रक्त अल्पता

रातो रगत कोषहरूको संख्यामा कमी

रक्त अल्पता एक प्रकारको रोगको लक्षण हो। यो लक्षणमा रगतद्वारा अक्सिजन बोक्न सक्ने क्षमतामा ह्रास हुन्दछ।

यो लक्षणलाई विभिन्न किसिमले विभाजन गर्न सकिन्छ। तर अस्पतालमा सबैभन्दा धेरै काम लाग्ने विभाजन यस प्रकार छ-

  • माइक्रोसाइटिक
  • म्याक्रोसाइटिक
  • नर्मोसाइटिक
  • हाइपोक्रोमिक


रक्त अल्पता (रक्त+अल्पता),को साधारण मतलब रक्त (खून)को कमी छ। यो रातो रक्त कोशिकामा पाइने एक पदार्थ (कण) रूधिर वर्णिका यानि हीमोग्लोबिनको संख्यामा कमी आने देखि हुन्छ। हीमोग्लोबिनको अणुमा अनचाहे परिवर्तन आने भन्दा पनि रक्ताल्पताको लक्षण प्रकट हुन्छन्। हीमोग्लोबिन पुरा शरीरमा ओक्सीजनको प्रवाहित गर्दछ, र यसको संख्यामा कमी आने देखि शरीरमा ओक्सीजनको आपूर्तिमा पनि कमी आउँछ जसको कारण व्यक्ति थकान बढी कमजोरी महसूस गर्न सक्छ।

  • शरीर द्वारा फलाम र अन्य आहारको उपयोगमा समस्या।
  • लौहतत्व युक्त भोजनको अपर्याप्त सेवन।
  • मुख, आहार-नाल, आमाशय या आंतोंमा रक्तस्राव।
  • योनिक रक्तस्राव या भारी मासिक स्राव।
  • एक वर्षले कम आयुको शिशुहरू द्वारा गाई या बाख्राको दूधको सेवन।
  • शिशुहरूको दिये जाने वाला खाद्य अनुकल्पमा लौहतत्वको कमी।
  • थकान या कमजोरी अनुभव गर्नु।
  • छाला, होठ, मसूडों, आँखाहरू, नङ र हथेलियहरूको पँहेलो हुनु ।
  • स्पष्ट सोच्दा अप्ठ्यारो या भ्रम अनुभव गर्नु।
  • रिङ्गटा लाग्नु या बेहोश हुनु ।
  • स्याँ स्याँ हुनु वा छाती दुख्नु ।
  • मुटुको धडकनहरू तिब्र हुनु ।
  • बच्चाहरूको सुस्त विकास।

उपचार तथा देखभाल

सम्पादन गर्नुहोस्
  • चिकित्सकको सल्लाह अनुसार आफ्नो भोजनमा विशेष ध्यान दिन।
  • हरियो पत्तेदार सब्जियों, अंडों, रातो मासु, फल, दुग्ध-उत्पादन, मेवों, फलियों र माछाको आफ्नो भोजनमा शामिल गर्न।
  • चिकित्सकको सल्लाह अनुसार कुनै लौह-पूरक (आयरन सप्लीमेंट) लेना।
  • प्रतिदिन ६-८ ग्लास तरल पदार्थ लेना।
  • कम भएको लौहतत्व र रक्तको पूर्तिको लागि रक्ताधान करवाना।

यदि तपाईँलाई खडे होते नै चक्कर आउछन् या तपाईँ हांफने लाग्छन त तुरुन्त आफ्नो डाक्टरले संपर्क साधे।

यो पनि हेर्नुहोस्

सम्पादन गर्नुहोस्

अवर्धनात्मक रक्त अल्पता

सन्दर्भ सामग्री

सम्पादन गर्नुहोस्