महानिर्देशक (महा-निर्देशक, डाइरेक्टर जनरल [] [] [] ) सरकारी , वैधानिक , गैर सरकारी संगठन, तेस्रो क्षेत्र वा गैर नाफामुखी संस्था भित्र एक उच्च कार्यकारी अधिकारी, प्रायः मुख्य कार्यकारी अधिकारलाई सम्बोधन गरिने शब्दावली हो । यो शब्द सामान्यतया विश्वका धेरै देशहरू, तर विभिन्न अर्थहरू सहितमा प्रयोग गरिन्छ।

धेरै जसो अष्ट्रेलियाली राज्यहरूमा, महानिर्देशक कुनै पनि सरकारी विभागमा सबैभन्दा उच्च निजामती कर्मचारी हो। महानिर्देशकले सम्बन्धित विभागको प्रतिनिधित्व मन्त्रीलाई मात्र जानकारी दिन्छ। भिक्टोरिया र अष्ट्रेलिया सरकारमा, विभागको सचिव बराबरको पद हो।

युरोपेली आयोग र युरोपेली संघ परिषदमा, प्रत्येक विभाग ( डाइरेक्टोरेट-जनरल भनिन्छ) एक गैर-राजनीतिक महानिर्देशकको नेतृत्वमा हुन्छ। यो लगभग एक बेलायती स्थायी सचिव बराबरको पद हो।

भारतमा, महानिर्देशकले सीमा सुरक्षा बलका महानिर्देशक वा प्रहरी महानिदेशकलाईलाई जनाउँछ, जो केन्द्रीय सशस्त्र प्रहरी बल, राष्ट्रिय विपद् प्रतिक्रिया बल, []भारतीय तटरक्षकमा [] उच्च श्रेणीका अधिकारी हुन्। यसका अतिरिक्त, धेरै सरकारी विभागहरूको प्रमुखलाई पनि महानिर्देशक भनिन्छ, जस्तै भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षणका महानिर्देशक, [] केन्द्रीय तथ्याङ्क कार्यालयका महानिर्देशक, [] राष्ट्रिय सूचना विज्ञान केन्द्र (एनआईसी)का महानिर्देशक , [] भारतीय चिकित्सा अनुसन्धान परिषद्का महानिर्देशक, [] इत्यादि [१०]

एक जनरल डाइरेक्टर एक रूसी कम्पनी मा उच्चतम कार्यकारी पद हो, जुन एक अमेरिकी प्रमुख कार्यकारी अधिकारी (CEO), वा एक बेलायत प्रबन्ध निर्देशक (MD) को समानको पद हो।

यस्तो व्यवस्था सबै राष्ट्रमंडल स्वतन्त्र राज्यहरू (CIS) को कानूनी फारमहरू (जस्तै संयुक्त स्टक कम्पनीहरू र सीमित दायित्व कम्पनीहरू, एकल स्वामित्वको बाहेक छ। [११]

संयुक्त अधिराज्य

सम्पादन गर्नुहोस्

संयुक्त अधिराज्यको निजामती सेवामा, महानिर्देशक एक उच्च निजामती कर्मचारी हो जसले अन्य निर्देशकहरूको समूहको नेतृत्व गर्दछ र सीधा विभागको स्थायी सचिवलाई रिपोर्ट गर्दछ।

संयुक्त राज्य अमेरिका

सम्पादन गर्नुहोस्

यो शब्द अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरू र सरकारी विभागहरूमा प्रयोग गरिन्छ, यद्यपि यस प्रकारको स्थितिलाई संयुक्त राज्यमा "कार्यकारी निर्देशक" (executive director) वा "प्रबन्ध निर्देशक" (managing director) भनिन्छ।

यो पनि हेर्नुहोस्

सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. "Random House Dictionary", मूलबाट २०१८-०२-१९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१८-०२-१८ 
  2. "Collins English Dictionary", मूलबाट २०२१-०६-०७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१८-०२-१८ 
  3. Merriam Webster
  4. "About DG", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  5. "DIRECTOR GENERAL INDIAN COAST GUARD", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  6. "Archaeological Survey of India", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  7. "Telephone Directory", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  8. "Director General", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  9. "Director General", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण डिसेम्बर २८, २०२१ मिति
  10. "List and address of all the organizations and their Head in MeitY", अन्तिम पहुँच जुलाई ९, २०२१ 
  11. Improving Tax Administration in Developing Countries, Том 19, Russia, पृ: ३४४।