फुजियान

फुजियान

福建
फुजियान 福建
प्रदेश
	फुजियान प्रदेश
नाम प्रतिलेखन(हरू)
• चिनियाँ	福建省 (Fújiàn Shěng)
	(माथिबाट घडीको दिशामा) फुजियान टिअन्होउ दरबार; जियामेन क्षितिज; तीन लेन र सात गल्लीहरू; नानपुतुओ मन्दिर; फुजियान टुलु;
	फुजियान प्रान्तको स्थान देखाउँदै नक्सा
	निर्देशाङ्क: २५°५४′०″उ॰ ११८°१८′०″पू॰ / २५.९००००°N ११८.३००००°Eनिर्देशाङ्कहरू: २५°५४′०″उ॰ ११८°१८′०″पू॰ / २५.९००००°N ११८.३००००°E
देश	जनवादी गणतन्त्र चीन ; गणतन्त्र चीन (किनमेन, मात्सु र वुकिउ टापुहरू)
राजधानी	फुझोउ
सबैभन्दा ठुलो सहर	क्वान्झाउ
सरकार
• प्रकार	प्रदेश
• अङ्ग	फुजियान प्रान्तीय जन कांग्रेस
• राष्ट्रिय जन कांग्रेस प्रतिनिधित्व	७४ जनप्रतिनिधि
क्षेत्रफल
• जम्मा	१२१४०० किमी२ (४६९०० वर्ग माइल)
• क्रम	२३औँ
उच्चतम उचाई	२१५८ मिटर (७०८० फिट)
जनसङ्ख्या (सन् २०२०)
• जम्मा	४१५४००८६
• क्रम	१५औँ
• घनत्व	३४०/किमी२ (८९०/वर्ग माइल)
• क्रम	१४औँ
जनसाङ्ख्यिकी
• जातीय संरचना	हान – ९८%; क्षे – १%; हुइ – ०.३%
वेबसाइट	www.fujian.gov.cn (चिनियाँमा)

फुजियान (福建^ⓘ) चीनको दक्षिणपूर्वी तटमा अवस्थित एक प्रान्त हो। फुजियानको उत्तरमा झेजियाङ, पश्चिममा जियाङ्सी, दक्षिणमा ग्वाङदोङ र पूर्वमा ताइवान जलडमरू छन्। यसको राजधानी फुझोउ हो र जनसङ्ख्याको आधारमा यसको सबैभन्दा ठुलो सहर क्वानझोउ हो, अन्य उल्लेखनीय सहरहरूमा जियामेन र झांगझोउको बन्दरगाह सहर समावेश छ। फुजियान ताइवान जलडमरूमध्यको पश्चिमी तटमा अवस्थित छ जुन ताइवानको सबैभन्दा नजिकको भौगोलिक र सांस्कृतिक रूपमा अवस्थित छ। किनमेन जस्ता केही टापुहरू फुजियानको सियामेनबाट लगभग १० किलोमिटर (६.२ माइल) पूर्वमा मात्र छन्।

यद्यपि यसको जनसङ्ख्या मुख्यतया हान जातीयताको पहिचान गर्दछ, यो चीनको सबैभन्दा सांस्कृतिक र भाषिक रूपमा विविध प्रान्तहरू मध्ये एक हो। मिन चिनियाँ भाषा समूहका उपभाषाहरू प्रान्तभित्र सबैभन्दा बढी बोलिने गर्दथे, जसमा उत्तरपूर्वी फुजियान प्रान्तको फुझोउ बोली र पूर्वी मिन र दक्षिणपूर्वी फुजियानका विभिन्न दक्षिणी मिन र होक्कियन बोलीहरू समावेश थिए। फुझोउ को राजधानी सहर र निङ्दे प्रान्तको फुआन र झेजियांग प्रान्तको वेन्झाउ प्रान्तको कांगनान काउन्टी-स्तरीय सहरले उत्तरपूर्वी फुजियानको मिन डोङ भाषाई र सांस्कृतिक क्षेत्र बनाउँदछ। फुजियानमा हक्का मानिसहरूद्वारा हक्का चिनियाँ पनि बोलिन्छ। मिन बोलीहरू, हक्का र मानक चिनियाँहरू पारस्परिक रूपमा अस्पष्ट छन्। आप्रवासनको कारण, ताइवान, सिङ्गापुर, मलेसिया, इन्डोनेसिया र फिलिपिन्सका जातीय चिनियाँ जनसङ्ख्याको ठुलो मात्रा दक्षिणी मिन (वा होक्कियन) बोल्छन्।

४ करोड १५ लाख जनसङ्ख्या भएको फुजियान चिनियाँ प्रान्तहरूमध्ये जनसङ्ख्याको हिसाबले १५औँ स्थानमा छ। सन् २०२२ मा, फुजियानको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन ५.३१ ट्रिलियन चिनियाँ युआन (नोमिनल जीडीपीद्वारा ७९० बिलियन अमेरिकी डलर) पुगेको थियो, जुन पूर्वी चीन क्षेत्रमा चौथो र जीडीपीमा आठौँ राष्ट्रव्यापी थियो। फुजियानको प्रतिव्यक्ति जीडीपी राष्ट्रिय औसतभन्दा माथि छ, चिनियाँ युआन ¥१२६,८२९ (नाममात्रमा १८,८५६ अमेरिकी डलर), जियाङ्सु पछि सबै चिनियाँ प्रान्तहरूको प्रति व्यक्ति दोस्रो उच्चतम जीडीपी। ताइवानसँगको भौगोलिक निकटताबाट यसले फाइदा उठाएको छ। चिनियाँ गृहयुद्धको परिणामस्वरूप, ऐतिहासिक फुजियानको एक सानो अनुपात अब गणतन्त्र चीन (गणतन्त्र चीन, ताइवान) भित्र छ। गणतन्त्र चीनको फुजियान प्रान्तमा तीन अपतटीय द्वीपसमूहहरू छन्, अर्थात् किनमेन टापुहरू, मात्सु टापुहरू र वुकिउ टापुहरू।

फुजियान शिक्षा र अनुसन्धानमा चीनको अग्रणी प्रान्तमध्ये एक मानिन्छ। सन् २०२३ सम्ममा, यस प्रान्तका दुई प्रमुख सहरहरू वैज्ञानिक अनुसन्धान उत्पादनद्वारा विश्वका शीर्ष ४५ सहरहरू (जियामेन ३८औँ र फुझोउ ४५औँ) मा परेका छन्।^[३] यसको प्रारम्भिक दिनहरूमा, फुजियानको विकास अन्य तटीय प्रान्तहरूको तुलनामा तुलनात्मक रूपमा ढिलो थियो किनभने कुओमिन्ताङ-नियन्त्रित ताइवानसँग सम्भावित द्वन्द्वको कारण। आज, यस प्रदेशमा अर्थव्यवस्थामा उच्च वृद्धि दरको आनन्द उठाउँदै सबैभन्दा बढी वन कवरेज दर छ। फुजियानमा प्रतिव्यक्ति कुल गार्हस्थ्य उत्पादन हालैका वर्षहरूमा चीनका प्रान्तहरूमध्ये ४-६औँ स्थानमा रहेको छ। विकाससँगै फुजियानको उत्तर र पश्चिममा अत्यधिक जनसङ्ख्याको आगमन भएको छ, र अधिकांश खेत र जङ्गल, साथै राजा वुजुका मन्दिरहरू जस्ता सांस्कृतिक सम्पदा स्थलहरूले सर्वव्यापी अग्ला भवनहरूलाई मार्ग दिएका छन्। फुजियानले विकासलाई निरन्तरता दिन चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ भने साथसाथै फुजियानको प्राकृतिक र सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण गरिरहेको छ।^[४]

टिप्पणीहरू

↑ चिनियाँ गृहयुद्धको परिणाम स्वरूप, ऐतिहासिक फुजियानको सानो अंश अब गणतन्त्र चीन भित्र छ। आरओसीको फुजियान प्रान्तमा किनमेन टापुहरू, मात्सु टापुहरू र वुकिउ टापुहरू गरी तीनवटा अपतटीय द्वीपसमूहहरू छन्।
↑ जनवादी गणतन्त्र चीनले दाबी गरेको तर चीनको सुव्यवस्थित फुजियान प्रान्तको भागको रूपमा गणतन्त्र चीनद्वारा प्रशासित किनमेन, मात्सु र वुकिउ टापुहरूलाई समावेश गर्ने हो भने, कुल क्षेत्रफल फुजियानमा १२१,५८० वर्ग किलोमिटर (४६,९४० वर्ग माइल) छ।

सन्दर्भ सामग्रीहरू

↑ "Doing Business in China - Survey", Ministry Of Commerce - People's Republic Of China, मूलबाट अगस्ट ५, २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ५ अगस्ट २०१३। = Archive.today अभिलेखिकरण ५ अगस्ट २०१३ मिति
↑ "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)", National Bureau of Statistics of China, ११ मे २०२१, मूलबाट अक्टोबर १, २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ११ मे २०२१।
↑ "Leading 200 science cities | Nature Index 2023 Science Cities | Supplements | Nature Index", www.nature.com (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२३-११-२२।
↑ "Forestry in Fujian Province", English.forestry.gov.cn, जनवरी २१, २०१०, मूलबाट मे ३, २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच मे ७, २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण मे ३, २०१२ मिति

बाह्य कडीहरू

फुजियान विकियात्रामा यात्रा सहयोगी
(चिनियाँमा) फुजियान सरकारी वेबसाइट (चीन जनवादी गणतन्त्र चीन)
(चिनियाँमा) फुजियान सरकारी वेबसाइट (गणतन्त्र चीन)
(अङ्ग्रेजी वा चिनियाँमा) सन् १८२१ देखि १८५० सम्मका सात तटीय प्रान्तहरूको पूरा नक्सा

[1] चिनियाँ गृहयुद्धको परिणाम स्वरूप, ऐतिहासिक फुजियानको सानो अंश अब गणतन्त्र चीन भित्र छ। आरओसीको फुजियान प्रान्तमा किनमेन टापुहरू, मात्सु टापुहरू र वुकिउ टापुहरू गरी तीनवटा अपतटीय द्वीपसमूहहरू छन्।

[3] जनवादी गणतन्त्र चीनले दाबी गरेको तर चीनको सुव्यवस्थित फुजियान प्रान्तको भागको रूपमा गणतन्त्र चीनद्वारा प्रशासित किनमेन, मात्सु र वुकिउ टापुहरूलाई समावेश गर्ने हो भने, कुल क्षेत्रफल फुजियानमा १२१,५८० वर्ग किलोमिटर (४६,९४० वर्ग माइल) छ।

[mofcom-2] "Doing Business in China - Survey", Ministry Of Commerce - People's Republic Of China, मूलबाट अगस्ट ५, २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ५ अगस्ट २०१३। = Archive.today अभिलेखिकरण ५ अगस्ट २०१३ मिति

[4] "Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3)", National Bureau of Statistics of China, ११ मे २०२१, मूलबाट अक्टोबर १, २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ११ मे २०२१।

[:0-5] "Leading 200 science cities | Nature Index 2023 Science Cities | Supplements | Nature Index", www.nature.com (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२३-११-२२।

[6] "Forestry in Fujian Province", English.forestry.gov.cn, जनवरी २१, २०१०, मूलबाट मे ३, २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच मे ७, २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण मे ३, २०१२ मिति

[टिप्पणी १]

[१]

[टिप्पणी २]

[२]

[३]

[४]