अभिनवगुप्त कश्मीरका एक दार्शनिक, रहस्यवादी र सौन्दर्यशास्त्री थिए। उहाँलाई एक प्रभावशाली सङ्गीतकार, कवि, नाटककार, व्याख्याता, धर्मशास्त्री, र तर्कशास्त्री पनि मानिन्थ्यो - एक बहुमाथिक व्यक्तित्व जसले गर्दा भारतीय संस्कृतिमा बलियो प्रभाव पारेको थियो। अभिनवगुप्तको जन्म विद्वान र रहस्यवादीहरूको ब्राह्मण परिवारमा भएको थियो जसका पुर्खाहरू कश्मीरका महान् राजा ललितादित्य मुक्तपीडद्वारा कन्नौजबाट बसाइँ सरेका थिए। उनले पन्ध्रजना (वा बढी) शिक्षक र गुरुहरूको मार्गदर्शनमा आफ्नो समयका दर्शन र कलाका सबै विद्यालयहरू अध्ययन गरेका थिए।

अभिनवगुप्त
व्यक्तिगत
जन्म
शङ्कर

९५०
मृत्यु१०१६
धर्महिन्दु धर्म
पंथशैव

"अभिनवगुप्त" उनको वास्तविक नाम थिएन, बरु उसले आफ्नो गुरुबाट कमाएको उपाधि थियो, जसको अर्थ "योग्यता र आधिकारिकता" हो।[] जयरथबाट, हामीले थाहा पाउँछौं कि अभिनवगुप्तमा शक्तिपातको ठुलो स्तर प्राप्त गर्नेहरूका लागि आवश्यक सबै छवटा गुणहरू थिए, जसलाई पवित्र ग्रन्थहरूमा वर्णन गरिएको छ: ईश्वरमा अटल विश्वास, मन्त्रहरूको अनुभूति, वस्तुगत सिद्धान्तहरूमा नियन्त्रण, सफल निष्कर्ष, सञ्चालन गरिएका सबै गतिविधिहरू, काव्यात्मक रचनात्मकता र सबै विषयहरूको सहज ज्ञान।[]

एक लेखकको रूपमा, उहाँलाई दार्शनिक विचारको एक व्यवस्थितकर्ता मानिन्छ। उनले आधुनिक वैज्ञानिक अनुसन्धानकर्ताको जस्तो नभई आफ्नो समयका सबै उपलब्ध स्रोतहरूको मूल्याङ्कन गर्दै दार्शनिक ज्ञानलाई थप सुसंगत रूपमा पुनर्निर्माण, तर्कसंगत र व्यवस्था गरेका थिए।[]

उनको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण काम तन्त्रलोक ("तन्त्रको व्याख्या") थियो, जुन सम्पूर्ण त्रिका प्रणालीको संश्लेषण थियो।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. The Krama Tantricism of Kashmir; Navjivan Rastogi, page 157
  2. Rastogi, Navjivan (१९८७), Introduction to the Tantraloka: A Study in Structure, Delhi: Motilal Banarsidass, आइएसबिएन 9788120801806 
  3. Re-accessing Abhinavagupta, Navjivan Rastogi, page 10
  4. John R. Dupuche, The Kula Ritual as Elaborated in Chapter 29 of the Tantrāloka of Abhinavagupta