हान चिनियाँ
हान चिनियाँ वा हान जाति चीनको एक पूर्वी एसियाली जातीय समूह हो। यो विश्वको सबैभन्दा ठुलो जातीय समूह हो, जुन विश्वको जनसङ्ख्याको लगभग १८% हो। हान चिनियाँहरू चीनको सबैभन्दा ठुलो जातीय समूह (मुख्यभूमि चीन, हङकङ र मकाउ सहित) हुन्, जसको सङ्ख्या १.४ बिलियन छ, जुन कुल जनसङ्ख्याको लगभग ९२% हो। चिनियाँ सभ्यताको विकास र वृद्धिलाई आकार दिन तिनीहरूले सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पारेका छन्। ताइवानमा, तिनीहरूले जनसङ्ख्याको लगभग ९७% बनाउँदछन्। सिङ्गापुरको कुल जनसङ्ख्याको ७५ प्रतिशत हिस्सा हान चिनियाँ मूलका मानिसहरूले ओगटेका छन्। "हान" शब्दले केवल एक जातीय समूहलाई मात्र बुझाउँदैन, तर एक विशिष्ट सांस्कृतिक र ऐतिहासिक पृष्ठभूमिको साथ एक विशेष व्यक्तिसँग सम्बन्धित पहिचानलाई पनि बुझाउँछ जसले चिनियाँ सभ्यताको विकास र वृद्धिलाई आकार दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।[१]
汉族/漢族 वा 汉人/漢人 | |
|---|---|
| जम्मा जनसङ्ख्या | |
| १.४ अर्ब | |
| उल्लेखीय जनसङ्ख्या भएका क्षेत्रहरू | |
| जन गणतान्त्रिक चीन १,२८५,००१,७२० | |
| भाषाहरू | |
| चिनियाँ भाषा | |
| धर्महरू | |
| मुख्यतया अधार्मिक, चिनियाँ लोक धर्म (ताओवाद, पुर्खाको पूजा, कन्फ्युसियसवाद र अन्य सहित), महायान बौद्ध धर्म अल्पसङ्ख्यक ईसाई धर्म, र इस्लाम | |
केही स्रोतहरूले हान चिनियाँहरूलाई गलत रूपमा "चिनियाँ" भनेर उल्लेख गर्छन् वा तिनीहरूलाई अन्य चीन-तिब्बती मानिसहरूसँग समूहबद्ध गर्छन्। |
उत्तरी चीनबाट उत्पत्ति भएका हान चिनियाँहरूले पहेँलो नदीको किनारमा बसोबास गर्ने कृषि जनजातिहरूको एक सङ्घ ह्वाक्सियासँग आफ्नो पुर्खा भेट्टाउँछन्। तिनीहरू उत्तरी चीनको पहेँलो नदीको मध्य र तल्लो भागको आसपासको मध्य मैदानी इलाकामा बसोबास गर्थे। जनजातिहरूको यी सङ्घहरू आधुनिक हान चिनियाँ मानिसहरूका पुर्खाहरूका साथै चिनियाँ सभ्यताका पूर्वजहरू थिए। नाम "हान मानिसहरू" पहिलो पटक उत्तरी र दक्षिणी राजवंशको युगमा देखा पर्यो, र हान वंशबाट प्रेरित थियो, जुन चिनियाँ इतिहासमा पहिलो स्वर्ण युगमध्ये एक मानिन्छ। एक एकीकृत र एकीकृत साम्राज्यको रूपमा, हान चीन त्यस समयमा पूर्वी एसियाली भूराजनीतिक प्रभावको केन्द्रको रूपमा देखा पर् यो, यसको पूर्वी एसियाली छिमेकीहरूमा आफ्नो प्रभुत्वको धेरै प्रक्षेपण गर्यो र जनसङ्ख्याको आकार, भौगोलिक र सांस्कृतिक पहुँचमा समकालीन रोमन साम्राज्यसँग तुलना योग्य थियो। हान वंशको प्रतिष्ठा र प्रसिद्धिले धेरै प्राचीन ह्वाक्सियालाई आफूलाई "हानका मानिसहरू" भनेर चिनाउन उत्प्रेरित गऱ्यो। आजसम्म, हान चिनियाँहरूले यस राजवंशबाट आफ्नो जातीय नाम लिएका छन् र चिनियाँ लिपिलाई "हान वर्णहरू" भनिन्छ।[२]
चीनको विशाल भौगोलिक विस्तारमा हान चिनियाँहरूलाई उनीहरूको सांस्कृतिक, जातीय, आनुवंशिक, भाषिक र क्षेत्रीय विशेषताहरूको आधारमा विभिन्न उपसमूहहरूमा विभाजन गर्न सकिन्छ। विगत तीन सहस्राब्दीमा चीनको विशाल भौगोलिक विस्तारमा भएको ऐतिहासिक बसाइँसराइले आज आधुनिक चीनका विभिन्न क्षेत्रहरूमा पाइने विभिन्न हान चिनियाँ जातीय सहायक समूहहरूको विविध बहुलतामा विकास, उदय र समावेशीकरणलाई जन्म दिएको छ।[३] हान चिनियाँहरूको एक समृद्ध इतिहास छ जुन हजारौँ वर्ष लामो छ, उनीहरूको ऐतिहासिक जराहरू प्राचीन चीनको दिनहरूमा डेटिंग गर्दछ। हान इतिहासभरि नै चीन राजवंशहरूद्वारा शासित रहँदै आएको छ र यस अवधिमा यसले विस्तार, संकुचन, एकता र विखण्डनको चक्र देखेको छ। चीनमा हान संस्कृतिको अत्यधिक सङ्ख्यात्मक र सांस्कृतिक प्रभुत्वको कारण, चीनको अधिकांश लिखित इतिहासलाई "हान चिनियाँहरूको इतिहास" को रूपमा पढ्न सकिन्छ, यसको जातीय गैर-हान अल्पसङ्ख्यक समकक्षहरूको मात्र सन्दर्भको साथ सङ्केत र झुकाव।[४]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Karl Hack; Kevin Blackburn (२०१२), War Memory and the Making of Modern Malaysia and Singapore, NUS Press, पृ: ९६, आइएसबिएन 978-9971-69-599-6, मूलबाट ८ मार्च २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ अक्टोबर २०१८।
- ↑ Eno, R., The Han Dynasty (206 B.C. – A.D. 220), Indiana University Press, पृ: १, मूलबाट ११ जुलाई २०१९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २२ जनवरी २०१८।
- ↑ Edward Vickers (२०१३), History Education and National Identity in East Asia, Routledge, पृ: 191–, आइएसबिएन 978-1-135-40500-7, मूलबाट १४ अप्रिल २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ८ जनवरी २०१६।
- ↑ Roberts, John A.G (२००१), A History of China, Palgrave Macmillan, पृ: ५।
बाह्य कडीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्
हान चिनियाँसँग सम्बन्धित चित्र तथा श्रव्यदृश्यहरू विकिमिडिया कमन्समा रहेको छ।
