २०१५-०२-०८।
- ↑ Singh, Shiv Sahay (१ अगस्ट २०१४), "Toto language more endangered than tribe", The Hindu, अन्तिम पहुँच १८ डिसेम्बर २०१९।