जनसाङ्ख्यिकी

जनसाङ्ख्यिकी जनसङ्ख्याको सांख्यिकीय अध्ययन हो, विशेष गरी मानव जाति। जनसाङ्ख्यिकीय विश्लेषणले जनसङ्ख्याको आयाम र गतिशीलताको जाँच र मापन गर्दछ; यसले शिक्षा, राष्ट्रियता, धर्म र जातीयता जस्ता मापदण्डहरूद्वारा परिभाषित सम्पूर्ण समाज वा समूहहरूलाई समेट्न सक्छ। शैक्षिक संस्थाहरूले सामान्यतया जनसाङ्ख्यिकीलाई समाजशास्त्रको क्षेत्र मान्छन्, यद्यपि त्यहाँ धेरै स्वतन्त्र जनसाङ्ख्यिकी विभागहरू छन्।

सन् १९५० देखि २१०० सम्म विश्व जनसङ्ख्याको जनसाङ्ख्यिकी।

यी विधिहरू मुख्यतया मानव जनसङ्ख्या अध्ययन गर्न विकसित गरिएको छ, तर विभिन्न क्षेत्रहरूमा विस्तार गरिएको छ जहाँ अनुसन्धानकर्ताहरूले जान्न चाहन्छन् कि सामाजिक अभिनेताहरूको जनसङ्ख्या जन्म, मृत्यु, र बसाइँसराइको प्रक्रियाहरू मार्फत कसरी परिवर्तन हुन सक्छ। मानव जैविक जनसङ्ख्याको सन्दर्भमा, जनसाङ्ख्यिकीय विश्लेषणले जनसङ्ख्याको स्वतन्त्र अनुमान विकास गर्न प्रशासनिक अभिलेखहरू प्रयोग गर्दछ।

इतिहास

जनसाङ्ख्यिकीय विचारहरू पुरातनतामा फेला परेका थिएँ, र प्राचीन ग्रीस, प्राचीन रोम, चीन र भारत जस्ता धेरै सभ्यता र संस्कृतिहरूमा उपस्थित थिएँ।

विधिहरू

जनसाङ्ख्यिकी मानव जनसङ्ख्याको आकार, संरचना, र स्थानिय वितरण र समयसँगै यी सुविधाहरू कसरी परिवर्तन हुन्छन् भन्ने तथ्याङ्कीय र गणितीय अध्ययन हो। जनसङ्ख्याको जनगणना र दर्ताहरूबाट डाटा प्राप्त गरिन्छ: जन्म, मृत्यु, बसाइसराइ, विवाह, सम्बन्धविच्छेद, रोग र रोजगारी जस्ता घटनाहरूको अभिलेख। यो गर्नको लागि, तिनीहरू कसरी गणना गरिन्छ र तिनीहरूले जवाफ दिने प्रश्नहरू यी चार अवधारणाहरूमा समावेश छन् भन्ने बुझ्नुपर्छ: जनसङ्ख्या परिवर्तन, जनसङ्ख्या सङ्ख्याको मानकीकरण, जनसाङ्ख्यिकीय बही समीकरण, र जनसङ्ख्या संरचना।