मानव भूगोल भूगोलको एक शाखा हो जसले मानव समुदाय, संस्कृति, अर्थतन्त्रवातावरणसँगको तिनीहरूको अन्तरक्रियाहरू बीचको स्थानिय सम्बन्धहरू अध्ययन गर्दछ, जसका उदाहरणहरू शहरी फैलावट, शहरी पुनर्विकास आदि हुन्।[१] यसले गुणात्मक र मात्रात्मक विधिहरू मार्फत सामाजिक अन्तरक्रिया र वातावरण बीचको स्थानिय अन्तरनिर्भरताहरूको विश्लेषण गर्दछ।[२][३]

देश अनुसार जनसङ्ख्याको घनत्व

अध्ययनका क्षेत्रहरू सम्पादन गर्नुहोस्

मानव भूगोल मा अध्ययन को प्राथमिक क्षेत्रहरू को मुख्य क्षेत्रहरूको वरिपरि केन्द्रित:

  • संस्कृति: सांस्कृतिक भूगोल भनेको सांस्कृतिक उत्पादनहरू र मानदण्डहरूको अध्ययन हो - तिनीहरूको स्थान र स्थानहरूमा भिन्नता, साथै तिनीहरूको सम्बन्ध।[४]
  • विकास: विकास भूगोल भनेको पृथ्वीको भूगोलको जीवन स्तर र यसका मानव बासिन्दाहरूको जीवनको गुणस्तरको सन्दर्भमा, पृथ्वीभरि आर्थिक गतिविधिहरूको स्थान, वितरण र स्थानिय सङ्गठनको अध्ययन हो।
  • अर्थतन्त्र: आर्थिक भूगोलले मानव आर्थिक प्रणाली, राज्यहरू, र अन्य कारकहरू, र बायोफिजिकल वातावरण बीचको सम्बन्धको जाँच गर्दछ।
  • स्वास्थ्य: चिकित्सा वा स्वास्थ्य भूगोल स्वास्थ्य, रोग, र स्वास्थ्य हेरविचार को अध्ययन को लागि भौगोलिक जानकारी, परिप्रेक्ष्य, र विधिहरू को प्रयोग हो।
  • इतिहास: ऐतिहासिक भूगोल विगतका मानव, भौतिक, काल्पनिक, सैद्धान्तिक, र "वास्तविक" भूगोलहरूको अध्ययन हो।
  • राजनीति: राजनीतिक भूगोल राजनीतिक प्रक्रियाहरूको स्थानिय असमान नतिजाहरू र राजनीतिक प्रक्रियाहरू आफैंले स्थानिय संरचनाहरूबाट प्रभावित हुने तरिकाहरू दुवैको अध्ययनसँग सम्बन्धित छ।
  • जनसङ्ख्या: जनसङ्ख्या भूगोल वितरण, संरचना, माइग्रेसन, र जनसङ्ख्याको वृद्धिमा स्थानिय भिन्नताहरू तिनीहरूको वातावरण वा स्थानसँग सम्बन्धित छन् भन्ने तरिकाहरूको अध्ययन हो।
  • बन्दोबस्त: बसोबासको भूगोल, शहरी भूगोल सहित, बसोबासको स्थानिय, सापेक्षिक र सैद्धान्तिक पक्षहरूको विशेष सम्बन्धमा शहरी र ग्रामीण क्षेत्रहरूको अध्ययन हो।
  • सहरवाद: सहरी भूगोल भनेको सहर, सहर र अपेक्षाकृत घना बस्तीका अन्य क्षेत्रहरूको अध्ययन हो।[५][६]

सन्दर्भ सामग्रीहरू सम्पादन गर्नुहोस्

  1. Johnston, Ron (२०००), "Human Geography", in Johnston, Ron; Gregory, Derek; Pratt, Geraldine et al., The Dictionary of Human Geography, Oxford: Blackwell, पृ: 353–60। 
  2. Russel, Polly, "Human Geography", British Library, अन्तिम पहुँच २६ फेब्रुअरी २०१७  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २६ फेब्रुअरी २०१७ मिति
  3. Reinhold, Dennie (७ फेब्रुअरी २०१७), "Human Geography", www.geog.uni-heidelberg.de (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २३ फेब्रुअरी २०१७ 
  4. Jordan-Bychkov, Terry G.; Domosh, Mona; Rowntree, Lester (१९९४), The human mosaic: a thematic introduction to cultural geography, New York: HarperCollinsCollegePublishers, आइएसबिएन 978-0-06-500731-2 
  5. Palm, Risa (१९८२), "Urban geography: city structures", Progress in Geography (अङ्ग्रेजीमा) 6: 89–95, डिओआई:10.1177/030913258200600104 
  6. Kaplan, Dave H.; Holloway, Steven; Wheeler, James O. (२०१४), Urban Geography, 3rd. Edition, Hoboken, NJ: Wiley, आइएसबिएन 978-1-118-57385-3