वाट
वाट (संकेत : W ) एकाइहरूको अन्तर्राष्ट्रिय प्रणाली (SI) मा सामर्थ्य वा रेडियन्ट फ्लक्सको एकाइ हो। १ वाट १ जूल प्रति सेकेन्ड वा १ kg⋅m 2 ⋅s −3 बराबर हुन्छ। [१] [२] यो ऊर्जा रुपान्तरण दर मापन गर्न प्रयोग गरिन्छ। वाटको नाम १८ औं शताब्दीका स्कटिश आविष्कारक, मेकानिकल इन्जिनियर, र रसायनशास्त्री जेम्स वाट (१७३६–१८१९), को सम्मानमा राखिएको हो जसले १७७६ मा आफ्नै स्टीम इन्जिनले न्यूकोमेन इन्जिनलाई सुधारेका थिए। वाटको आविष्कार औद्योगिक क्रान्तिको लागि आधारशिला थियो।
powerको एकाइ | |
---|---|
नाम | वाट |
प्रणाली | SI |
भौतिक परिमाण | power |
नामकरण गरिएको | जेम्स वाट |
परिभाषा
सम्पादन गर्नुहोस्१ वाट सामर्थ्य (कार्यको दर) भनेको कुनै वस्तुलाई एक न्युटनको विपरित बलको विरुद्धमा एक मिटर प्रति सेकेन्ड स्थिर वेग कायम गर्न आवश्यक सामर्थ्य हो । विद्युत चुम्बकत्वको सन्दर्भमा, एक वाट भनेको एक भोल्ट (V) को विद्युतीय सम्भावित भिन्नतामा एक एम्पीयर (A) को प्रवाह हुँदा विद्युतीय कार्य सम्पन्न हुने दर हो, जसको अर्थ वाट भोल्ट-एम्पीयरको बराबर हुन्छ। पछिल्लो एकाइ, तथापि, विद्युतीय सर्किटको वास्तविक शक्तिबाट फरक मात्राको लागि प्रयोग गरिन्छ)। माथिको समीकरण र ओहमको नियम प्रयोग गरेर वाटको लागि दुई अतिरिक्त एकाइ रूपान्तरणहरू फेला पार्न सकिन्छ। जहाँ ओहम ( ) विद्युतीय प्रतिरोधको SI व्युत्पन्न एकाई हो।
उदाहरणहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- १०० किलोग्राम पिण्ड मास भएको व्यक्ति ५ सेकेन्डमा ३ मिटर अग्लो भर्याङ चढ्दा करिब ६०० वाटको दरले काम गरिरहेको छ । । [lower-roman १]
उत्पत्ति र अन्तर्राष्ट्रीय मात्रक प्रणालीमा स्वीकार
सम्पादन गर्नुहोस्वाटको नाम स्कटिश आविष्कारक जेम्स वाटको नाममा राखिएको हो। [३] एकाइको नाम सी. विलियम सिमेन्सले १८८२ अगस्ट मा ब्रिटिस एसोसिएसन फर द एडभान्समेन्ट अफ साइन्सको ५२ औं सम्मेलनको अध्यक्षको सम्बोधनमा प्रस्ताव गरेका थिए। [४] एकाइहरूको व्यावहारिक प्रणालीमा एकाइहरू प्रमुख भौतिकशास्त्रीहरूको नामबाट राखिएको उल्लेख गर्दै, सिमेन्स (Siemens )ले शक्तिको एकाइको लागि वाट उपयुक्त नाम हुन सक्छ भन्ने प्रस्ताव गरे। [५] सिमेन्सले व्यावहारिक एकाइहरूको विद्यमान प्रणाली भित्रको एकाइलाई "भोल्टको सम्भाव्यताको भिन्नता मार्फत एम्पियरको करेन्टद्वारा अभिप्रेरित शक्ति" भनेर परिभाषित गरेको छ। [६]
गुणन
सम्पादन गर्नुहोस्उपगुणक | गुणक | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
मान | चिह्न | नाम | मान | चिह्न | नाम | |
10–1 W | dW | डेसिवाट | 101 W | daW | डेकवाट | |
10–2 W | cW | सेंटिवाट | 102 W | hW | हेक्टोवाट | |
10–3 W | mW | मिल्लिवाट | 103 W | kW | किलोवाट | |
10–6 W | µW | मइक्रोवाट | 106 W | MW | मेगवाट | |
10–9 W | nW | नॅनोवाट | 109 W | GW | गिगावाट | |
10–12 W | pW | पीकोवाट | 1012 W | TW | टेरवाट | |
10–15 W | fW | फ़ेम्टोवाट | 1015 W | PW | पेटवाट | |
10–18 W | aW | एट्टोवाट | 1018 W | EW | एक्सवाट | |
10–21 W | zW | ज़ेप्टोवाट | 1021 W | ZW | ज़ेट्टवाट | |
10–24 W | yW | योक्टोवाट | 1024 W | YW | योट्टवाट | |
सामान्य गुणक मोटे अक्षरों में हैं |
- किलोवाट सामान्यतया इन्जिनको आउटपुट पावर र विद्युतीय मोटर, औजार, मेसिन र हीटरको शक्ति मापन गर्न प्रयोग गरिन्छ। यो प्रसारण रेडियो र टेलिभिजन ट्रान्समिटरहरूको विद्युत चुम्बकीय पावर आउटपुट अभिव्यक्त गर्न प्रयोग गरिने साझा एकाइ पनि हो। एक किलोवाट लगभग 1.34 हर्स वर बराबर हुन्छ। एउटा हिटिङ कोइल भएको सानो इलेक्ट्रिक हीटरले १ किलोवाट प्रयोग गर्न सक्छ। संयुक्त राज्य अमेरिकामा एक घरपरिवारको औसत बिजुली खपत लगभग १ किलोवाट छ। [lower-roman २] पृथ्वीको १ वर्ग मिटरको सतह क्षेत्रले (मध्य दिनमा, भूमध्य रेखाको नजिक) सामान्यतया सूर्यबाट लगभग एक किलोवाट सूर्यको किरण ( सौर विकिरण ) प्राप्त गर्दछ । [८]
- मेगावाट
सन्दर्भ सामग्रीहरू
सम्पादन गर्नुहोस्- ↑ Newell, David B; Tiesinga, Eite (२०१९), The international system of units (SI), National Institute of Standards and Technology। §2.3.4, Table 4.
- ↑ Comprehensive energy systems. Vol 1: Energy fundamentals।
- ↑ The Science of measurement: A historical survey, New York, पृ: २३९।
- ↑ "Address by C. William Siemens", Report of the Fifty-Second meeting of the British Association for the Advancement of Science 52, London: John Murray, १८८३, पृ: 1–33।
- ↑ Siemens supported his proposal by asserting that Watt was the first who "had a clear physical conception of power, and gave a rational method for measuring it." "Siemens, 1883, p. 6"
- ↑ "Siemens", 1883, p. 5"
- ↑ Nakagami, Hidetoshi; Murakoshi, Chiharu; Iwafune, Yumiko (2008). "International Comparison of Household Energy Consumption and Its Indicator". ACEEE Summer Study on Energy Efficiency in Buildings. Pacific Grove, California: American Council for an Energy-Efficient Economy. Figure 3. Energy Consumption per Household by Fuel Type. 8:214–8:224. http://www.aceee.org/files/proceedings/2008/data/papers/8_24.pdf. अन्तिम पहुँच मिति: 14 February 2013.
- ↑ Elena Papadopoulou, Photovoltaic Industrial Systems: An Environmental Approach, Springer 2011 आइएसबिएन ३६४२१६३०१७, p.153
उद्दरण त्रुटी: <ref>
tags exist for a group named "lower-roman", but no corresponding <references group="lower-roman"/>
tag was found