नगर पञ्चायत

भारतको नगर पञ्चायत ग्रामीणबाट सहरीमा संक्रमणको बस्ती हो र यसैले नगरपालिकासँग तुलना गर्न मिल्ने सहरी राजनीतिक एकाइको रूप हो। १२,००० भन्दा बढी र ४०,००० भन्दा कम बासिन्दा भएको सहरी केन्द्रलाई नगर पञ्चायतको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ। एक सहर पञ्चायतको लागि जनसङ्ख्या आवश्यकता राज्य अनुसार फरक हुन सक्छ।

मिरिक नगर पञ्चायत

यस्ता परिषद्हरू पञ्चायती राज प्रशासनिक प्रणाली अन्तर्गत गठन हुन्छन्। तमिलनाडु पहिलो राज्य थियो जसले पञ्चायत सहरलाई ग्रामीण गाउँ र सहरी स्थानीय निकायहरू बीचको मध्यवर्ती चरणको रूपमा परिचय गराएको थियो। नगर पञ्चायतको संरचना र काम राज्य सरकारले निर्धारण गर्छ।

शासन

प्रत्येक नगर पञ्चायतमा वडा सदस्यसहित अध्यक्ष रहेको समिति हुन्छ। सदस्यतामा कम्तिमा १० निर्वाचित वडा सदस्य र तीन मनोनित सदस्यहरू हुन्छन्। एक तिहाई सिट अनुसूचित जाति, अनुसूचित जनजाति, पिछडिएका वर्ग र महिलाका लागि आरक्षित छन्। नगर पञ्चायतका निर्वाचक वडाहरूबाट प्रत्यक्ष निर्वाचनद्वारा काउन्सिलर वा वडा सदस्यहरू चयन गरिन्छन्। निर्वाचित अधिकारीहरूको साथसाथै, राज्य सरकारले नगर पञ्चायतहरूको प्रशासन र कामकाजलाई सहज बनाउन अधिकारीहरू नियुक्त गर्दछ।

प्रत्येक भारतीय राज्यको पञ्चायत सहरहरूको लागि आफ्नै व्यवस्थापन निर्देशनालय छ।

• केरल: स्थानीय स्वशासन विभाग
• तमिलनाडु: नगर पञ्चायत निदेशालय
• कर्नाटक: नगरपालिका प्रशासन निर्देशनालय