समाज एकभन्दा धेरै मानिसहरूको समुदाय हो। समाजले एउटै रहन-सहन, व्यवस्था, धर्म आदि अँगाल्ने वा एकै स्थानमा बसोबास गर्ने मानिसहरूको समुहलाई बुझाउँछ। यसले कुनै विशेष उदेश्य लिएर निर्माण गरिएका सङ्घ, संस्थालाई पनि बुझाउने गर्दछ। उदारणका लागि आर्य समाज, ब्रम्ह समाज, थारु समाज, नेवार समाज, आदिलाई लिन सकिन्छ। उक्त समाज भन्ने शब्द अङ्ग्रेजी शब्द Societasबाट लिइएको हो। 'समाज' शब्दले गाउँटोल वा सहरका बेग्लाबेग्लै घरमा बस्ने व्यक्तिहरूको समुहलाई बुझाउँछ। समाज समिष्टि हो। समाज परिवारको एकाईहरूको सम्पूर्णता हो।

समाज

समाजलाई [[जर्मन]] समाजशास्त्री म्याम्स वेबरले समाजलाई सामाजिक सम्बन्धको जालोको रुपमा अर्थ्याएका छन् । समाज विषयबारे अध्ययन गर्ने शासत्रलाई समाजशास्त्र भनिन्छ।

परिभाषाहरू सम्पादन गर्नुहोस्

विभिन्न विद्वानहरूले समाजको विभिन्न परिभाषाहरू दिएका छन्- समाजको अवधारणाको ग्रीनको व्याख्या अनुसार, समाज एक ठूलो समूह हो जसको एक व्यक्ति सदस्य हुन सक्छ। समाज जनसंख्या, संगठन, समय, स्थान र स्वार्थले बनेको हुन्छ।

एडम स्मिथ - समाज एक कृत्रिम उपाय हो जुन मानवले पारस्परिक लाभको लागि सिर्जना गरेको हो।
डा. जेम्स: समाज शान्तिपूर्ण मानव सम्बन्धको राज्य हो।
प्रो. गिडिङ्स: समाज आफैमा एक संघ हो, यो एक संगठन हो र व्यवहार को योग हो, जसमा सहयोग गर्ने व्यक्तिहरु एक अर्का संग सम्बन्धित छन्।
प्रो. मैकाइवर: समाज भनेको मानिसले बनाएको सम्बन्ध हो, जुन उनीहरूले सिर्जना गर्न बाध्य हुनुपर्छ।

समाजका तत्वहरू सम्पादन गर्नुहोस्

प्रो मैकाइवर को अनुसार, निम्नानुसार छन्:

  1. चलन र परम्पराहरू
  2. अधिकार
  3. स्वतन्त्रता
  4. काम गर्ने विधिहरू
  5. आपसी सहयोग
  6. समूह र उपसमूहहरू
  7. मानव व्यवहार मा नियन्त्रण

छोटकरीमा, समाज एउटै क्षेत्रमा बनेको उद्देश्यपूर्ण समूह हो, यसका सदस्यहरू एकता र आपसमा बाँधिएका हुन्छन्।

समाजको विशेषताहरु सम्पादन गर्नुहोस्

निम्न समाजका केही विशेषताहरू छन् जुन सामान्यतया सबै समाजशास्त्रीहरूले स्वीकार गरेका छन्-

  1. एक भन्दा बढी सदस्य
  2. म्याक्रो संस्कृति
  3. क्षेत्रीयता
  4. सामाजिक सम्बन्ध को दायरा
  5. श्रम विभाग जिल्लामा सामाजिक सेवाको लागि प्रमाण चाहिन्छ।कसैलाई मद्दत गर्न।
  6. सामाजिक आपसी सहयोग
  7. सामुहिक काम

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्