मुख्य सीमा दरार, जसलाई हिमालय सीमा दरार पनि भनिन्छ, हिमालयको भूगर्भीय गल्ती हो जसले हिमालय फेदसिन्धु गङ्गा मैदान बीचको सीमा परिभाषित गर्दछ। गल्ती सतहमा राम्रोसँग व्यक्त गरिएको छ त्यसैले उपग्रह चित्र मार्फत देख्न सकिन्छ। यो हिमालय विरूपण अगाडिको सबैभन्दा कान्छो र दक्षिणी दरार संरचना हो।[१]

चित्र १. हिमालयको उपग्रह दृश्य। मुख्य सीमा दरार सिन्धु गङ्गा मैदानको उत्तरमा हिमनदी चुचुराहरूसँग समानान्तर चल्छ।

पृष्ठभूमि सम्पादन गर्नुहोस्

यो मुख्य हिमालयन दरारका अन्य प्रमुख खेलहरूसँग समानान्तर चल्छ; मुख्य सीमा दरार र मुख्य केन्द्रीय दरार। बन्दा टापुदेखि म्यानमारसम्म फैलिएको सुन्दा मेगादरार मुख्य हिमालयन दरारसँग जोडिएको छ।[२] यो दोष उत्तर पश्चिम-दक्षिण पूर्व दिशामा प्रहार हुन्छ र उत्तरमा २०° देखि ३०° को कोणमा डुब्छ।[३]

मुख्य सीमा दरार हिमालय ओरोजेनिक वेजको अर्को प्रमुख दरार दोष हो जुन नत्रजीवक उपकल्पमा सक्रिय थियो। यो मेन फ्रन्टल दरारको समानान्तरमा लगभग २० किलोमिटरको दूरीमा चल्छ।[४]

चलिरहेको दर सम्पादन गर्नुहोस्

छोटो दर मुख्य सीमा दरारमा भिन्न हुन्छ, यी तथ्याङ्कहरूले विभिन्न स्थानहरूमा गति प्रदान गर्दछ।[५]

क्षेत्र दर (मिमी/वर्ष)
पाकिस्तान १४ ± ४ हिमालय भित्रका साना भागहरू पनि छोटो हुनका लागि जिम्मेवार छन्
उत्तरपश्चिम भारत १०-१४
नेपाल २१ ± १.५
भुटान १५-२०

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. Paul, R.; Bhakuni, S.S., "Structural analysis of main boundary thrust and Himalayan frontal thrust around Dehra Dun, NW Himalaya: Implications of neotectonics", Summer Research Fellowship Programme of India's Science Academies, अन्तिम पहुँच २१ अक्टोबर २०२०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २१ अक्टोबर २०२० मिति
  2. Wesnousky, S.G.; Kumar, S.; Mohindra, R.; Thakur, V.C. (१९९९), "Uplift and convergence along the Himalayan Frontal Thrust of India", Tectonics 18 (6): 967–976, डिओआई:10.1029/1999TC900026 
  3. Burgess, W.P.; Yin, A.; Dubey, C.S.; Shen, Z–K.; Kelty, T.K. (२०१२), "Holocene shortening across the Main Frontal Thrust zone in the eastern Himalaya", Earth and Planetary Science Letters, 357–358: 152–167, डिओआई:10.1016/j.epsl.2012.09.040 
  4. Mugnier, J–L.; Huyghe, P.; Chalaron, E.; Mascle, G. (१९९४), "Recent movements along the Main Boundary Thrust of the Himalayas: Normal faulting in an over-critical thrust wedge?", Tectonophysics 238 (1–4): 199–215, डिओआई:10.1016/0040-1951(94)90056-6 
  5. Burgess, W.P.; Yin, A.; Dubey, C.S.; Shen, Z–K.; Kelty, T.K. (२०१२), "Holocene shortening across the Main Frontal Thrust zone in the eastern Himalaya", Earth and Planetary Science Letters, 357–358: 152–167, डिओआई:10.1016/j.epsl.2012.09.040