वाकाटक वंश

वाकाटक राजवंश एक पुरातन भारतीय राजवंश थियो जुन ३औँ शताब्दीको मध्यमा डेक्कनबाट उत्पन्न भएको थियो। तिनीहरूको राज्य उत्तरमा मालवा र गुजरातको दक्षिणी छेउदेखि दक्षिणमा तुङ्गभद्रा नदीसम्म र पश्चिममा अरब सागरदेखि पूर्वमा छत्तीसगढको किनारसम्म फैलिएको मानिन्छ। वाकाटकहरू कला, वास्तुकला र साहित्यको संरक्षक भएको रूपमा प्रख्यात छन्। तिनीहरूले सार्वजनिक कार्यहरूको नेतृत्व गरे र तिनीहरूका स्मारकहरू दृश्य विरासत हुन्।

वाकाटक वंश
२५० ई–५०० ई
राजधानी	वाशिम
आम भाषाहरू	संस्कृत महाराष्ट्री प्राकृत
धर्म	हिन्दु धर्म
सरकार	राजतन्त्र
महाराज
ऐतिहासिक काल	शास्त्रीय भारत
• स्थापित	२५० ई
• विस्थापित	५०० ई
पूर्ववर्ती उत्तरवर्ती पश्चिमी क्षत्रप सातवाहन वंश अभिर वंश कालाचुरी वंश विष्णुकुन्दिन वंश चालुक्य वंश राजर्षितुल्यकुल
अचेल	भारत

इतिहास

राजवंशको संस्थापक विन्ध्यशक्ति (२५०-२७०) थियो, जसको नाम विन्ध्यवासिनी देवीको नामबाट आएको हो। वंशको उत्पत्ति त्यहीँ भएको हुन सक्छ। वाकाटकहरूको संस्थापक विन्ध्यशक्तिको बारेमा लगभग केही थाहा छैन। वत्सगुल्मा शाखाको स्थापना उनको मृत्युपछि प्रवरसेन प्रथमका दोस्रो छोरा सर्वसेनले गरेका थिए। राजा सर्वसेनले महाराष्ट्रको वाशिम जिल्लाको वर्तमान वाशिमलाई आफ्नो राजधानी बनाए।

कदम्बसले सम्पुर्ण वाकाटक राज्यलाई जितेर रविवर्माको शासन (४८५–५१९ ईस्वी) को समयमा सम्भवतः ५०० ईस्वी पछि आफ्नो इलाकामा गाडेका थिए। वाकाटकहरूले सातवाहनहरूलाई प्रतिस्थापन गरे तापनि तिनीहरूले आफ्नो सिक्का बनाउने परम्परालाई निरन्तरता दिएको देखिँदैन। आज सम्म, कुनै वाकाटक सिक्का कहिल्यै पहिचान गरिएको छैन।

यो पनि हेर्नुहोस्

• सातवाहन वंश
• विष्णुकुन्दिन वंश